به سوی شهر‌های دانش بنیان

سال «تولید؛ دانش بنیان و اشتغال آفرین» زمان مناسبی برای تمرکز ویژه و تصمیم گیری‌های بنیادین درباره مسائل مهمی است که می‌تواند آینده کشور را به نحو شایسته‌ای تضمین کند. به بیان ساده‌تر اگر همین نام سال جاری به نحوه مطلوبی در فرایند‌های اجرایی و مدیریتی کشور تحقق یابد، به جرئت می‌توان ادعا کرد که آینده اقتصادی کشور ساخته شده است.

مجموعه‌های دانش بنیان در سطوح مختلفی می‌توانند خلق شوند و به فعالیت بپردازند. یکی از سطوح مرسوم آن، دانش بنیان‌های شهری هستند.

مجموعه‌هایی که در پهنه شهر به مطالعه، تولید دانش، افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی، اختراع، اکتشاف و درنهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه خویش می‌پردازند. امروزه باتوجه به افزایش نقش آفرینی مدیریت شهری در حکمرانی مطلوب کشورها، به کارگیری روش‌های مناسبی که از طریق آن، نظام‌های دانشی جانشین روش‌های سنتی شود، اهمیت روزافزون یافته است.

اداره شهر‌ها فعالیتی پیچیده است که نیاز به دانش و تخصص متنوع در سطوح مختلف دارد. اگر مجموعه‌های دانشی در سطح شهر‌ها حمایت شوند و در جریان اداره و اصلاح امور در چارچوب قوانین جاری کشور مسئولیت‌هایی به عهده بگیرند و بتوانند با تصمیم سازی‌های مناسب و تولید دانش به روز، مدیران را در فرایند تصمیم سازی کمک کنند، اتفاق مهمی است که می‌تواند آرام آرام عرصه اداره شهر را دانش بنیان کند.

شهر‌های دانش بنیان چارچوب و عناصر دانشی دارند. شهر، شهرداری، شهروندان و رویکردها، اهداف، باور‌ها و ابزار مورد استفاده آن‌ها همگی باید بر مدار دانش و آگاهی حرکت کنند تا اتفاق مهم شهر دانش بنیان رقم بخورد.

شاید بخش درخورتوجهی از این مهم، از طریق جامعه پذیری و فرهنگ سازی رخ دهد، به گونه‌ای که به مرور زمان شهروندان و مدیران شهری در بستر توسعه آگاهی‌های عمومی و هوشمندی شهر‌ها نظام دانشی را در شهر مستقر سازند. مراکز نوآوری و کارآفرینی شهرداری ها، مرکز پژوهش‌های شورا‌های شهر، مراکز و نهاد‌های مطالعاتی مدیریت شهری و سایر نقاط راهبردی مربوط به این امر باید با وحدت رویه و باور و عزم جدی، چارچوب‌های شهر دانش بنیان را طراحی کنند و با فعال سازی شهروندان و بخش خصوصی و جوانان مستعدی که ظرفیت تولید فکر و دانش را دارند، برای تولید دانش و توسعه رویکرد‌های مبتنی بر آن اقدام کنند.

شهر‌های هوشمند یکی از بهترین محصولات نگاه دانش بنیان در توسعه شهرهاست؛ زمانی که نگاه جهان شهر داشته باشیم، اهمیت این امر بیش از پیش خواهد بود.