ویکی‌پدیای فارسی یک‌میلیونی شد رویداد «امید فردوسی» با رونمایی از کتاب «به توان هایتک» در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد سامسونگ، به صورت رایگان، صفحه‌نمایش گوشی‌هایی را که مشکل خط سبز دارند، تعویض می‌کند شرکت فنلاندی گوشی اختصاصی خودش را خواهد داشت | HMD Pulse Pro به‌جای Nokia ارتش کره جنوبی احتمالا استفاده از آیفون را برای نیروهایش ممنوع کند «سیستم بادبان خورشیدی» ناسا چیست و چگونه کار می‌کند؟ + عکس مایکروسافت Phi-3-mini را معرفی کرد | یک مدل کوچک هوش مصنوعی که کارهای بزرگی می‌کند گوشی Galaxy Z Flip 6 هفت رنگ خواهد داشت سری iPhone 16 احتمالا دکمه فیزیکی نخواهد داشت استرالیا: X باید فیلم حمله سیدنی را حذف کند |‌ ماسک: به آن‌ها ربطی ندارد تصویر واقعی Google Pixel 8a را ببینید کیف پول تلگرام برای کاربران ایرانی مسدود شد | آیا امکان برداشت پول وجود دارد؟ محققان توانسته‌اند برای اولین‌بار یک اتم را با اشعه ایکس بررسی کنند استقبال از Fallout 76 بیشتر شده است | وقتی سریال به کمک بازی می‌آید نسخه هواداری پرچمدار سامسونگ کی عرضه می‌شود؟ | علاقه‌مندان Galaxy S24 FE، همچنان منتظر هلند هم فیسبوک را کنار می‌گذارد؟ گوشی Samsung Galaxy C55 خودنمایی کرد | میان‌رده‌ای که ادای پرچمدارها را درمی‌آورد تیک‌تاک: ممنوعیت فعالیت ما در آمریکا ناقض قوانین این کشور است هوش مصنوعی اپل کاملا روی دستگاه اجرا می‌شود و نیازی به اینترنت ندارد نقش هوش مصنوعی در بازی‌های المپیک پاریس ۲۰۲۴ | فناورانه‌ترین دوره مسابقات المپیک ابزار VASA-1 تصاویر را سخنگو می‌کند | خوب و بد هوش مصنوعی جدید مایکروسافت
سرخط خبرها

آیا سال ۱۴۰۰ اولین سال قرن جدید است؟ | مروری بر ویژگی‌های مهم تقویم ایرانی

  • کد خبر: ۶۰۴۵۸
  • ۰۱ فروردين ۱۴۰۰ - ۰۷:۳۶
آیا سال ۱۴۰۰ اولین سال قرن جدید است؟ | مروری بر ویژگی‌های مهم تقویم ایرانی
گذشته از شایعاتی که این اواخر درباره سال آخر قرن مطرح می‎شد، شناخت‌نداشتن ما درباره تقویم ایرانی ماجرایی است که همیشه وجود دارد و باعث می‎شود اشتباهاتی درباره نوع آغاز سال، کبیسه‎گیری و مفهوم سده داشته باشیم. این‌بار باهم به دقیق‎ترین تقویم دنیا که تقویم هجری شمسی است، نگاهی می‏‌اندازیم تا بیشتر بشناسیمش و کمتر درباره‎اش اطلاعات غلط را بازنشر کنیم.
مریم ملی | شهرآرانیوز - نزدیک سال نو که می‏‌شود، همیشه بحث‎هایی درباره تقویم و کبیسه‌بودن یا نبودن آن سال سر زبان‎ها می‎افتد. امسال به لطف کسانی که تقویم ایرانی را نمی‎شناسند، بازار آخرین نوروز و آخرین پاییز و آخرین یلدای قرن هم حسابی داغ شده بود. هرکسی هر رویدادی را به‌نحوی به آخرین‌بودنش در قرن ارتباط می‎داد و از سال ۹۹ به‌عنوان آخرین سال قرن چهاردهم یاد می‎کرد، تا اینکه مدتی پیش مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران درباره اینکه امسال سال آخر قرن نیست، اطلاعیه ‎ای منتشر کرد تا همه به یقین برسند که هنوز یک بهار و تابستان و پاییز و زمستان دیگر فرصت دارند تا آخرین‎های قرن را تجربه کنند! گذشته از شایعاتی که این اواخر درباره سال آخر قرن مطرح می‎شد، شناخت‌نداشتن ما درباره تقویم ایرانی ماجرایی است که همیشه وجود دارد و باعث می‎شود اشتباهاتی درباره نوع آغاز سال، کبیسه‎گیری و مفهوم سده داشته باشیم. این‌بار باهم به دقیق‎ترین تقویم دنیا که تقویم هجری شمسی است، نگاهی می‏‌اندازیم تا بیشتر بشناسیمش و کمتر درباره‎اش اطلاعات غلط را بازنشر کنیم.

 

چرا سال ۹۹ آخرین سال قرن حاضر نیست؟

شاید اطلاعیه مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران را دیده باشید که مدتی پیش در سایت رسمی این مرکز منتشر و در فضای مجازی دست‌به‌دست شد. بر اساس این اطلاعیه، معنای قرن یا سده، یک‌صدسال است. هر تقویم یک مبدأ دارد و در عرف اولین سال هر تقویم، سال یک محسوب می‌‎‌شود. روز اول نخستین قرن هجری‌خورشیدی، جمعه یک فروردین یک و روز پایان آن، سه‏‌شنبه ۲۹ اسفند۱۰۰ است.
 
روز اول قرن دوم هجری‌خورشیدی، چهارشنبه یک فروردین۱۰۱ و روز آخر آن، یکشنبه ۲۹ اسفند۲۰۰ است. قرن چهاردهم هجری‌خورشیدی از روز چهارشنبه یک فروردین۱۳۰۱ آغاز شده است و روز یکشنبه ۲۹ اسفند۱۴۰۰ به انجام خواهد رسید. بنابراین، روز اول قرن پانزدهم هجری‌خورشیدی، دوشنبه یک فروردین۱۴۰۱ خواهد بود.

اما معنای این ماجرا چیست و اصلا چرا تقویم ما چنین شرایطی را برای محاسبه یک قرن دارد؟ همه‌چیز برمی‎‌گردد به اینکه مبدأ محاسبه سال هجری‌شمسی از چه زمانی در نظر گرفته شده باشد و یک قرن چطور حساب می‏‌شود.
 
در تقویم ما ایرانی‌‏ها که توسط عبدالغفارخان نجم‏‌الدوله تکمیل شده و به شکل امروزی‏‌اش درآمده است، مبدأ، یعنی اولین سال شروع محاسبه تقویم، از یکم فروردین سال هجرت پیامبر از مکه به مدینه در نظر گرفته شده است. یعنی سال اولی که از آنجا به بعد به آن اضافه می‌‏شود، سال یک فرض شده است و نه سال صفر! بنابراین یکم فروردین سال یک (به این شکل ۱/۱/۱) آغاز سال هجری ‌شمسی بوده است. شاید بپرسید پس چرا همه این اشتباه را درباره پایان قرن در سال ۱۳۹۹ تکرار می‏‌کنند؟ پاسخش ساده است؛ چون همه فکر می‏‌کنند عدد ۱۴۰۰ باید آغاز یک سده یا قرن تازه باشد، این عدد رند است و دیگران را به اشتباه می‌‏اندازد.


تقویم ایرانی و شگفتی‏‌های بی‎مانندش

تقویم ایرانی را خیلی‏‌ها با تقویم جلالی یکسان می‏‌دانند و تصور می‏‌کنند همان تقویمی که آن زمان نوشته شده، امروز مورد استفاده ماست. این تصور تا حدودی درست است، اما تا حدی هم می‏‌تواند اشتباه باشد. زیرا تقویم جلالی در سال ۱۲۸۹ توسط میرزا عبدالغفارخان نجم‏‌الدوله اصفهانی تغییراتی پیدا کرده و تقویم امروزی ما درواقع همان تقویم تغییریافته نجم‏‌الدوله است.

در تقویم جلالی که نتیجه تلاش حکیم عمر خیام، عبدالرحمن خازنی و جمعی از منجم‏‌های آن دوره بوده، مبدأ گاه‏‌شماری، سال به‌تخت‌نشستن جلال‎الدین ملکشاه سلجوقی در نظر گرفته شده است، درحالی‎که در تقویم نجم‎الدوله، نوروز سال هجرت پیامبر از مکه به مدینه به‌عنوان مبدأ به حساب می‏‌آید. غیر از این موضوع، سیستم کبیسه‏‌گیری در تقویم جدیدتر، با دقت بیشتری محاسبه می‌شود و برخلاف باور عموم که تناوب کبیسه‏‌ها را چهارساله می‏‌دانند، کبیسه‏‌گیری در دوره‏‌های مختلف محاسباتی، ۴ سال یک‌بار و ۵ سال یک‌بار در نظر گرفته می‎شوند.
 
تقویم ایرانی همان تقویم هجری‌خورشیدی در دنیاست که به‌عنوان دقیق‏‌ترین تقویم شناخته می‏‌شود و علتش هم این است که سال نو در این گاه‏‌شماری با یک رویداد نجومی آغاز می‏‌شود؛ یعنی زمانی که زمین به نقطه اعتدال بهاری در فضا می‏‌رسد و از آنجا دوباره به گردشش به دور خورشید ادامه می‏‌دهد. از طرفی، اثر بیضوی‌بودن مدار زمین به دور خورشید به شکل مقدار میانگین حضور خورشید در هر برج در گاه‏‌شماری محاسبه شده است.
 
به این شکل که ۶ ماه اول سال به شکل قراردادی ۳۱ روزه هستند و ۵ ماه بعدی سال ۳۰ روزه هستند و ماه آخر سال بنا به کبیسه‌بودن یا نبودن آن سال، ۲۹ یا ۳۰ روزه است. نکته مهم بعدی این است که لحظه تحویل سال برای همه نقاط زمین یکسان است. چون مربوط به عبور سیاره زمین از نقطه اعتدال بهاری می‏‌شود و درنهایت به‌علت استفاده از قاعده نوروز تحویلی، اختلاف لحظه تحویل سال تا ساعت صفر اول فروردین از ۱۲ ساعت بیشتر نمی‎شود. همه این موارد در کنار هم باعث شده است درصد خطای محاسباتی این تقویم در مقایسه با دیگر تقویم‌های دنیا بسیار کم باشد و آغاز سال هم‎زمان با آغاز شکوفایی طبیعت باشد و تقویم ما را در جهان بی‌همتا کند.
 
 
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->