کاسبی یا مزاحمت‌؟

ملیحه ابراهیمی‌یزدی| باید به‌عنوان یک شهر‌نشین بدانیم که حق طبیعی هر شهروند است که در شهری سالم و بدون تخلف زندگی کند. ما هم قبول داریم که این موضوع در‌گرو پویایی و فعالیت در شهر است، اما با این قسمت ماجرا موافق نیستیم که هر شغلی بتواند در هر جای شهر فعال باشد. کافی است موشکافانه به برخی مشاغل در شهر که مزاحم و آلاینده شناخته می‌شوند، نگاهی بیندازیم؛ آن موقع است که متوجه می‌شویم همه‌چیز چندان هم سر جای خودش نیست. البته مدیریت شهری سالهاست که کمر همت بسته است تا بر‌اساس نظام‌نامه استاندارد‌سازی سروسامانی به چهره شهر بدهد.البته که این مهم جز با مشارکت شهروندان میسر نخواهد شد.

مشاغل استاندارد‌شده در سطح شهر

503

خدمات برق خودرو

258

باتری و استارت و دینام

103

شیشه اتومبیل

375

تعمیر لاستیک و لاستیک‌فروشان

451

تعمیرکاران و فروشندگان موتور‌سیکلت و دوچرخه

فوری فوتی

نظام‌نامه استاندارد‌سازی کارواش‌ها با همکاری اتاق اصناف، بهداشت، سازمان محیط زیست و شهرداری مشهد، تهیه و به‌منظور تأیید به کمیسیون نظارت شهرستان مشهد ارسال شده است.

در‌زمینه استاندارد‌سازی تابلوسازان پیش‌نویس نظام‌نامه استاندارد‌سازی در‌حال تدوین است.

صرفا جهت اطلاع

قابل توجه اصناف متخلف، برابر جرائم بند3 مصوبه دریافت بهای خدمات از مشاغل آلاینده و مزاحم:

15برابر

واحدهای صنفی که پس‌از شناسایی، استانداردسازی و تعریف شرایط و ضوابط خاص برای ادامه فعالیت در داخل شهر هیچ‌گونه اقدام مؤثری انجام ندهند، بهای خدماتی معادل 15برابر عوارض صنفی از ملک مورد‌نظر دریافت می‌شود.

15برابر

واحدهای صنفی که به‌دلیل مزاحمت و شکایت، به کمیسیون بند20 ارجاع شده‌‌اند و کمیسیون مزبور شرایط و ضوابط خاصی را برای فعالیت واحد صنفی اعلام کرده و مالک از زمان ابلاغ رأی ظرف مدت یک‌ماه برای اجرای رأی اقدام نکرده است، بهای خدماتی معادل 15‌برابر عوارض صنفی از ملک مورد‌نظر دریافت می‌شود.

10برابر

واحدهای صنفی که به مکان‌های مجاز یا مجتمع‌های سامان‌دهی منتقل شده‌اند، ولی مالک مجدد برای بهره‌برداری یا واگذاری ملک خود با هر نوع کاربری به مشاغل مزاحم و آلاینده اقدام نموده است، بهای خدماتی معادل 10‌برابر عوارض صنفی سالانه در هر ماه از فعالیت از ملک مورد‌نظر دریافت می‌شود.

بار اول
10برابر

بار دوم
5/ 1 برابر

بار سوم
2 برابر

در‌صورت واگذاری واحدهای تجاری و غیر‌تجاری به مشاغل مزاحم و آلاینده (پروانه‌های صادرشده از 13/ 05/88 به بعد) بهای خدماتی معادل 10برابر عوارض صنفی از ملک موردنظر دریافت می‌شود. در‌صورت تکرار، بهای خدمات برای بار دوم 5/1 برابر و برای بار سوم دوبرابر تعرفه یاد‌شده تعیین و از متخلف دریافت خواهد شد.

برخی مشاغل که در فهرست مشاغل مزاحم قرار گرفته‌اند، مثل فروش و تعمیر لاستیک، آینه‌بغل اتومبیل، تابلوسازان و... که بناست خارج از محیط شهری به کسب‌و‌کار مشغول باشند، برابر ضوابط مشخص و با رعایت برخی ویژگی‌ها از‌جمله ابعاد و متراژ و... زیر‌نظر اتاق اصناف‌، بهداشت و محیط زیست داخل شهر استاندارد‌سازی می‌شوند تا مشکل سد معبر و مزاحمت‌های شغلی برطرف شود.

همه‌چیز برای رفتن مهیاست

مسئله وجود مشاغل مزاحم در سطح شهر، نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند، اما وقتی مسئولی پیدا می‌شود که خط بطلان روی یک‌سری ابهامات و سؤالات شهروندان می‌کشد، از بار نگرانی‌هایی که ممکن است دغدغه تک‌تک اعضای یک جامعه باشد، کاسته می‌شود. سراغی از محسن نعیمی‌مقدم گرفتیم. معاون سامان‌دهی سازمان مشاغل شهری شهرداری مشهد از انجام 3کار هم‌زمان در حوزه سامان‌دهی مشاغل شهری می‌گوید که در ادامه اهم این فعالیت‌ها را با هم می‌خوانیم.

از خرداد سال گذشته، برنامه‌ای از‌طریق کارگزاری مناطق در یک بازه سه‌ساله در دستور‌کار قرار گرفته است تا 6000 واحد صنفی سامان‌دهی شوند.

از‌آنجا‌که برخی صنوف شرکت تعاونی درست کرده‌اند، از آن‌ها حمایت می‌شود تا انتقال اصناف از داخل شهر به بیرون انجام شود. در این مرحله، امتیازاتی شامل حال اصناف می‌شود که عبارت‌اند از:

2 سال رایگان

برای هر پروانه 2‌سال اول که مهلت ساخت‌و‌ساز است، مبلغی دریافت نمی‌شود و 3‌سال بعد به‌طور اقساط دریافت خواهد شد.

50 درصد

برای ورود به محدوده نیز 50‌درصد قیمت زمین به صاحب مشاغل بر‌گردانده می‌شود.

وام 15 میلیونی کارمزد 3 درصد

به هر نفر یک وام 15‌میلیونی برای ساخت‌و‌ساز با کارمزد 3‌درصد می‌دهیم.

همه‌جا کاسبی نه!

ملت چه گناهی کرده‌اند که مجبورند با صدای «قالب تنه» و «چکش» شما آقای صافکار محترم با خواب ظهر خداحافظی کنند؟ این توجیه خوبی نیست که مغازه‌تان باید نزدیک منزلتان باشد. بهتر نیست به مکانی بروید که دیگر هم‌صنفی‌هایتان مشغول کسب‌و‌کار هستند؟! به فکر خانواده‌هایی باشید که بیمار در منزل دارند و در چهاردیواری‌شان محتاج سکوت و آرامش هستند.

مزاحمتی به نام «سد معبر»

چرا این همه کارتن را توی پیاده‌رو روی هم تلنبار کرده‌اید؟ چه فرقی می‌کند برای 3 ساعت باشد یا 3 روز؟ مزاحمت، مزاحمت است. شاید یک شهروند نا‌بینا قصد عبور از پیاده‌رو را داشته باشد. باور کنید حقوق نه‌تنها توان‌یابان بلکه افراد عادی را نیز ضایع کرده‌اید.

به محیط زیست بیندیشید

چرا به بهداشت شهر فکر نمی‌کنید؟ بهداشت که فقط رفت‌و‌روب توسط پاکبانان عزیز نیست. وقتی در یک شغل مثل مکانیکی فعالیت می‌کنید، باید بدانید که پسماندهای روغن ماشین‌ها تأثیر بدی روی محیط زیست به‌خصوص آب‌های زیر زمینی دارد. بیایید خودتان به صورت خود‌جوش به مکان‌هایی نقل مکان کنید که سال‌هاست در‌انتظار استقبال اصناف متعددند. باور کنید اگر آستین همت بالا بزنید، قطعا پروژه‌های نصفه‌ونیمه هم به پایان می‌رسد. با این حرکت به سیمای شهری هم کمک کرده‌اید تا از زشتی‌ها عاری شود.

برخی مشاغل هم هستند که هیچ سنخیتی با بافت محله ندارد. بسیار شنیده‌ایم که اهالی محل به‌خصوص خانم‌ها از نبود امنیت به‌خاطر فعالیت برخی مشاغل در محله‌شان شاکی هستند. باور کنید دوره متلک‌پرانی و مزاحمت‌های خیابانی سال‌هاست به دست فراموشی سپرده شده است. لطفا همانقدر که به فکر کسب کارتان هستید به حریم افراد نیز احترام بگذارید.

مشاغل مزاحم؛ تعریفی ناقص از واقعیت

گروه فرهنگ شهروندی- شهرنشینی و گسترش آن، در گوشه‌وکنار جهان، آثار و تبعات مختلفی را به‌همراه داشته است. یکی از انواع مشکلاتی که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد موضوع تقسیمات پهنه‌های مختلف شهری و تعریف کاربری‌های مناطق مختلف است.

بازخوانی یک مسئله قدیمی
تقسیم مناطق شهری و برنامه‌ریزی برای تعیین کاربری‌های آن‌ها با‌توجه‌به ظرفیت جمعیتی مناطق در شرایط فعلی انجام نمی‌گیرد. در بسیاری از موارد با‌توجه‌به چشم‌اندازهای بیست‌ساله برای تعریف کاربری‌ها اقدام می‌شود تا از پیامدهای افزایش جمعیت در یک منطقه کاسته شود. پیامدهایی که درصورت بی‌توجهی به نیازمندی‌هایی نظیر کاربری‌های خدماتی، درمانی یا فرهنگی، می‌تواند باعث جابه‌جایی جمعیت در مناطق مختلف شهر شود و به‌دنبال آن شاهد افزایش میزان آلودگی‌ها و دیگر مخاطرات زندگی شهری باشیم. نمونه آشکار این امر، تمرکز مراکز درمانی در محدوده مرکزی شهر مشهد است که با‌وجود احداث قطار شهری و توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی همچنان شاهد ترافیک سنگین در محدوده خیابان‌هایی مانند احمدآباد و حتی معابر فرعی مانند پاستور و عارف هستیم؛ این درحالی است که براساس برنامه‌‌ریزی‌های شهری تلاش می‌شود با تعریف کاربری‌های متمرکز از وقوع مشکلات مشابه جلوگیری شود اما تداخل برخی قوانین و مصوبات مانع‌از تحقق آن‌ می‌شود.

نگاهی نو به مسئله‌ای قدیمی
در بررسی قوانین و رویکردهای مدیریت شهری دیگر شهرهای جهان به نظر می‌رسد به‌طور‌کلی اصطلاحی با عنوان «مشاغل مزاحم» چندان رایج نیست. به نظر می‌رسد نگاه قانون‌گذاران و مدیران شهری در دیگر شهرهای جهان به ایجاد تعریفی جامع از آلودگی و مزاحمت برای انجام فعالیت‌های اقتصادی معطوف است که هر سه وجه فعالان اقتصادی و ذی‌نفعان فعالیت، مجریان قانون و در طرف دیگر شاکیان احتمالی را به‌خوبی دیده باشد. به عبارت دیگر با تعریف استانداردهای زیست‌محیطی و ناظر به مناطق مسکونی در ابتدای فعالیت واحدهای صنفی مختلف، امکان صدور مجوز برای آنان وجود ندارد و از سوی دیگر در‌صورت فعالیت یا سابقه فعالیت در محدوده با وضع مالیات و عوارض سنگین، امکان فراهم‌کردن زیرساخت‌های متناسب شهری برای شهروندان و اهالی منطقه ایجاد می‌شود. برای نمونه در هند از سال 2014 با تصویب قانونی در حوزه شهری «پونا»، مقرر شد میزان سطح صدای تولیدی واحدهای مختلف در مناطق مسکونی از 45 تا 55‌دسیبل بیشتر نباشد. در کشورهای اروپایی میزان سخت‌گیری‌ها و قوانین مناطق مسکونی از این نیز بیشتر است و شوراهای محلات از مداخله در آلودگی‌های صوتی و نوری همسایه‌ها گرفته تا واحدهای تجاری و هواپیماهای عبوری در محدوده خارج از بافت مسکونی نیز می‌توانند مداخله کنند.