محسن موسوی زاده |شهرآرانیوز؛ نزدیکی منطقه ییلاقی طرقبه شاندیز به مشهد باعث شده است بخش زیادی از مجاوران و زائران امام رضا (ع) برای گذراندن اوقات فراغت خود به این شهرستان سفر کنند. آمار‌ها نشان می‌دهد که سالانه حدود ۵۰ میلیون گردشگر از شهرستان طرقبه شاندیز بازدید می‌کنند؛ این موضوع سبب شده است این شهرستان، حجم مالی بالایی در حوزه گردشگری داشته باشد. حسن حسینی، فرماندار وقت شهرستان طرقبه شاندیز، در سال ۱۳۹۸ وپیش از شیوع کرونا گفته بود که گردش مالی سالیانه حوزه گردشگری این شهرستان از باغ تالارها، رستوران‌ها و سفره خانه‌ها ۱۰۰ میلیارد تومان است.
هرچند در زمان کرونا، گردشگری طرقبه شاندیز مانند سایر مناطق توریستی آسیب دید، اکنون با توجه به رونق مجدد گردشگری و رشد نقدینگی و نرخ تورم کشور (از سال ۱۳۹۸ تاکنون نرخ تورم بیش از ۴۰ درصد بوده است) پیش بینی می‌شود که حجم گردش مالی صنعت توریسم این شهر افزایش چشمگیری یافته باشد. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که زائران و مجاورانی که به شهرستان طرقبه شاندیز مراجعه می‌کنند، با کمبود‌های زیرساختی بسیاری مواجه هستند و مشکلات این مسئله به مشهد منتقل می‌شود.
یک تحقیق دانشگاهی
حمدا... سجاسی قیداری، استادیار گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد، در مقاله‌ای با عنوان «سنجش و ارزیابی کیفیت محیطی فضای عمومی روستا‌های مقصد در جذب گردشگران؛ مطالعه موردی: روستا‌های هدف گردشگری شهرستان طرقبه و شاندیز» نوشته است: «جنبه‌های زیباشناختی فضای عمومی و بیرونی روستا‌های مورد بررسی عمدتا پایین‌تر از حد متوسط قرار دارد؛ بنابراین توان ایجاد جذابیت زیباشناختی در جذب گردشگران به دلیل عدم استفاده صحیح از عناصر زیباشناختی مشاهده نمی‌شود.»
این موضوع نشان می‌دهد حجم مالی گردشگری طرقبه شاندیز آن گونه که باید، نتوانسته است کمکی به توسعه زیرساخت‌های خدمات دهی به زائران و مجاوران کند. کارشناسان و فعالان اقتصادی تأکید می‌کنند که باید راهکاری اندیشیده شود که بخشی از گردش مالی حوزه گردشگری طرقبه شاندیز صرف توسعه زیرساخت‌های خدمات دهی به زائرانی که در کنار تشرف به بارگاه نورانی حضرت رضا (ع) سری هم به جاذبیت‌های طبیعی و دیدنی اطراف شهر مشهد مثل ییلاقات طرقبه و شاندیز می‌زنند، شود.
اقتصاد زیارت، عامل رشد طرقبه شاندیز
یک کارشناس حوزه اقتصاد گردشگری در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه اقتصاد زیارت مشهد، عامل رشد طرقبه شاندیز است، می‌گوید: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین دلیل سفر به مشهد، زیارت است. زیارتی بودن مشهد سبب شده است تعداد زیادی زائر به مشهد بیایند و بخش شایان توجهی از آن‌ها برای گذراندن اوقات فراغت خود به طرقبه شاندیز مراجعه کنند. وقتی مشهد بستر رشد اقتصادی طرقبه شاندیز را فراهم کرده است، این انتظار وجود دارد که بخشی از گردش مالی این شهر صرف توسعه خدمات دهی به زائران و مجاوران شود.
شیدا حیدری با بیان اینکه تناسبی بین خدمات دریافتی گردشگران و حجم مالی طرقبه شاندیز وجود ندارد، می‌افزاید: این انتظار طبیعی است که زائران و مجاوران با توجه به هزینه‌هایی که در ییلاقات مشهد می‌پردازند، توقع خدمات دهی بهتری داشته باشد؛ برای نمونه انتظار برای کاهش بار ترافیکی مسیر از طریق توسعه زیرساخت ها، امری بدیهی است.
حیدری می‌گوید: براساس آمار‌های رسمــــی، مــیــزان حجـــم گــردش مالی طرقبه شاندیز قبل از کرونا ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است. این رقم در دوران کرونا ممکن است دچار فراز و نشیب شده باشد، اما پیش بینی می‌شود که اکنون با توجه به رشد تورم در کشور و گران شدن خدمات گردشگری و قیمت رستوران‌ها و باغ تالارها دست کم به ۲۵۰ میلیارد تومان رسیده باشد.
این کارشناس گردشگری ادامه می‌دهد: مشهد و طرقبه شاندیز را نباید جداگانه دید و اقتصاد این‌ها کاملا به هم پیوسته است. مشکلی که در حوزه مشهد و طرقبه شاندیز وجود دارد، عملکرد جزیره‌ای و جداگانه این دو است. این موضوع باعث شده است این دو شهر به جای اینکه مکمل هم باشند، هر کدام راه خود را بروند. برای حل این مشکل باید به سمتی رفت که ارتباط اقتصادی مشهد و طرقبه شاندیز به حالت برد- برد تغییر یابد. برای این کار باید سعی شود نوعی تعامل در اجرای طرح‌های زیرساختی بین مدیران شهری هر دو منطقه به وجود آید.
راهکار ترغیب سرمایه گذاری
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه در نظرگرفتن مشوق‌های مالیاتی و تسهیلات، بهترین راهکار برای هدایت بخشی از گردش مالی طرقبه شاندیز به سوی زیرساخت هاست، می‌گوید: اگر می‌خواهیم بخش خصوصی برای ارائه خدمات بهتر به مجاوران و زائران به حوزه سرمایه گذاری ورود پیدا کند، باید مشوق‌هایی در نظر گرفته شود تا آن‌ها تمایل به انجام این کار داشته باشند. علی اکبر علیزاده قناد می‌افزاید: مشوق‌ها باعث می‌شود نرخ سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت‌های گردشگری افزایش یابد و نتیجه این موضوع، افزایش خدمات دهی به زائران و مجاوران خواهد بود.
همدلی بین مشهد و طرقبه شاندیز
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه، فناوری اطلاعات و منابع انسانی شورای اسلامی شهر مشهد هم در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: توسعه خدمات دهی به زائران و مجاورانی که به شهرستان طرقبه شاندیز مراجعه می‌کنند، نیازمند تعامل و همدلی مدیریت شهری در هر دو شهرستان است. سید ابراهیم علیزاده می‌افزاید: خوشبختانه در گفتگو‌هایی که با مسئولان طرقبه شاندیز داشته ایم، آن‌ها نیز از این موضوع استقبال کرده و اعلام آمادگی کرده اند که درراستای بهبود زیرساخت‌ها اقدامات لازم را انجام دهند. شورای شهر هم تأکید دارد که به منظور ارائه خدمات بهتر به زائران باید اقدام‌های مناسبی برای بهبود زیرساخت‌های ارتباطی و خدماتی مسیر‌های منتهی به طرقبه شاندیز صورت بگیرد.
حجم مالی فراوان صنعت غذا
عضو هیئت علمی گروه مدیریت و برنامه ریزی گردشگری نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه شهروندان مشهدی و زائران، بخشی از ایام فراغت خود را در طرقبه شاندیز می‌گذرانند، می‌گوید: حجم گردش مالی گردشگری غذا در طرقبه شاندیز با توجه به میزان سفر‌هایی که در آخر هفته به این شهرستان صورت می‌گیرد، بسیار زیاد است.
مژگان ثابت تیموری می‌افزاید: بدیهی است که این انتظار وجود داشته باشد بخشی از این حجم گردش مالی، صرف توسعه زیرساخت‌های خدمات دهی به گردشگران شود. وی ادامه می‌دهد: البته بخشی از این گردش مالی از طریق اخذ مالیات بر ارزش افزوده‌ای که اداره مالیات دریافت می‌کند، نصیب استان می‌شود.
