حامد سرادار| «ما همه به هم ربط داریم»؛ اگر در دنیای روابط انسانی این جمله را نخواهیم بپذیریم، در دنیای دیجیتال همین عبارت دارد تبدیل به یک اصل میشود. بهکمک اینترنت اشیا یا همان اینترنت چیزها که برگرفته از واژه Internet Of Things) IOT) است، قرار است همه وسایل الکترونیکی به اینترنت متصل شوند و در خدمت شما قرار بگیرند.
پیش از این در همین صفحه درباره اینترنت اشیا برای شما نوشتیم و گفتیم که آینده شهرهای هوشمند در دستان اینترنت اشیاست؛ هرچند این حوزه هنوز بسیار جوان است و فرصتهای فراوانی برای فعالیت استارتآپها در این حوزه وجود دارد.
اینترنت اشیا خدمات و مصارف بسیاری به منظور ایجاد زندگی بهتر و هوشمند برای انسانها در پی خواهد داشت و هماکنون استارتآپهای فراوانی هستند که بهکمک این فناوری، ایدههای فراوانی در صنایع مختلف به اجرا درآوردهاند. در ادامه براساس بانک اطلاعاتی IOT analytics که برگرفته از ۱۶۰۰پروژه مبتنیبر اینترنت اشیای انجامگرفته در سال۲۰۱۸ در سرتاسر جهان است، ۱۰بخش برتر از صنعت را که از این فناوری بهره بردهاند، معرفی میکنیم تا با کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید.
بیشتر پروژههای اینترنت اشیا که در این گزارش شناسایی شده است، در حوزه شهر هوشمند (۳۶۷ پروژه) و پس از آن صنعت متصل (۲۶۵ پروژه) و سپس پروژههای مرتبط با ساختمانهای هوشمند (۱۹۳ پروژه) قرار دارند. دیگر حوزهها عبارتاند از: ناوگان حملونقل، بهینهسازی انرژی، سلامت و تجهیزات پزشکی، زنجیرههای تأمین هوشمند، کشاورزی هوشمند و درنهایت فروشگاههای هوشمند.
بیشتر این پروژهها در آمریکا (۴۵ درصد) و پس از آن اروپا (۳۵ درصد) و آسیا (۱۶ درصد) صورت گرفته است. پروژههای اجراشده در مناطق مختلف، تفاوتهای معناداری با یکدیگر دارند. اکثر پروژههای شهر هوشمند در اروپا (۴۵ درصد) واقع شدهاند، درحالیکه آمریکا، بهویژه آمریکای شمالی، در بخش سلامت (۵۵ درصد) و بخش اتومبیل (۵۴ درصد) فعالیت بیشتری دارد. منطقه آسیا-اقیانوس آرام ازنظر پروژههای کشاورزی هوشمند، ۳۱ درصد قویتر از دیگر مناطق است.
مدیریت ترافیک در شهرهای هوشمند
شهر هوشمند اکنون بزرگترین بخش از نظر تعداد پروژههای اینترنت اشیا شناساییشده (۲۳ درصد) و نسبتبه سالهای قبل، رتبه شماره یک پروژههای اینترنت اشیا را بهجای حوزه صنعت دراختیار گرفته است. این رشد توسط صدها نوآوری اخیر شهر هوشمند که از سوی دولتها و شهرداریها در سراسر جهان برنامهریزی شده، آغاز شده است. نمونههای برجسته شامل شهرهای سنگاپور و بارسلوناست. محبوبترین بخش شهر هوشمند که از اینترنت اشیا بهره میبرد، مدیریت هوشمند ترافیک است که شامل پروژههایی مانند سیستمهای پارکینگ، مشاهده و کنترل ترافیک، دوچرخههای اشتراکی و مدیریت خطوط اتوبوس میشود. سایر نوآوریهای صورتگرفته بهکمک این فناوری در شهرهای هوشمند در حوزههای خدمات رفاهی، روشنایی، نظارت بر محیط زیست و ایمنی عمومی درحال انجام است. باتوجهبه
بـــررسیهــای صورتگرفته، اروپا بیشترین تعداد پروژههای شهر هوشمند (۱۶۴ پروژه) را دارد.
ردپای اینترنت اشیا در محیطهای غیر کارخانهای
۱۷ درصد از کل پروژههای شناساییشده اینترنت اشیا، مربوطبه صنعت متصل (Connected Industry) است. این بخش طیف گستردهای از «چیزهای» متصل به اینترنت را در داخل و خارج از کارخانه دربرمیگیرد. محبوبترین کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت متصل، نظارت بر تجهیزات در محیطهای غیرکارخانهای است. پروژههای غیرکارخانهای شامل نظارت بر داراییها و کنترل از راه دور ماشینها مانند جرثقیل، لیفتراک و سایر ماشینآلات و تجهیزات میشود. پروژههای اتوماسیون و کنترل «کارخانه هوشمند» دومین کاربرد محبوب این فناوری در صنعت متصل است. آمریکا پیشرو در پروژههای صنعت متصل است و ۴۵ درصد بازار را در اختیار دارد.
خودروهای متصل و ناوگان حملونقل هوشمند
پروژههای صورتگرفته در حوزه ناوگانهای حملونقل به کمک اینترنت اشیا نسبتبه سالهای پیش بیشاز دوبرابر رشد داشته است. بیشترین تمرکز در این پروژهها روی عیبیابی خودروها با سهم ۷۷ درصدی و راهحلهای هوشمندانه مدیریت ناوگانهای حملونقل با سهم ۵۶درصدی است. برای مثال شرکت نرمافزاری TracknStop بهکمک بهرهگیری از اینترنت اشیا، نرمافزاری برای رهگیری در لحظه خودروها، پایش سنسورهای مختلف خودرو و کنترل از راه دور اتومبیلها تولید کرده است.
تمرکز روی کاهش هزینهها
۵۴درصد از پروژههای اصلی مبتنیبر اینترنت اشیا برمبنای کاهش هزینهها و صرفهجویی در مصرف انرژی است. فقط ۳۵درصد از پروژهها برای درآمدزایی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین ۲۴ درصد از پروژهها برای افزایش ضریب امنیتی و ارائه سیستمهای نظارت پیشرفته با امکان اعلام هشدار در لحظه اجرا شده است.
فناوری اتصال کممصرف
اینترنت اشیا در بسترهای متفاوت و زیادی اجرا میشود؛ از وای فای گرفته تا بلوتوث و پروتکلهای مختلف شبکه که باتوجهبه شرایط مورداستفاده قرار میگیرد. ممکن است پروژه شما از هزاران سنسور دوربرد بهره بگیرد که در اینجا عمر باتری در تجهیزات شما اهمیت ویژهای دارد، هرچه بستر شما انرژی کمتری مصرف کند برای شما بهتر است؛ یا اینکه در برنامه شما نیاز است از پهنای باند اینترنت به بهینهترین حالت ممکن استفاده شود. اینجاست که پای استاندارد LPWAN وسط میآید. این استاندارد میگوید پروژههای اینترنت اشیا باید از تجهیزاتی استفاده کنند که سالها با باتریهای کوچک و ارزانقیمت کار کند و اطلاعات را در حجم بسیار کم ارسال کند.
طبق گزارشی که بررسی کردیم، ۷درصد از کل پروژههای صورتگرفته در حوزه اینترنت اشیا از فناوریهای بسیار کممصرف مطابق استاندارد LPWAN استفاده میکنند که بیشتر آنها در حوزه شهر هوشمند، کشاورزی هوشمند و بهینهسازی انرژی به کار گرفته شده است. این استاندارد بهسرعت درحال افزایش سهم است.
ساختمانهای متصل
از میان تمام بخشهای شناساییشده، ساختمانهای متصل یا همان خانههای هوشمند بیشترین افزایش پروژههای اینترنت اشیا را در مقایسه با سالهای پیشین در همین حوزه (۷ درصد افزایش) تجربه کرده است. ۶۱ درصد از پروژههای ساختمانهای متصل بهعنوان اتوماسیونی برای کاهش هزینههای انرژی شناسایی شدهاند. بهعنوان مثال، مجموعههتلهای ماریوت در چین، با بهرهگیری از اینترنت اشیا توانست به صرفهجویی ۱۰ تا ۱۵درصدی در هزینههای انرژی دست یابد. ۳۹ درصد پروژهها مربوطبه امنیت ساختمان و ۳۱ درصد مربوط به گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع است.