درباره ویتوریو استورارو، تصویربردار فیلم سینمایی «محمد رسول الله» مجید مجیدی | تصویرگر آسمان رسالت
آزاده چشمه سنگی

شهرآرانیوز؛ بیست ساله بود که از مؤسسه فیلم ایتالیا به عنوان فیلم بردار فارغ التحصیل شد. خلاقیت و نبوغ او در حرفه فیـــلم بــرداری زمــانی شکوفا شـد که پس از ســــال ۱۹۶۸ و همکاری با فرانکو روسی برای فیلم «جیووینزا جیووینزا»، موفق شد تا در ادامه با چهره‌های مشهوری، چون جان هریسون،  برناردو برتولوچی، آلفونسو آرو، فرانسیس فورد کاپولا، وارن بیتی و کارلوس سائورا در پروژه‌های موفق سینمایی کار کند و خلاقیت‌های خود را در این حرفه بروز دهد.  

او که پس از مدتی موفق شد سه بار جایزه اسکار را برای فیلم برداری فیلم‌های «اینک آخرالزمان» (فرانسیس کاپولا)، «سرخ ها» (وارن بیتی) و «آخرین امپراطور» (برنارد برتولوچی) با خود به خانه ببرد، با عضویت در انجمن فیلم برداران آمریکا، آکادمی فیلم و تلویزیون اروپا، آکادمی هنر‌های سینمایی لس آنجلس، آکادمی سینمای ایتالیا و ریاست انجمن فیلم سازان ایتالیا به چهره‌ای نامدار در میان هنرمندان برجسته ایتالیا تبدیل شود.

سطح حرفه‌ای تولیدات سینمایی در معاشرت با کارگردانانی همچون برتولوچی، زمینه شکوفایی استعداد و خلاقیت او را به نحوی مهیا کرد که موفق شد در مقام راوی داستان و عنصری حیاتی در پیشبرد فیلم نامه ظاهر شود. بیش از چهل جایزه برای شصت اثر سینمایی، او را به تصویربردار صاحب سبکی در جامعه کارگردانان بین المللی تبدیل کرد که در سال ۲۰۱۳ از سوی انجمن بین المللی فیلم برداران به عنوان یکی از ۱۰ فیلم بردار تأثیرگذار تاریخ سینما یاد شد. همکاری او با کارگردانان مطرح جهانی، سبب تبادل دوسویه تجربیاتی ارزشمند در حوزه فیلم سازی شد.

در این بین، مجید مجیدی نیز برای تصویربرداری فیلم سینمایی فاخر و ارزشمند «محمد رسول الله(ص)» از او دعوت کرد تا به ایران بیاید. سال ۱۳۹۲ که ویتوریو استورارو به عنوان مهمان ویژه بخش بین المللی جشنواره فجر به تهران آمد، ایرانیان بیش از هر اثر دیگری، با نام او در تیتراژ فیلم سینمایی «محمد رسول الله (ص)» آشنا شده بودند. او که برای این فیلم برنده جایزه زوج سینمایی جشنواره بین المللی فیلم کمرایمیج در سال ۲۰۱۵ شد، نقش مؤثری در جذب مخاطب این اثر درخشان سینمایی داشت.

تلاش او در این فیلم، انعکاس عظمت و شکوه حضرت محمد (ص) با استفاده از نور و تکنیک‌های تصویربرداری بوده است تا به مثابه ستارگانی که در شب ولادت حضرت رسول (ص) به یگانگی و درخشش پیامبر گواهی می‌دادند، ماهیت بصری و اهمیت این رویداد را در حد بضاعت تکنیک‌های فنی روایت کند.

سه نقل قول از ویتوریو استورارو

چندسال قبل به این فکر افتادم که هیچ شناختی از اسلام ندارم و هرگز قرآن را نخوانده ام حال آنکه تورات و انجیل و عقاید کنفوسیوس را خوانده ام ضمن اینکه تا به حال در سینما بسیار اندک به دین اسلام پرداخته شده است. پس مشغول مطالعه کتابی درباره پیامبر اسلام (ص) شدم و تقریبا در انتهای کتاب بودم که مجید مجیدی آماده ساخت فیلم «محمدرسول الله(ص)» شد و انرژی مرا جذب کرد، زیرا من پیش از آن مایل بودم در مورد اسلام بدانم و این اشتیاق، باعث این ارتباط شد.

مجیدی معتقد بود آسمان از لحظه تولد پیامبر آگاه است و آن را با استفاده از ستارگان نورانی خبر می‌دهد. این یک حادثه نورانی بصری است. با تماس با مرکزی در رم متوجه شدم موقعیت ستارگان در زمان تولد پیامبر به راستی نورانی بوده است. پس تلاش کردم با استفاده از ترکیب نوری موجود در نقاشی‌ها و تصاویر تمدن‌های کهن آسیایی با ابزار فیزیکی و عناصر، شرایط جغرافیایی شبه جزیره عربستان را بازسازی کنم.

دیدگاه بصری غالب اثر، بیشتر بر اساس نگرش معنوی فیلم نامه به شخصیت و دوران حضرت محمد (ص) و ادراک من از نمادشناسی و روان شناسی نور‌ها و رنگ‌ها به وجود آمده تا شرایط تاریخی. من معتقدم در سینما تمامی احساسات به وسیله نور بیان می‌شوند و ما به وسیله احساس، بیش از دیدن، قابلیت درک داریم. این دیدگاه بصری غالب در فیلم «محمدرسول الله(ص)» از دل فیلم نامه بیرون آمده و آنچه به نگاه مخاطب می‌رسد، ماحصل نگاه سازندگان به قصه‌ای است که طراحی شده است.