در گفتگو‌ی شهرآرا محله با مربی تیم‌ملی مطرح شد
قراردادهای نابرابر
بیشتر بازیکنان فوتسال او را با شخصیت آرام و صبورش می‌شناسند. برخلاف بــسیاری از علاقه‌مندان فوتبال که در زمین و حین بازی به بهانه‌های مختلف فریاد می‌زنند، کسی بی‌احترامی و صدای بلند این مربی فوتسال را نشنیده است.
کد خبر: ۱۶۲۵۳
تاریخ : ۱۰ بهمن ۱۳۹۸ - ۰۸:۵۴
فهیمه شهری - هرگاه بازیکنی اشتباه کند، کنارش می‌رود و به آرامی به او آموزش می‌دهد که چطور بازی کند. اگر باز هم بازیکن نتواند آن‌گونه باشد، برخلاف دیگر مربی‌ها این‌گونه نیست که بلافاصله بازیکن را از تیم بیرون بکشد، بلکه فرصت و انرژی بیشتری به او می‌دهد تا بتواند خودش را ارتقا دهد. وقتی نتیجه مسابقه آن‌طور که می‌خواسته است، نمی‌شود، نه ناامید می‌شود و نه پرخاشگر. همه او را به تلاش بیشتر می‌شناسند. همین صبوری، در کنار علاقه، استعداد و تلاش، از او بازیکن و مربی‌ای ساخته است که مدرک سطح یک و دو مربیگری فوتسال آسیا را دارد. او اکنون درحالی‌که ۳۵ سال سن دارد، مربی تیم‌ملی فوتسال بزرگسالان ایران، سرمربی تیم فوتسال هیئت فوتبال خراسان در لیگ برتر کشور، مدرس رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا و نایب‌رئیس هیئت فوتبال خراسان‌رضوی است. درباره فاطمه شریف صحبت می‌کنیم. چهره برجسته فوتسال که ساکن محله ستاری است.
در کارنامه او موفقیت‌های مختلفی ثبت شده است، از جمله اینکه ۷ سال سابقه حضور در تیم‌ملی را دارد. کسب قهرمانی با تیم‌ملی فوتسال بانوان در مسابقات غرب آسیا (اردن ۲۰۰۷)، کسب مقام چهارمی با تیم‌ملی فوتسال بانوان در مسابقات آسیایی (ویتنام ۲۰۰۹)، کسب مقام سومی با تیم‌ملی فوتسال بانوان در مسابقات ویکتوری‌دی (روسیه ۲۰۱۳)، کسب مقام سومی با تیم‌ملی فوتسال بانوان در مسابقات ویکتوری‌دی (روسیه ۲۰۱۴)، کسب مقام هفتمی در مسابقات دانشجویان جهان (برزیل ۲۰۰۷)، کسب مقام سومی با تیم پرسپولیس تهران در مسابقات باشگاهی آسیا (اردن ۲۰۰۸)، کسب قهرمانی با تیم نامی‌نو اصفهان در مسابقات لیگ برتر (۹۸-۹۷)، کسب مقام سومی با تیم متین ورامین در مسابقات لیگ برتر (۹۱-۹۲)، کسب نایب‌قهرمانی با تیم پالایش نفت آبادان در مسابقات لیگ برتر (۹۲-۹۳)، کسب نایب‌قهرمانی با تیم سپیدرود رشت در مسابقات لیگ برتر (۹۳-۹۴) و کسب مقام سومی با تیم تعاونی احرار رشت در مسابقات لیگ برتر (۹۴-۹۵) از جمله نتایج بازی‌های او در تیم‌های مختلف است.
او همچنین مدرس کنفدراسیون فوتبال آسیا و فدراسیون فوتبال ایران است و در اولین دوره تربیت‌مدرسان خانم فوتسال آسیا به نمایندگی از ایران حضور داشته است. در همایش مدرسان برتر فوتسال آسیا (مالزی ۲۰۱۶) نیز به‌عنوان تنها نماینده ایران حاضر شده است.
شریف سال ۹۵ در دوره مربیگری استعدادیابی ایران شرکت داشته و در چندین کلاس مربیگری فوتسال سطح یک و دو ایران و سطح یک و دو آسیا نیز تدریس داشته است.
کسب قهرمانی به‌عنوان مربی با تیم نامی‌نو اصفهان در مسابقات لیگ برتر (۹۷-۹۸)، کسب نایب‌قهرمانی به‌عنوان سرمربی با تیم پیروزی کامیاران در مسابقات لیگ دسته‌یک و صعود به لیگ برتر (۹۵-۹۶) و کسب مقام چهارمی به‌عنوان سرمربی با تیم مشکی‌پوشان (جوان‌ترین تیم) خراسان در مسابقات لیگ برتر (۹۶-۹۷) از افتخارات او در عرصه مربیگری است.
در ادامه با این بازیکن، مدرس و مربی برتر فوتسال بیشتر آشنا می‌شوید.
دختر را چه به فوتبال
فاطمه شریف سال ۶۵ در شهرستان گناباد چشم به‌دنیا گشود. چهارساله بود که به‌علت شغل پدرش عازم مشهد می‌شوند. او که چهارمین و آخرین فرزند خانواده است، دوران تحصیل را در مشهد سپری می‌کند. از همان کودکی علاقه زیادی به ورزش نشان می‌دهد و در این بین بیشتر با برادرانش فوتبال بازی می‌کرد.
تفکر برخی افراد آن دوران این بود که «دختر را چه به فوتبال!»، اما علاقه او به این عرصه آن‌قدر زیاد بود که تحت‌تأثیر این حرف‌ها قرار نمی‌گرفت. هر وقت هم نمی‌توانست فوتبال بازی کند، سراغ دیگر ورزش‌های توپی گروهی ازجمله هندبال و بسکتبال می‌رفت. کلاس اول دبیرستان که بود برای اولین‌بار مسابقات فوتسال بانوان در ایران برگزار می‌شود.
در اولین دوره مسابقات فوتسال آموزشگاه‌ها که در آن به جز ۲ استان، تیم‌هایی از همه استان‌های کشور حضور داشتند، تیم او رتبه اول را کسب می‌کند. این موفقیت گروهی او را بیش از پیش به ادامه‌دادن فوتسال تشویق می‌کند. استعداد ذاتی او در این رشته موجب می‌شود درحالی‌که هیچ کلاس ورزش حرفه‌ای را نرفته است، در آن خوش بدرخشد.
البته علاقه به ورزش نه‌تن‌ها او را از درس دور نمی‌کند، بلکه به ناچار مدتی بیشتر به درس می‌پردازد. دوران دبیرستان جزو شاگردان اول مدرسه بود و در دانشگاه هم رشته مهندسی برق را انتخاب می‌کند. او بر علاقه‌اش به ورزش واقف بوده است، اما، چون دوست نداشت تک‌بعدی باشد، در دانشگاه این رشته را انتخاب می‌کند تا در کنار ورزش، مهندسی برق را هم فرابگیرد.
در این سال‌ها به‌علت نگاه‌های بسته‌ای که در مشهد به فوتسال بانوان وجود داشته، این شهر تیم فوتسال بانوان نداشته است و اگر کسی علاقه‌مند حضور در این رشته بود، باید به شهر‌های دیگر سفر می‌کرد.
سنگین‌بودن درس‌ها و نداشتن تیم در مشهد، راه را برای شریف دشوار می‌کند. وقتی از استادان می‌خواست به او اجازه غیبت در کلاس‌ها را بدهند تا بتواند برای مسابقات به دیگر شهر‌ها برود و در آن تیم‌ها حضور داشته باشد، مخالفت می‌کردند و در پاسخ می‌گفتند دانشگاه هدفش تربیت مهندس است نه ورزش‌کار و مربی ورزشی. سال ۸۷ که مقطع کارشناسی را با معدل بالا به پایان می‌رساند، برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد، دانشگاه پیام نور را انتخاب می‌کند تا نیاز به حضورش در کلاس نباشد و بتواند هم‌زمان در اردو‌های فوتسال و مسابقات آن شرکت کند. سال ۸۷ باشگاه سایپای تهران از او برای حضور در این تیم دعوت می‌کند و شریف هم می‌پذیرد. او پس از این به عضویت تیم‌های مختلف وحدت خوزستان، فدک یاسوج، فولاد ماهان اصفهان، متین ورامین، پرسپولیس مشهد، پالایش نفت آبادان، سپیدرود رشت، سیاه‌جامگان مشهد و نامی‌نو اصفهان درمی‌آید و اکنون هم سرمربی تیم فوتسال بانوان هیئت فوتبال خراسان‌رضوی است.
او تمام این سال‌ها را دور از خانواده به‌سر برد و، چون شهر مشهد تیم رشته فوتسال نداشت، باید در تیم‌های دیگر شهر‌ها شرکت می‌کرد. به گفته خودش در هر سال حدود ۸ ماه را در شهر‌های دیگر بوده و فقط ۳ یا ۴ ماه فرصت حضور در کنار پدر و مادرش را داشته است.
آرمان‌های او برای موفقیت در فوتسال به بازیکنی ختم نمی‌شود و او همواره فکر مربیگری را در سر می‌پرورانده است، بنابراین سال ۹۲ هم‌زمان با اینکه بازیکن بود، در دوره مربیگری در کرمانشاه شرکت می‌کند. مربی کلاس که استعداد او را می‌بیند، تشویقش می‌کند تا این راه را با جدیت بیشتری دنبال کند، بنابراین سال ۹۴ مدرک سطح ۲ مربیگری آسیا را دریافت می‌کند. در این دوره از مدرس کلاس خواسته بودند شرکت‌کننده‌ای را که توانایی بیشتری دارد به فدراسیون آسیا معرفی کند و این فرد کسی نیست جز فاطمه شریف.
در پی این معرفی، فروردین سال ۹۵ به مالزی می‌رود تا در اولین دوره تربیت‌مدرسان خانم فدراسیون آسیا شرکت کند. در این دوره ۱۲ نفر از کشور‌های مختلف حضور داشتند که شریف تنها شرکت‌کننده از ایران بود و به این وسیله مدرک و گواهی شرکت در اولین دوره تربیت‌مدرسان فدراسیون فوتسال آسیا را کسب می‌کند.
ورود به دنیای مربیگری
او از این پس به‌صورت حرفه‌ای‌تر وارد دنیای مربیگری می‌شود و در اولین تجربه، مربیگری تیم پیروزی کامیاران به او پیشنهاد می‌شود.
این تیم ۳ سال بود که نمی‌توانست صعود کند، اما بعد از اینکه مربیگری آن بر عهده شریف گذاشته می‌شود، به لیگ برتر می‌رسد و به این طریق نقطه عطف دیگری در کارنامه او ثبت می‌شود تا شریف سال ۹۵ به‌عنوان مربی تیم‌ملی فوتسال جوانان گمارده شود.
او از این پس بر استعدادیابی متمرکز می‌شود و در این راستا هیچ شهر و شهرستان و روستایی را از قلم نمی‌اندازد. ۷۰ درصد افراد بااستعدادی که انتخاب می‌کند از شهرستان‌ها بودند و به این وسیله سال ۹۷ تیم‌ملی جوانان فوتسال تشکیل می‌شود تا گام روبه‌جلو دیگری برداشته شود.
تا این زمان مشهد هم می‌توانست مانند دیگر شهر‌ها در لیگ برتر تیم داشته باشد، اما، چون بودجه مناسب در اختیار تیم فوتسال بانوان این شهر قرار نمی‌گرفت، استقبال نمی‌شد و جزو آخرین رتبه‌ها بود.
سال ۹۶ که شریف به مشهد بازمی‌گردد، باشگاه سیاه‌جامگان می‌خواست تیم‌داری کند و از او به‌عنوان مربی دعوت به همکاری می‌کند. این تیم با مربیگری شریف مقام چهارم را کسب می‌کند، مقامی که شریف آن را کمتر از قهرمانی نمی‌داند و دراین‌باره اظهار می‌کند: ۳ تیم بالاتر از ما به لحاظ مالی وضعیت بسیار خوبی داشتند و مهم‌تر اینکه در هر تیم دست‌کم ۶ بازیکن ملی‌پوش حضور داشتند، اما تیم خراسان با بودجه کم و بدون ملی‌پوش توانسته بود مقام چهارمی را کسب کند.
کسب این مقام نگاه‌های مسئولان خراسان به فوتبال بانوان را تغییر می‌دهد و امیدواری نسبت به اینکه تیمی از بانوان این استان هم می‌تواند به رده‌های بالا دست یابد، تقویت می‌کند، اما سقوط تیم آقایان به‌ضرر بانوان تمام می‌شود، چراکه اسپانسرها، با سقوط آقایان دیگر حاضر به حمایت از تیم بانوان نبودند؛ بنابراین باز هم استان خراسان دارای تیمی ضعیف می‌شود که توان رقابت با شهر‌های دیگر را ندارد و شریف به‌عنوان بازیکن و مربی به اصفهان می‌رود.
سال ۹۸ احسان اصولی، عضو شورای اسلامی شهر مشهد و رئیس هیئت فوتبال استان، وعده‌هایی مبنی‌بر حمایت از تیم فوتسال بانوان می‌دهد و پس از برگزاری جلساتی، شریف به‌عنوان نایب‌رئیس هیئت فوتبال استان معرفی می‌شود. او در این مدت تلاش‌های زیادی کرده است که تیم فوتسال بانوان مشهد بتواند در مسابقات خوش بدرخشد و در برابر اعتماد مسئولان سربلند باشد. او امیدوار است تا پایان اسفندماه که نتایج مشخص می‌شود، تیم استان خراسان بتواند صعود کند و درنهایت بر سکوی قهرمانی لیگ برتر کشور قرار بگیرد.
شریف درباره مشکلاتی که پیش روی فوتسال بانوان است، به نبود پوشش رسانه‌ای آن اشاره می‌کند و می‌گوید: تا زمانی که رسانه ملی مسابقات فوتسال بانوان را پوشش ندهد، مشکلات مالی ما حل نمی‌شود، چراکه حامی‌های مالی زمانی حاضر به سرمایه‌گذاری هستند که پوشش رسانه‌ای انجام شود.
او باور نداشتن توانایی‌های زنان ازسوی مسئولان را دیگر مشکل بانوان بیان می‌کند و می‌افزاید: همان‌قدر که آقایان شانس صعود و رسیدن به جایگاه قهرمانی را دارند، خانم‌ها هم دارند، اما مسئولان ما هنوز به این باور نرسیده‌اند و بر همین اساس امکانات و بودجه کمتری در اختیار بانوان قرار می‌گیرد. نتیجه این می‌شود که در کشور‌های دیگر حدود ۵۰ درصد مدال‌ها متعلق به بانوان است.
کم بودن عمر ورزشی بانوان
این مربی تیم‌ملی فوتسال بزرگسالان با گله از اینکه مبلغ قراردادهای آقایان چندبرابر خانم‌هاست، می‌افزاید: خانم‌ها برای کسب موفقیت به اندازه آقایان وقت و انرژی می‌گذارند، هزینه‌های رفت‌وآمد و برنامه‌های غذایی هم یکی است، اما هنگام بستن قرارداد در حق خانم‌ها اجحاف می‌شود.
به‌علت این سیاست‌های غلط، عمر ورزش حرفه‌ای خانم‌ها کاهش می‌یابد، به این معنی که یک آقا از ۱۸ تا ۳۵ سالگی می‌تواند مقام بیاورد و درآمد کسب کند، اما یک خانم عمر ورزشی‌اش از ۲۰ تا ۲۷ سالگی است. آقایان از ابتدا قراردادهای خوبی دارند و پس از ۳۵ سالگی می‌توانند از اندوخته سال‌های قبلشان استفاده کنند، اما خانم‌ها در سال‌های اول درآمدشان بسیار کم است.
به‌عنوان مثال به‌ازای هر ۸ ماه ۵ میلیون تومان دریافت می‌کنند که هزینه رفت‌وآمدشان هم نمی‌شود. در سال‌های بعد اگر بتوانند چهره شوند و به عضویت تیم‌ملی درآیند، می‌توانند به کسب درآمد امیدوار باشند، اما در این مقطع هم قراردادهایشان کمتر از آقایان است؛ بنابراین یک خانم برای تأمین هزینه‌هایش در کنار ورزش حتما باید دنبال شغل و حرفه دیگری باشد، اما به‌طور نمونه خود من، چون هیچ‌وقت مشهد نبودم و دائم از شهری به شهر دیگر رفته‌ام، تاکنون نتوانسته‌ام شغل دیگری داشته باشم.
او که خودش به این سفر‌های دائمی و طولانی عادت کرده است، می‌گوید: ورزش‌کاران این موضوع را می‌پذیرند، اما این رفت‌وآمد‌های مستمر، فشار و نگرانی زیادی را بر خانواده‌هایمان تحمیل می‌کند که هیچ‌گاه برایمان عادی نمی‌شود.
شریف در بین بهترین و بدترین روز‌های ورزشی‌اش به روزی اشاره می‌کند که از بازی اخراج شده است و در این راستا توضیح می‌دهد: ورزش روز‌های بد و خوب زیادی دارد، اما در این بین من فقط یک‌بار از بازی اخراج شدم که آن هم در بازی بین وحدت خوزستان و آرش بندرعباس بود. این بازی حذفی بود و اخراج من باعث شد بازی رفت و برگشت را از دست بدهم و تیم ما نتواند صعود کند. آن روز به‌عنوان بدترین روز در ذهن من ماند و از آن پس طوری بازی کردم که دیگر هیچ‌وقت اخراج نشدم.
با وجود اینکه در هر تیمی حضور داشته به مقام‌های اول تا چهارم دست‌یافته است و قهرمانی‌های متعددی را چشیده است، یک قهرمانی برایش ارزش بیشتری دارد و آن بازی در تیم نامی‌نو اصفهان و کسب قهرمانی در لیگ برتر کشور است. شریف و هم‌تیمی‌هایش ابتدا در تهران برای مسابقات آماده می‌شدند، اما متأسفانه اسپانسر به تعهداتش عمل نمی‌کند و به قول خودش تیم با چهره‌های خوبش روی هوا می‌ماند.
آن‌ها سختی‌های زیادی می‌کشند تا اینکه به اصفهان می‌روند و در تیم نامی‌نو بازی می‌کنند و درنهایت قهرمانی لیگ برتر کشور را کسب می‌کنند. سختی‌های زیادی که برای این بازی بر او تحمیل شد، باعث شد بیشتر از دیگر مقام‌ها برایش ارزش داشته باشد و خاطره‌ای شیرین‌تر را رقم بزند.
در مقابل، یکی از تلخ‌ترین خاطراتش هم مربوط به زمانی است که در تیم نامی‌نو باید در برابر تیم مشهد بازی می‌کرد. او به‌دلیل وضعیت بلاتکلیف تیم فوتسال مشهد همیشه برای شهر‌های دیگر بازی می‌کرد. سال ۹۶ که تیم مشهد شکل می‌گیرد، به این تیم می‌پیوندد و با هم‌تیمی‌هایش تمرینات متعددی انجام می‌دهد، اما باز به‌علت حمایت‌نشدن مسئولان و مشکلات همیشگی، تیم از هم می‌پاشد و شریف عازم تیم نامی‌نو اصفهان می‌شود.
درنهایت مسابقات طوری رقم می‌خورد که نامی‌نو مقابل مشهد قرار می‌گیرد و شریف باید مقابل این تیم مسابقه می‌داد. این بازی به‌ویژه در دقایق اولیه فشار روحی زیادی بر شـریــف می‌آورد. او باید کسانی را شکست می‌داد که تا چندی پیش با آن‌ها برای کسب موفقیت تمرین می‌کرد. سرانجام او بر احساساتش غلبه می‌کند، بازی را در دست می‌گیرد و تیمش پیروز می‌شود، اما همچنان این خاطره به‌عنوان سخت‌ترین بازی در ذهنش باقی‌مانده است.
غفلت از سرمایه‌گذاری
او در ادامه به مسابقات آسیایی که قرار است تیرماه سال آینده برگزار شود اشاره می‌کند و می‌گوید: تمام تلاشم این است که در این مسابقات بتوانیم قهرمان شویم، البته کار سختی است، چراکه کشور‌های دیگر سرمایه‌گذاری‌های زیادی انجام داده‌اند، اما ما مثل گذشته از سرمایه‌گذاری غفلت کرده‌ایم و متکی به استعداد بوده‌ایم.
شریف نسبت به آینده فوتسال اظهار امیدواری می‌کند و می‌افزاید: امروزه گرایش به فوتسال بیشتر شده و آن نگاه‌های بسته قدیم کمتر است. از طرفی هم فوتسال تنها رشته توپی است که توانسته است تا قهرمانی آسیا صعود کند، بنابراین می‌توان انتظار داشت که شاهد افزایش گرایش به این رشته باشیم، اما آنچه اهمیت دارد، این است که در مقابل این افزایش گرایش باید برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری داشته باشیم تا در آینده بتوانیم از آن بهره ببریم.
با این حال او هیچ تصور روشنی از آینده ورزش بانوان ندارد و دراین‌باره می‌گوید: در ورزش بانوان گاهی تیم هست و اسپانسر نیست و گاهی هم برعکس می‌شود، بنابراین نمی‌توان آینده‌ای را برای آن متصور شد، اما تنها توقعی که من از خودم دارم این است که هر روز بهتر از دیروز باشم.
به عقیده او در ورزش باید صبور بود و طبق اصول پیش رفت، چراکه اگر غیر از این باشد یا نتیجه نمی‌گیریم یا نتیجه موقتی خواهد بود.
شریف در همین راستا به ورزش‌کارانی که تمرین و تغذیه اصولی ندارند اشاره می‌کند و می‌افزاید: ما که به اینجا رسیدیم، سختی‌های زیادی را تحمل کرده‌ایم و رنج‌های بسیاری برده‌ایم، اما بسیاری از جوانان امروزی می‌خواهند راه ۱۰۰ ساله را یک‌شبه بروند.
این مربی فوتسال تأکید می‌کند: مصرف زیاد فست‌فود، تمرین نامنظم و استفاده خودسرانه از مکمل‌ها، ورزش‌کار را از حرفه‌ای‌شدن دور می‌کند، اما جوانان امروز این نکات را رعایت نمی‌کنند و وقتی می‌بینند تا رسیدن به آنچه در ذهن دارند باید زمان زیادی صبر کنند، کار‌هایی از جمله مصرف غیراصولی مکمل‌ها را انجام می‌دهند که برای سلامت و آینده ورزشی‌شان خطرناک است.
بها ندادن‌ها، بی‌برنامگی‌ها و بسیاری مشکلات دیگر موجب شده که متأسفانه او هم مانند بسیاری از ورزش‌کاران و مدال‌آوران کشورمان بگوید، اگر شرایط برایش مهیا شود، حاضر است به کشور‌های دیگر برود، چراکه آن‌ها به مربی اهمیت زیادی می‌دهند و برایش ارزش قائل هستند.
البته در این تصمیم هم اول از پایبندی‌اش به اعتقادات دینی سخن می‌گوید و توضیح می‌دهد: تیم‌های کشور‌های دیگر پوشش بازیکنان ما را غیراستاندارد می‌دانند و اجازه نمی‌دهند بازیکنی با پوشش اسلامی ما بازی کند، اما در جایگاه مربیگری، مربی می‌تواند هر پوششی دوست دارد داشته باشد. من هم برحسب اعتقادات خودم که پایبند به پوشش هستم، اگر بخواهم به کشور دیگری بروم، به‌عنوان مربی می‌روم تا بتوانم پوششی را که به آن اعتقاد دارم، حفظ کنم.
او در پایان خطاب به مسئولان نکته‌ای را یادآوری می‌کند و می‌گوید: تاکنون ورزش ما به‌ویژه در حوزه بانوان متکی بر استعداد بوده و از سرمایه‌گذاری غفلت شده است. او امیدوار است روزی برسد که به ورزش‌کاران بهای بیشتری داده شود و علاوه‌بر جذب افراد بااستعداد، سرمایه‌گذاری لازم هم انجام شود.