کد خبر: ۱۱۷۳۲
تاریخ : ۲۳ آذر ۱۳۹۸ - ۰۸:۳۴
«پژوهش یا تحقیق یک روند هوشمندانه، هوشیارانه، خلاقانه و سامانمند برای یافت، بازگویی و بازنگری پدیدهها، رخدادها، رفتارها و انگاشتههاست. پژوهش همچنین برای استفاده از پدیدههای موجود در راستای دست یافتن به راهکارهای عملی و فناوریها به کار میرود. بهطور معمول پژوهشگر نتایج پژوهش خود را در مجلههای علمی ارائه میدهد. پژوهش در دو بعد، یکی «یافتن پرسش و پژوهش» و دیگری «پاسخ دادن به آن» انجام میشود.»
این در دسترسترین تعریف از پژوهش است که با یک جستوجوی ساده در اختیار شما قرار میگیرد. شاید در ذهن بسیاری از ما پژوهش و تحقیق یک کار ساده دانشگاهی برای گرفتن نمره باشد یا یک مطالعه کلی برای تصمیمگیری در اموری که به آن تسلط نداریم. اما در واقع پژوهش اصلیترین بخش و مقدمه غیرقابل عبور، برای رسیدن به نتیجه مطلوب در آغاز راه است.
اینکه چقدر در کشور ما به این مقوله توجه میشود و کجای برنامهریزیهای خرد و کلان است خود سؤالی ارزشمند است که جای تأمل دارد، اما آیا برای شکلدهی خود نظام پژوهش، پژوهش دقیق و جامعی انجام شده است؟ شواهد و قرائن کلمه «خیر» را پیشروی ما قرار میدهد.
پژوهشهای کاربردی برای حل مشکلات موجود در کوتاه مدت استفاده میشود، اما پژوهشهای بنیادین نگاهی عمیق به آینده دارد و نمایان شدن تأثیرات آن زمانبر است.
شاید مشکل نظام پژوهشی، نبود آیندهپژوهی، نگاه دقیق به آینده و ضعف در قدرت پیشبینی اتفاقات پیشرو است. این نیز معطوف به پژوهشهای بنیادین است. جانماییهای نادرست، ساختوسازهای ناسازگار و تصمیمگیریهای هزینهبر و اشتباه، نشاندهنده توجه کافی نداشتن به امر پژوهش است.
برای روشن شدن موضوع یک دومینو را تصور کنید که قطعه اول آن به شکلی اشتباه به قطعه بعدی برخورد میکند و در نهایت این بازی قبل از رسیدن به نقطه پایان مطلوب، متوقف میشود. پژوهش بنیادی همان قطعه اول این دومینو است؛ اگر اشتباه بیفتد همه چیز از اساس دارای اشکال است و نتیجه مطلوب حاصل نمیشود.
درباره پژوهش کاربردی نیز میتوان گفت بخشی از زندگی روزمره ماست. همینکه برای خرید یک کالا، سؤالهای مختلفی را برای رسیدن به بهترین مدل، از فروشنده یا اطرافیان میپرسیم یا در اینترنت جستوجو میکنیم، خود نوعی پژوهش کاربردی است.
شاید ضربالمثل قدیمی «نپرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است» نیز بر اهمیت موضوع پژوهش و جنبه عمومی آن دلالت میکند و تأکید دارد که پژوهش باعث دانشافزایی و شکلدهی نگاه منطبق بر واقعیت است و به دیدگاه انسان عمق میبخشد.
در آخر، این سؤال همچنان پابرجاست که پژوهش در تصمیمهای سرنوشتساز و برنامهریزیهای میانمدت و بلندمدت تا چه اندازه جدی گرفته میشود و چگونه میتوان جلوی اعمال سلیقه و ریلگذاری دلخواه که معمولا غیرکارشناسی و آسیبزا هستند را طی یک روند پژوهشی گرفت.
پژوهش همانقدر که میتواند روزمره و ساده باشد ممکن است پیچیده و طاقتفرسا باشد و ممکن است نتیجهای پیشبینی نشده داشته باشد که پذیرش آن بستگی به ظرفیت و جنبه جامعه هدف دارد.