تلفظ نام «قطر» برای طرفداران غربی جام جهانی ۲۰۲۲ به دردسر و معمایی پیچیده تبدیل شده
کاظم کلانتری

شهرآرانیوز - ۱۲ سال از زمانی که سپ بلاتر، رئیس سابق فیفا، نام قطر را از پاکت بیرون آورد و جهان به قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ سلام کرد می‌گذرد. از آن زمان تا کنون میلیون‌ها غربی درباره قطر اطلاعات زیادی کسب کردند. بیشترین نگرانی طرفداران فوتبال درباره میزبانی قطر دمای سوزان و استثمار کارگران مهاجر بوده است. آن‌ها در ده سال فهمیده‌اند که نفت چطور یک صحرای شبه‌جزیره‌ای را به یک مرکز بین‌المللی شلوغ تبدیل می‌کند. آن‌ها متوجه شده‌اند که قانون قطر خیلی‌چیز‌ها از جمله نوشیدن الکل را ممنوع می‌کند. آن‌ها فهمیده‌اند که چطور یک کشور کوچک می‌خواهد بزرگ‌ترین رویداد ورزشی کره زمین را برگزار کند. با تمام این مقدمات و دانستنی‌ها، غربی‌ها ابتدایی‌ترین چیز را درباره کشور برگزارکننده جام جهانی ۲۰۲۲ به خوبی یاد نگرفته‌اند: چطور «قطر» را تلفظ کنند. این موضوع به چنان دردسری برای میهمانان قطر تبدیل شده که بسیاری از رسانه‌های غربی برای شیوه درست تلفظ نام این کشور آموزش و جزوه تهیه‌ کرده‌اند. شاید برای ما خیلی عجیب باشد که برخی از آن‌ها «قطر» را «کوه‌تار» (kuh-TAR) و برخی «کاتَر» (KA-tar) تلفظ می‌کنند. بریتانیایی‌ها هم به شکل عجیبی این نام، این‌طور روی زبانشان می‌چرخد: «کوه‌تاح». البته برخی از آمریکایی‌ها بهتر عمل می‌کنند و می‌گویند: «کوت‌تار» (cut-tar). حتی کسانی که بخواهند از روی دیکشنری‌ها به ادای درست برسند هم شاید گیج‌تر شوند: «کُتر» (cotter).

همان‌طور که می‌بینید تقریبا همه‌شان به بی‌راهه رفته‌اند. حالا تلفظ‌های اشتباه آن‌قدر زیاد شده که دولت قطر از اصل چشم‌پوشی کرده و تعدادی از همین اشتباهات را پذیرفته است.

پیشنهاد قطری‌ها به غربی‌ها این است که همان چیزی که با جستجوی «چگونه نام قطر را تلفظ کنیم» در گوگل پیدا می‌کنند خوب است و تلاش بیشتری نکنند.

برخی دیگر از عرب‌زبانان توضیح داده‌اند که شاید نزدیک‌ترین کلمه انگلیسی به تلفظ اصیل «قطر»، «گیتار» (guitar) باشد. در گویش‌های خلیجی، اولین حرف بی‌صدا در «قطر» بیشتر «g» است تا «c».

برخی‌ها هم گفته‌اند اصلا تلفظ مناسب «قطر» با الفبای لاتین ممکن نیست و باید بی‌خیالش شد، اما اگر کسی خیلی اصرار داشت به تلفظ اصیل نزدیک شود باید مقداری از وقتش را در یوتیوب بگذارند.

چرا انگلیسی‌زبان‌ها نمی‌توانند نام قطر را درست تلفظ کنند؟

امل الهایمور، زبان‌شناس و استاد عربی در دانشگاه کانزاس، در گفتگو با «یاهو اسپرت» می‌گوید که مشکل تلفظ «قطر» برای گویندگان غیرعرب صدا‌های تاکیدی‌ای است که زبان انگلیسی آن‌ها را ندارد. «قطر» در عربی سه حرف دارد که دو حرف آن برای اکثر غربی‌ها کاملاً بیگانه است ؛ بنابراین بیان آن بدون تمرین تقریبا غیرممکن است. او در ادامه می‌گوید:

«در هر زبانی - مانند زمانی‌ که من انگلیسی صحبت می‌کنم - اگر صدایی در زبان اولم نداشته باشم، آن را با نزدیک‌ترین صدا در زبان خودم جایگزین می‌کنم. وقتی گویندگان غیربومی، از جمله دانش‌آموزان، با صدای مؤکد عربی‌ مواجه می‌شوند، آن را با صدایی غیرتأکیدی در زبان خودشان جایگزین می‌کنند».

زبان عربی و زبان فارسی پر از کلمه‌هایی است که سخنوران غیربومی، مخصوصا انگلیسی‌زبان‌ها، نمی‌توانند به خوبی تلفظ کنند و براساس یک اصل زبان‌شناسی آن‌ها را آن‌قدر تغییر می‌دهند که تا تلفظش برایشان آسان شود.

برای همین جانی اینفانتینو، رئیس سوئیسی فیفا، و همکارانش سال‌هاست به قطر رفت‌و آمد دارند، ولی هرکدامشان «قطر» را به یک شکل تلفظ می‌کنند.