تفاهمنامه همکاری سینمایی ایران و چین، ادامه حاشیه‌ها یا شروع گشایش‌ها؟
بعد از خبر حضور ۱۳ فیلمساز ایرانی در دوره جدید جشنواره شانگهای و انصراف نیکی کریمی از داوری در این جشنواره، امروز جزئیات تفاهمنامه مبادلات و همکاری‌های سینمایی میان سازمان امور سینمایی و سمعی بصری و دفتر ملی فیلم جمهوری خلق چین اعلام شد.
شهرآرانیوز - چندماه از اعتراض ۱۸ فیلمساز ایرانی به قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین می‌گذرد؛ این فیلم‌سازان همکاری دو کشور را در راستای منافع ملی نمی‌دانستند. برخی هم به شفاف‌نبودن جزئیات این تعهد انتقاد داشتند. حاشیه‌های این بیانیه به حدی بود که رسانه‌های فارسی‌زبان خارج کشور هم روی برخی ابعاد آن مانور زیادی دادند.
خبرگزاری تسنیم میانه فروردین امسال مدعی شد که با برخی از این فیلم‌سازان گفت‌وگوی تلفنی داشته و آن‌ها ضمن ابراز مخالفت با شبکه‌های معاند گفته‌اند که در این بیانیه تنها از مسئولان خواسته‌اند تا درباره تفاهمنامه مذکور توضیحات بیشتری را در اختیار افکارعمومی داخلی قرار دهند.ابتدای هفته جاری خبری از حضور ۱۳ فیلمساز ایرانی در بیست‌و‌چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای چین منتشر شد که تعداد آن‌ها قابل‌توجه بود. در این میان فیلم سینمایی «مسیر معکوس» ابوالفضل جلیلی در بخش مسابقه اصلی جشنواره حاضر است و فیلم‌های «خورشید» مجید مجیدی و «دشت خاموش» احمد بهرامی، «داستان دست‌انداز» کمال تبریزی، «بی‌سر» کاوه سجادی حسینی، «باریکه» عبدالرضا کاهانی، «مجبوریم» رضا درمیشیان، «پسران دریا» افشین هاشمی و «درخت گردو» محمد حسین مهدویان در بخش پانوراما حضور دارند.
حضور یکی از امضاکنندگان بیانیه اعتراضی در فهرست فیلم‌های جشنواره شانگهای
نکته مهم حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره شانگهای امسال این است که فیلم عبدالرضا کاهانی - که یکی از امضاکنندگان بیانیه اعتراضی فیلم‌سازان ایرانی درباره قرارداد ۲۵ساله ایران و چین بود- حالا در جشنواره چینی هم حاضر است. ذکر این نکته لازم است که اثر کاهانی به زبان انگلیسی، با هنرپیشه‌ها و تکنیسین‌های کانادایی در این کشور ساخته شده است. البته رضا عطاران هم در این فیلم بازی کرده است.
ماجرای دستگیری رضا عطاران در کانادا از زبان مجید صالحی + فیلم
برخی از منتقدین نگاه دیگری به فهرست فیلم‌سازان حاضر در جشنواره دارند؛ آن‌ها می‌گویند تعداد و تنوع فیلم‌سازان آن‌قدر عجیب است که باعث شده کمال تبریزی اولین حضورش در یک جشنواره جهانی را تجربه کند!
فیلم‌های دیگری هم از ایران در بخش‌های مختلف این جشنواره حاضرند. انیمیشن «نهنگ سفید» ساخته امیر مهران در بخش فیلم های‌کوتاه پانوراما و «مایا» به کارگردانی جمشید مجددی و آنسون هارتفورد و محصول ایران و انگلستان در بخش مستند پانوراما به روی پرده می‌روند.
در بخش «هفته فیلم کمربند و جاده» جشنواره شانگهای هم فیلم‌های «روباه در یک سوراخ» ساخته آرمان ریاحی و محصول اتریش و «شنای پروانه» ساخته محمد کارت روی پرده می‌روند.
البته حضور گسترده فیلم‌های ایرانی در جشنواره شانگهای چیز چندان عجیبی نیست. در بیست‌و‌دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم شانگهای بیش از ۱۰ فیلم ایرانی اکران شد که در پایان این جشنواره فیلم «قصر شیرین» ساخته سید رضا میرکریمی جام طلایی و دو جایزه دیگر را از آن خود کرد.
سال گذشته هم فیلم «من اینجا هستم» عباس امینی در بخش اصلی این جشنواره بود و دو فیلم «متری شیش و نیم» سعید روستایی و «پیرمردها نمی میرند» به کارگردانی رضا جمالی در بخش پانوراما اکران شدند.
انصراف نیکی کریمی از داوری جشنواره شانگهای
اتفاق دیگری که روز‌های اخیر درارتباط با جشنواره شانگهای خبرساز شد؛ انصراف نیکی کریمی از حضور در هیئت داوران این جشنواره بود. چند روز بعد از انصراف این بازیگر و سینماگر خبر رسید که او مجبور شده است این داوری را به دلیل محدودیت‌های دوران کرونا و شرایط قرنطینه دوهفته‌ای داوران در محل جشنواره رد کند!
جزئیات تفاهمنامه سینمایی ایران و چین
بعد از تمام این اخبار و حواشی، شب گذشته جزییات تفاهمنامه همکاری سینمایی بین ایران و چین هم منتشر شد. این تفاهمنامه یکی از دو تفاهمنامه‌ای بود که اول خرداد بین دو کشور امضا شد. قرارداد «ترجمه و انتشار یکصد جلد کتاب» و «مبادلات و همکاری‌های سینمایی ایران و چین» با همکاری سازمان امور سینمایی و سمعی بصری ایران و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با کشور چین امضا شده است.
روح الله حسینی، مدیرکل دفتر جشنواره ها و همکاری‌های بین الملل سازمان سینمایی، درباره اهمیت و دلایل انعقاد این تفاهمنامه گفته است:
این تفاهمنامه با توجه به علاقه و تمایل هر دو طرف و بر مبنای برابری، احترام، عمل و منافعِ متقابل با توجه به قوانین نافذ در هر یک از دو کشور ایران و چین منعقد شده و نخستین تفاهمنامه‌ای است که میان دو کشور منحصراً در موضوع سینما امضاء میشود. پیش از این برنامه مبادلات فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت‌های ما وجود داشت، ولی این نخستین‌بار است که دو طرف منحصراً در حوزه سینما تفاهمنامه امضاء میکنند.
آیا تفاهمنامه سینمایی بخشی از قرارداد ۲۵ساله ایران و چین است؟
هنوز مشخص نیست این تفاهمنامه سینمایی ارتباطی با قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین دارد یا خیر، اما حسینی معتقد است که این اتفاق همزمان به دو نکته مهم اشاره دارد:
«نخست اینکه، چینیها به اهمیت و جایگاه سینمای ایران در سطح بین الملل کاملاً واقف هستند و لذا پروندهای مستقل برای همکاری در این زمینه باز کردهاند، دوم اینکه در نگاهی داخلی، سینما در گستره وسیع و متنوع فرهنگ و هنر ایران، از چنان وزن و اهمیتی برخوردار است که مستقلاً می‌تواند وارد گفتگو، تعامل و تبادل با بخش‌های فرهنگی دولت‌های دیگر شود.»
اکران فیلم‌های ایرانی در سینماهای چین
حسینی یکی از مهمترین نتایج این قرارداد را بُعد اقتصادی آن دانسته است. البته همزمان‌شدن حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره شانگهای و این قرارداد می‌تواند جالب‌توجه باشد، چون در بخشی از صحبت‌های حسینی آمده است که «باز شدن بازار سینمای چین به روی محصولات سینمایی ایران، با توجه به وجود هزاران سالن سینما و صد‌ها میلیون مخاطب بالقوه در این کشور، اتفاق بسیار مهمی محسوب میشود. چه بر اساس تفاهمنامه موجود، طرفین متعهد شدهاند که امکان نمایش و عرضه تجاری آثار سینمایی یکدیگر، با توجه به ظرفیت‌های موجود، و قوانین و مقررات کشور‌های متبوع را فراهم کنند. یکی دیگر از مفاد مهم تفاهمنامه، اقداماتی است که از این پس دو کشور نسبت به تسهیل ارتباط، تبادل و مشارکت نیرو‌های تخصصی دو کشور در پروژههای سینمایی، صورت خواهند داد.»حسینی در ادامه درباره این قرارداد گفته است:
«نیروی کار متخصص سینمای ایران می‌تواند این امیدواری را داشته باشد که در پروژههای سینمایی کشور چین، در حوزههایی که مزیت سینمای ایران محسوب میشوند، از جمله کارگردانی یا فیلمنامه‌نویسی مشارکت داشته باشد و در مقابل، تهیهکنندگان ایرانی هم این امکان را خواهند داشت که به‌ویژه در حوزههای فنی و تکنولوژیک، یعنی آنجایی که قوت و قدرت سینمای چین محسوب میشود، از چینیها کمک بگیرند. تفاهم در زمینه تولیدات مشترک سینمایی از دیگر مفاد مهم این تفاهمنامه است که با توجه به وضعیت صنعت و اقتصاد سینمای چین، اتفاقی بزرگ و قابل اعتناء در سینمای ایران خواهد بود.»
مدیرکل دفتر جشنواره ها و همکاری‌های بین الملل سازمان سینمایی، درباره تولیدات مشترک سینمایی هم گفته است: «مدتی است که برخی سینماگران ایرانی همکاری‌هایی را در این زمینه شروع کردهاند، اما تولیدات‌شان به معنای واقعی یعنی حقوقی کلمه مشترک محسوب نمیشود. تولید مشترک مستلزم اقداماتی قانونی و حقوقی از جمله انعقاد موافقتنامه میان دولتهاست که این تفاهمنامه زمینه را برای دستیابی بدان فراهم میکند. در نتیجه، از این پس تعداد بیشتر و متنوعتری از سینماگران ایرانی امکان بهرهمندی از این بازار عظیم را خواهند داشت. وظیفه ما به عنوان دولت در واقع همین فراهم ساختن زمینههای همکاری برای افراد و سلیقههای متنوع و مختلف است. بویژه در بین جوانترها، استعداد‌ها و توانمندیهایی داریم که به راحتی میتوانند در این زمینه ورود کنند.»
حسینی درباره مدت این تفاهمنامه گفته است: تفاهمنامه ۳ ساله منعقد شده است، اما قابل‌تمدید است و در واقع آنچه اهمیت دارد شروع این ماجراست. درغیر این‌صورت، تمدید و استمرار آن آسان و بیزحمت است. فقط کافی است دو طرف بهرههای لازم را برده و از ادامه همکاری رضایت داشته باشند.
بازار سینمای چین هماکنون بازار آمریکای شمالی را هم پشت سر گذاشته است و به‌عنوان بزرگترین بازار سینمای جهان شناخته میشود. مدیرکل دفتر جشنواره ها و همکاری‌های بین الملل سازمان سینمایی گفته است: «اخذ سهمی هرچند کوچک، یعنی فقط به اندازه زیر ده درصد از بازار بزرگ چین، حجمی چندین برابر گردش مالی کل بازار صنعت تصویر در ایران خواهد بود، و برابر با قوانین حاکم بر کشور چین، که البته تنها راه‌حل دستیابی به آن، تولید مشترک میان دو کشور است. کاری که حالا و با امضای این تفاهم نامه مقدمات آن فراهم شده است؛ ورود به بازار میلیاردی سینمای چین، نه تنها اقتصاد سینمای ایران را متحول میکند، که در پیشبرد دیپلماسی فرهنگی و سیاسی ما نیز مهم و موثر خواهد بود. البته این منافع دوطرفه خواهد بود. ایران، با بازاری بسیار بسیار کوچکتر از چین، اما صاحب مهمترین و متنوع‌ترین جایزههای سینمایی در دنیا، در مقایسه به تمام کشور‌های آسیایی، محسوب میشود.
تفاهمنامه مبادلات و همکاری‌های سینمایی میان سازمان امور سینمایی و سمعی بصری و دفتر ملی فیلم جمهوری خلق چین اواخر اردیبهشت‌ماه با حضور حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی ایران و وانگ شیا هوی رئیس سازمان ملی فیلم جمهوری خلق چین امضا شد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
