روی‌خوش سیل |ذخیره سیلاب‌های اخیر پشت سد‌ها مرهمی بر بحران کم‌آبی مشهد است

بنیامین یوسف‌زاده | شهرآرانیوز؛ شاید از ناهم‌خوانی مزاج تابستان با بارش‌های رگباری است که خاک خشک و تفتیده مرداد تاب جذب قطرات باران فصل تموز را ندارد و دشت تهی از آب را به یک‌باره به دریایی مواج از طغیان بدل می‌کند. قاب تصاویر سیاه از سیلاب شهر‌های مختلف بار دیگر نشان داد که آب همیشه راه خودش را هرطور که شده پیدا می‌کند و اگر تدبیری برای سامان‌دهی آن اندیشیده نشود، نمی‌توان در برابر خروشش ایستادگی کرد. اما همین سیل عصیانگر می‌تواند نوشدارویی برای زمین‌های خشکیده‌ای باشد که این روز‌ها چشمشان به آسمانی خشک شده است که در پی تغییرات اقلیمی، حساب و کتابش با قبل توفیر دارد. می‌گویید چگونه؟

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی پاسختان را می‌دهد: همه سد‌هایی که به‌عنوان منبع تأمین آب شهر مشهد به شمار می‌آیند، به علاوه ۳۵ سد بزرگ و کوچک در استان، این آمادگی را دارند که پذیرای حجم پیش‌بینی‌نشده بارش‌های رگباری و به‌تبع آن سیلاب‌های احتمالی برای جلوگیری از خسارت‌های ناشی از این رخداد طبیعی باشند.

به گفته علیرضا طاهری، دشت‌های استان به‌ویژه دشت مشهد آن‌قدر تشنه است و سد‌های بزرگی مانند دوستی، طرق و کارده آن‌قدر جویای آب هستند که حجم بارندگی‌های احتمالی در رودخانه‌های فصلی و دائمی نه‌تنها تهدیدی برای این زمین‌ها نیست، بلکه می‌تواند فرصتی بی‌بدیل برای جبران کم‌آبی‌های ناشی از خشک‌سالی باشد. برای مثال در سیلاب روز شنبه در حوالی مشهد، حجم زیادی از آب رودخانه عارفی وارد سرشاخه رودخانه طرق و درنهایت وارد سد طرق شد.

بر اساس آماری که او اعلام می‌کند، سد دوستی با یک‌میلیارد‌و ۲۰۰ میلیون مترمکعب ظرفیت، فقط ۲۲۷ میلیون مترمکعب آب در دل خود جای داده و این به معنای آن است که رودخانه‌های منشعب آن تا حدود یک‌میلیارد مترمکعب دیگر می‌توانند روی ذخیره عظیم این سد برای مهار سیلاب حساب کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان این را هم می‌گوید که سد‌های کارده، طرق، ارداک و تبارک هم به ترتیب با ظرفیت ۳۰، ۳۰، ۲۸ و ۶۰ میلیون مترمکعب اکنون حدود ۹، ۶، ۱۱ و ۲۳ میلیون مترمکعب آب پشت خود ذخیره دارند و آماده آب‌گیری هستند.

ارکستر مدیریت منابع آبی

وی با اشاره به تغییرات اقلیم در جهان، ادامه می‌دهد: روش‌های گوناگونی مانند آبخیزداری، آبخوان‌داری، تغذیه مصنوعی، سدسازی و بند‌های انحرافی به‌عنوان ساز‌های یک ارکستر برای مدیریت منابع آبی به حساب می‌آیند، اما در رویارویی با بی‌نظمی‌های اقلیمی اخیر، سد‌های بزرگ بازیگر اصلی و حلال مشکل محسوب می‌شوند و در کنار مهار بحران، باعث عبور از کم‌آبی نیز خواهند شد.
طاهری اضافه می‌کند: می‌توانیم ادعا کنیم اکنون به‌جز دو رودخانه لائین و ایدلیک در شمال استان، همه رودخانه‌های موجود در خراسان‌رضوی و شهر مشهد به سد‌های موجود رهنمون و همین موضوع باعث مهار سیلاب‌ها و همچنین مدیریت درست آب‌ می‌شود.