امین صادق‌پور- امروز برای بازدید شهر و مسجد تاریخی زوزن باید به شهرستان خواف سفر کنیم.

شهر تاریخی زوزن با مساحت تقریبی ۳۵ هکتار، از سده‌های اولیه‌ی اسلامی تا قبل از حمله‌ی مغولان، شهری فعال و با اهمیت سیاسی و اجتماعی زیاد در این ناحیه از خراسان به شمار می‌رفته است.

هنوز تقریبا در میانه‌ی شهر، چند اثر مهم همچون ارگ تاریخی و مسجد ملک زوزن مشاهده می‌شود که از موقعیتی جهانی برخوردار هستند.

مسجد ملک زوزن تنها بنای آجری به‌جامانده از بقایای شهر تاریخی زوزن و یادمانی ارزشمند از شکوه و عظمت این منطقه است. شاید برایتان جالب باشد بدانید مسجد ملک زوزن دومین مسجد تاریخ‌دار دوران خوارزمشاهیان است.

بر اساس کتیبه‌ی موجود در مسجد ملک زوزن، این اثر قدیمی در سال ۶۱۵ هجری قمری ساخته شده است.

آنچه از معماری این مسجد باقی مانده دو ایوان کوچک و بزرگ مقابل هم در اضلاع شرقی و غربی است، هستــه‌ی بنایی بزرگی به عنوان مسجدمدرسه، که به دلیل حمله‌ی سپاهیان مغول به کشور ایران در سال ۶۱۷ هجری قمری، ساخت آن نیمه‌کاره می‌ماند.

نمای ایوان شرقی دارای کتیبه‌ای به خط کوفی و تزیینات آجرکاری با تلفیقی از کاشی‌های فیروزه‌ای‌رنگ، مزین به نقوش هندسی و دو ستون‌نمای تزیینی است.

نمای ایوان غربی نیز آراسته به محرابی ساده و عناصر تزیینی ارزشمند نظیر آجرکاری و تلفیق آن با کاشی‌های نقش‌دار هندسی و گیاهی است.

این اثر قدیمی در شصت‌وشش‌کیلومتری جنوب غربی شهرستان خواف قرار دارد و مثل نگینی در دل کویر می‌درخشد.

این اثر تاریخی‌مذهبی در بهمن ۱۳۱۸ با شماره ۳۴۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت و از سوی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی مرمت و بازسازی شده است.

سالانه گردشگران بسیاری از ایران و دنیا برای دیدن این اثر قدیمی به شهرستان خواف سفر می‌کنند و در اقامتگاه‌های بومگردی شهرستان خواف که نامشان خاتون و شمیرون است اقامت داده می‌شوند.