اپلیکیشن «نانینو» و مشکلاتی که برای نانواها ایجاد کرده است
ملیحه فلاح

به گزارش شهرآرانیوز، اگر چند روز است که برای خرید نان زمان بیشتری منتظر بوده اید و طولانی بودن صف به چشمتان آمده است، شاید یک علامت سؤال در ذهنتان ایجاد شده باشد و اگر این «چرا» را به زبان آورده باشید، احتمالا این پاسخ را شنیده اید که سهمیه آرد کم شده است و آرد نداریم. همین اول بگوییم که موضوع، کمبود آرد نیست.

بخشی از مشکل به دستگاه نانینو بازمی گردد که در کنار مزایا، این روز‌ها معایبش هم در روند کلی تولید و عرضه نان اخلال ایجاد کرده است و بخشی هم به نحوه استفاده نانوایان از دستگاه و در برخی موارد تخلف آن ها. حالا فرماندار مشهد از تزریق آرد به نانوایی‌ها و اصلاح سهمیه آن‌هایی که تخلفی نداشته اند خبر داده و به شهرآرا می‌گوید که وضعیت صف‌های نانوایی رو به بهبود و تقریبا به حالت عادی بازگشته است.

محسن داوری با اشاره به اینکه از بهمن وارد اجرای مرحله دوم نانینو شده ایم، می‌افزاید: سهمیه آرد هر نانوایی را براساس عملکرد دستگاه نانینو تحویل می‌دهیم. این دستگاه هوشمند است اگر نانوا کمتر یا بیشتر پخت کند، با کارت تکراری از یک نانوایی خرید شود، در ساعات مشخص شده پخت نداشته باشد و... شناسایی می‌شود. از همان ابتدای طرح به نانوایی‌ها اطلاع دادیم، اما برخی آن را جدی نگرفتند. در فروردین ماه و اردیبهشت ماه سهمیه‌ها را براساس کارکرد آن‌ها دادیم، برخی به دلیل عملکرد مناسب حتی تا ۱۰ درصد بیشتر آرد دریافت کردند، اما بیشتر نانوایی‌ها به دلیل انحراف، سهمیه آردشان کمتر شد.

به گفته او برخی نانوایان مدعی هستند که توجیه نبوده اند، اکنون برای اینکه به مردم فشار وارد نشود، نانوایی‌هایی را که تخلف نداشتند، شناسایی و سهمیه آرد آن‌ها را برگرداندیم که کمبود آرد جبران شود، اما در ماه آینده باید بدانند که این طرح جدی است.

سهمیه آرد نانوایانی که تخلف نداشتند باز می‌گردد

رئیس اداره نظارت و بازرسی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد با تأکید براینکه وضعیت آرد مناسب می‌شود، به شهرآرا می‌گوید: مشکل این روز‌ها درباره پخت نانوایان بود. برخی نانوایی‌ها به دلیل کاهش تقاضا در نوروز و ماه رمضان با انباشت آرد روبه رو شدند که بدون اعلام این موضوع به پخت نان در ماه بعد پرداختند.

به همین دلیل سامانه هوشمند نانینو برای آن‌ها اضافه پخت و کم فروشی ثبت کرده است. به عنوان مثال اگر سهمیه نانوایی در ۱۰ روز ۱۰۰ کیسه بوده است، ولی او با آرد‌های انباشت ۱۲۰ کیسه پخت کرده باشد، سامانه کم گرفتن چانه نان و کم فروشی را ثبت کرده و به همین دلیل سهمیه نانوایی را کاهش داده است. به گفته علی اکبر نصری سرآسیا احتمالا این نانوایان در کلاس‌های آموزشی شرکت نکرده اند و توجیه نبوده اند یا آن را جدی نگرفته اند. نانوا‌ها باید هر اتفاقی را به پشتیبان و اتحادیه اعلام کنند که دچار ضرر و زیان نشوند.

او با تأکید براینکه پیگیر رفع مشکلات نانینو هستیم، می‌افزاید: اکنون باتوجه به پیگیری‌ها و دستور فرماندار، سهمیه در اختیار شهرستان قرار گرفته است. ما نیز تاکنون ۲۵۰ نانوایی را بررسی کرده ایم و در صورت نداشتن تخلف به اداره غله و بانک برای برگشت سهمیه معرفی می‌کنیم.

مشکل نانینو چیست؟

محمدرضا خواجه، عضو کمیته نان طیب آستان قدس، نایب رئیس انجمن علوم و فنون غلات و مسئول دپارتمان نان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. به نظر او کنترل کمیت نباید به کیفیت ضربه وارد کند و تأکید می‌کند: پیش ازاین، هشدار داده بودم که ممکن است در خردادماه در همه نقاط کشور تولید و عرضه نان با مشکل روبه رو شود.

خواجه به بخشی از مشکلات نانینو اشاره می‌کند و می‌گوید: قطعی کارت خوان و توقف عملکرد دستگاه که مبنای تخصیص سهمیه آرد برای ماه بعد شده را چه کسی می‌خواهد تشخیص دهد تا به پخت نانوا در روز‌های بعد آسیب نرسد و سهمیه اش کسر نشود. همچنین در این طرح، تفکر منطقی راجع به انطباق میزان سهمیه و ساعت کار نشده است. به نانوا ۱۰۰ یا ۱۵۰کیسه سهمیه اعطا می‌شود و از او انتظار دارند در سه شیفت کار کند و توقف هم نداشته باشد.

او ادامه می‌دهد: میزان پخت همه نانوایی‌ها یکسان در نظر گرفته شده است، درصورتی که سهمیه نانوایی‌ها متغیر است. همچنین نبود یک معیار مشخص برای افزایش یا کاهش سهمیه آرد نانوایان، محاسبه نکردن پرت آرد روزانه در یک نانوایی هنگام خمیرگیری، چانه گیری، پهن کردن و پختن، عدم نوسان کیفی آرد‌ها و گندم‌ها در تولید خمیر نان و... فقط بخش کوچکی از مشکلات نانوایان با این دستگاه است.

خواجه همچنین با اشاره به اینکه هیچ اثری از تفویض اختیار به استان‌ها نیست و همه چیز باید از برج مراقبت در تهران اعمال شود، می‌گوید: در طرح، برای نان‌های ملی و محلی که با افزودنی‌های گیاهی یا روغن حیوانی درست می‌شوند، هیچ فکری نشده است. اگر آرد‌ها قوی و پرگلوتن باشند و تعداد چانه هایشان بیشتر شود، نانوا متخلف محسوب می‌شود یا اگر گندم‌ها سن زده، نم زده، جوانه زده یا قارچ زده باشند و ضایعات نان در یک کیسه آرد بیشتر شود و تعداد چانه‌ها کمتر شوند، تراکنش نامتعارف و نانوا متخلف محسوب می‌شود که برای هیچ کدام در این طرح برنامه‌ای ریخته نشده است.

هرچند به نظر او نانینو، قلب تولید نان را هدف گرفته است، اما از نگاه مسئولان این طرح می‌تواند جلو انحراف برخی نانوایان ازجمله فروش آرد خارج از شبکه، کم فروشی، فروش اجباری و... را بگیرد.

از آنجا که نمی‌خواستیم یک طرفه به ماجرا نگاه کنیم و معمولا رؤسای اتحادیه‌ها می‌توانند زبان صنف زیرمجموعه خود باشند، به سراغ احمدرضا کشتگر، رئیس اتحادیه صنف نانوایان مشهد، رفتیم. اما او مدتی است که تمایلی به مصاحبه ندارد و ترجیح می‌دهد که مصاحبه در حوزه نان را به مسئولان جهاد کشاورزی بسپارد.