بینای دیگران
مهدی یاراحمدی

‌نمی‌شود در شهر زندگی کنی، زمین و زمان را قضاوت کنی، درباره هر اتفاق کوچک و بزرگی اظهار نظر کنی و از مسئولیت‌ها و تکالیف خود، سخنی به میان نیاوری. عده‌ای هستند که به قول قدیمی‌ها کور خود هستند و بینای دیگران. هر رفتار و گفتار دیگران را قضاوت می‌کنند و به تعبیری، مو را  از ماست مردم بیرون می‌کشند و از خود غافل می‌شوند. از پیامبر اعظم (ص) حدیث ارزشمندی روایت می‌شود که‌ می‌فرماید: «خوشا به حال کسی که توجه به عیبش، او را از توجه به عیب‌های مردم باز دارد.» یکی از خصوصیات مهم برای زندگی در شهر، قانون مداری و تکلیف گرایی شهروندان است.

ما نسبت به شهر و سایر شهروندان تکالیفی داریم که باید از آن آگاه باشیم و دِین خود را ادا کنیم. حفظ احترام مردم، رعایت حدود قانون، مشارکت در اداره شهر، مهربانی با شهروندان، حفظ محیط زیست شهری، فقط بخشی از مهم‌ترین سرفصل‌های رفتاری و مسئولیت پذیری مورد نیاز برای زندگی شهروندی است. در واقع شهر، زمانی در مسیر پیشرفت و توسعه قرار می‌گیرد که در ابتدا هر فردی، جایگاه خود را بشناسد، به وظایف و حقوق خود آگاه باشد و به انجام تکالیف خود اهتمام ورزد. متأسفانه همان عده‌ای که بیشترین ادعا را دارند، در عمل، کمترین میزان مشارکت را دارند.

همان گروهی که به همه پدیده‌ها و رخداد‌های محیطی انتقاد دارند، از همه گلایه می‌کنند و به گونه‌ای ارادی یا غیرارادی، امید مردم را کمرنگ می‌کنند، افرادی هستند که کمترین مشارکت در اداره شهر را دارند و در ادای وظایف خود نیز کوتاهی می‌کنند.

امروزه عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهر، یکی از مفاهیم عمده و اصلی یکپارچگی، همگرایی و توسعه پایدار به شمار می‌رود. مدیران و برنامه ریزان شهری همواره سعی کرده اند با جلب مشارکت‌های مردمی، به بهترین نحو ممکن به اهداف خود در زمینه اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها برسند. در این راستا یکی از موارد مهم که در قالب فرهنگ شهروندی از آن یاد می‌شود، حس مسئولیت و تعلق شهری است که باید به صورت مستمر افزایش یابد.

این امر اعتماد اجتماعی مردم به یکدیگر را افزایش می‌دهد و سبب ایجاد احترام و علاقه عمومی می‌شود و شهر را به جایی بهتر برای زندگی تبدیل می‌کند. شهر همگرا یک رویکرد جامع و فراگیر برای توسعه شهری پایدار است که چالش‌های شهری را به فرصت تبدیل می‌کند؛ این فرصت تنها در حالتی ایجاد می‌شود که آحاد شهروندان در ابتدا گفتار و عمل خود را با قواعد و اصول استاندارد شهروندی تنظیم کنند، سپس به دیگر مردم بپردازند.