سخنگوی وزارت بهداشت: هیچ خوداظهاری یا مدرکی دال بر بیماری روحی دکتر بخشی در دست نبود پشت پرده خرید و فروش اموال دزدی| دستگیری بیش از هفت هزار مالخر در یکسال! شدیدترین تصادفات رانندگی در کدام استان‌ها اتفاق افتاد؟ (۹ فروردین ۱۴۰۳) دغدغه‌ای برای اقامت زائران نوروزی در مشهد وجود ندارد اهدای عضو به سه بیمار در مشهد زندگی دوباره بخشید (۹ فروردین ۱۴۰۳) اعتراف تبعه خارجی به ۳۰ فقره سرقت سریالی (۹ فروردین ۱۴۰۳) کشف جسد زن غرق شده در گنجگون بویراحمد (۹ فروردین ۱۴۰۳) تردد از کرج و آزادراه تهران -شمال به سمت مازندران ممنوع شد (۹ فروردین ۱۴۰۳) درگیری خونین در قبرستان یاسوج دو کشته برجای گذاشت (۹ فروردین ۱۴۰۳) ورود مسافران به مشهد از ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر عبور کرد | میانگین ظرفیت اشغال واحد‌های اقامتی مشهد به ۴۱ درصد رسید+ فیلم ٣٨ خودرو طی ٢۴ ساعت گذشته در مشهد توقیف شد (۹ فروردین ۱۴۰۳) افزایش تعداد کشته‌شدگان تصادف ۲ خودرو در محور دامغان - جندق به ۹ نفر + تصاویر (۹ فروردین ۱۴۰۳) ثبت نام آزمون‌های ورودی مدارس سمپاد و نمونه‌دولتی از ۱۸ فروردین آغاز می‌شود فروش بلیت قطار‌های نیمه دوم فروردین از امروز آغاز شد (۹ فروردین ۱۴۰۳) فرودگاه مشهد در رتبه دوم پر ترددترین فرودگاه‌های کشور در نوروز ۱۴۰۳ قرار گرفت بانک شیر مشهد در روز‌های کاری ایام نوروز فعال است خدمات‌رسانی به بیش از ۱۰۰۰ مسافر نوروزی در داروخانه‌های هلال احمر خراسان رضوی چرا مبالغ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر شد؟ ۴۰ درصد مراجعه کنندگان به داروخانه‌های مشهد غیربومی هستند تصادف مرگبار پژو پارس و سوناتا در جاده‌های سمنان (۹ فروردین ۱۴۰۳)
سرخط خبرها

روند کاهشی جمعیت کشور نگران کننده است | سال به سال کم می‌شویم!

  • کد خبر: ۱۰۹۲۴۰
  • ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۱۲:۵۶
روند کاهشی جمعیت کشور نگران کننده است | سال به سال کم می‌شویم!
حکایت یک دو دوتا چهارتای ساده است. آن قدر ساده که فهمیدن آن نه نیاز به تحصیلات آن چنانی دارد و نه درک اصطلاحات پیچیده علمی. خلاصه اش این است که نمودار‌های جمعیت از سال‌های ۹۴ و ۹۵ به این سو وضعیت نگران کننده‌ای به خود گرفته اند و ادامه آن، به ضرر همه تمام خواهد شد.

فرزانه شهامت | شهرآرانیوز؛ دیدن پیامد‌های منفی اش نیز خیلی دور نیست. عمرتان بلند و سرتان سلامت، تا همین بیست سال آینده نتیجه اش را خواهید دید؛ بدون آنکه فرصتی برای جبران باشد. به بیان دیگر، کشور در دهه‌های پیش رو از لحاظ جمعیتی در یک سیاه چاله جمعیتی می‌افتد، اگر با همین فرمان پیش برویم. در گزارشی که می‌خوانید، به زبان صریح آمار صحبت می‌کنیم؛ با اعدادی که برخی از آن‌ها برای نخستین بار منتشر می‌شود و انتخاب بین دوراهیِ موافق افزایش جمعیت بودن یا نبودن را راحت‌تر می‌کند.

پایان قرن در وضعیت شکننده

آمار‌ها می‌گوید که در شاخص‌های جمعیتی، وضعیت خراسان رضوی یک آب شسته‌تر از میانگین کشور است، اما این وضعیت در همه شهرستان‌های خراسان رضوی یکنواخت نیست. به طور مثال، کلان شهر مشهد و نواحی تابعه اش که شهرستان مشهد را تشکیل می‌دهند، وضعیت جالبی ندارند و در مقابل، شهرستان خواف، تایباد، زاوه و تربت جام در زمره شهرستان‌هایی هستند که عملکرد بهتری در این شاخص‌ها داشته اند.

خبر نسبتا خوب اینکه در سال ۱۴۰۰، این شاخص‌ها در کشور تقریبا ثابت مانده اند و آن شیب تندی که در سال‌های پیش به سمت ته دره در پیش گرفته بودیم، ثابت مانده است. خبر را اوایل همین ماه، سرپرست دبیرخانه شورای ملی جمعیت اعلام کرد و گفت: در سال ۱۴۰۰ کاهش نرخ رشد جمعیت متوقف شد و این امید را زنده کرد که رشد جمعیت ایران به سمت صفر و منفی شدن نرود. حسام الدین علامه این را هم گفت که قبلا پیش بینی می‌شد در سال ۱۴۳۰ رشد جمعیت، متوقف و بعد از آن منفی شود، اما با روند کنونی با گذشت ۱۰ سال، ممکن است رشد جمعیت دیگر متوقف نشود.

درباره اینکه چرا این توقف خوشایند رخ داده است، نه می‌شود دلیلی قطعی آورد و نه روی ادامه اش طی امسال و سال‌های آتی حساب باز کرد. ماجرا پیچیده‌تر از این وعده هاست و نیاز به یک پژوهش درست و کامل دارد. صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات جمعیت درباره این توقف، فقط چند گمانه را مطرح کرده است، مثل بهره مندی موالید دهه شصت از آخرین فرصت‌های باروری خود، تأثیر گفتمان جمعیت و فرزندآوری در جامعه و رهایی جامعه از فشار‌های شدید روحی روانی ناشی از کرونا. هر چه هست همچنان نرخ باروری در کشور روی ۱.۶ فرزند به ازای هر زن مانده است که تا سطح جانشینی، فاصله معنادار‌ی دارد به بیان دیگر صفر شدن نرخ رشد جمعیت کشور در حدود پانزده سال آینده کاملا متصور است.

از اینجا شروع کنید

بخشی از اعداد و شاخص‌های جمعیتی را که در ادامه می‌آید بعد از پیگیری‌های مستمر و پاسکاری میان اداره کل ثبت احوال خراسان رضوی و دانشگاه علوم پزشکی مشهد به دست آوردیم. پیش از مطالعه آن‌ها توصیه می‌کنیم خواندن این چند خط تعریف را از دست ندهید تا در درک آمار جمعیتی، یک سروگردن بالاتر از دیگران باشید.

میزان خام ولادت

از رایج‌ترین شاخص‌های باروری میزان خام ولادت یا همان CBR است که نشان می‌دهد به ازای هر هزار نفر جمعیت چه تعداد واقعه ولادت رخ داده است. این میزان در خراسان رضوی در سال ۹۹، کمی بیشتر از ۱۶ بود و باعث شد استان ما از نظر نرخ ولادت بعد از سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خوزستان و هرمزگان در رتبه پنجم کشوری قرار بگیرد که به معنی باروری بالا در استان نسبت به معدل کشور است.

این میزان در سال ۱۴۰۰ برای خراسان رضوی ۱۵.۷ ثبت شده است. آن طور که مسئول واحد آمار اداره کل ثبت احوال خراسان رضوی به شهرآرا می‌گوید میزان خام ولادت در شهرستان مشهد ۱۶.۲ است و تایباد و خواف به ترتیب با ۲۸ و ۲۵ در صدر شهرستان‌های استان قرار دارند.

باروری عمومی

این شاخص که بین متخصصان به GFR مشهور است، دید بهتری نسبت به شرایط جمعیت ارائه می‌کند، چون در میزان خام ولادت، همه جمعیت لحاظ می‌شود، اما در میزان باروری عمومی، تعداد ولادت‌ها نسبت به جمعیت زنان در سن باروری یعنی پانزده تا ۴۹ سال بررسی می‌شود. این شاخص در سال ۹۹ در خراسان رضوی در هر ۱۰۰۰ زن ۵۹.۷ بود.

باروری کل

اهمیت این شاخص برای اهل فن، چندبرابر است، چون میزان باروری کل یا همان TFR می‌گوید هر یک از زنان جامعه در طول دوران باروری خود (از پانزده تا ۴۹ سال) چند فرزند به دنیا می‌آورند. این شاخص در خراسان رضوی در سال ۹۹، برابر با ۱.۷ بود؛ یعنی متوسط تعداد فرزندان زنان خراسان رضوی در این سال، کمتر از دو فرزند بوده است. مدیر سلامت جمعیت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با شهرآرا میزان این شاخص را در سال ۱۴۰۰ برای شهرستان مشهد ۱.۸ اعلام می‌کند. شهرستان‌های تایباد با ۳.۲۴ و خواف با ۳.۲۱ در صدر شهرستان‌های خراسان رضوی قرار دارند.

تجدید نسل ناخالص

این شاخص که به صورت خلاصه GRR خطاب می‌شود، روی تعداد دختران تمرکز می‌کند. دلیل آن واضح و ازاین قرار است که اگر بنا به زاد و ولدی باشد، توسط دختران صورت می‌گیرد و جمعیت آن‌ها به نوعی، پیش بینی کننده جمعیت آینده است. تجدید نسل ناخالص نشان می‌دهد از هر یک از زنان در طی دوران ۳۵ساله باروری، چند دختر متولد می‌شود. به عبارت دیگر چه تعداد دختر جایگزین مادرانشان می‌شوند. اگر کمتر از یک باشد، تجدید نسل صورت نمی‌گیرد و جمعیت منفی می‌شود.

اگر بزرگ‌تر از یک باشد تجدید نسل اتفاق می‌افتد و با فرض ثابت ماندن مرگ ومیر، جمعیت افزایشی خواهد بود. اگر میزان تجدید نسل برابر با یک باشد، یعنی به محدوده خطر نزدیک شده ایم، درست مثل وضعیت استان در سال ۹۹. این را که هر مادر فقط یک دختر جایگزین خود کند بگذارید کنار تغییر سبک زندگی در نسل‌های جدید و اینکه کاملا محتمل است باروری دختران پایین‌تر از مادرانشان باشد و شاهد کاهش باروری و رشد منفی جمعیت باشیم.

سال به سال کم می‌شویم!

سال به سال کم می‌شویم!

سال به سال کم می‌شویم!

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->