مسعود حکم‌آبادی؛ «فرانسه، کن»: جشنواره فیلم کن امسال هفتادودومین سال خود را پشت سر گذاشت. رویدادی که گرچه قدمت آن به بیش از ۸۰ سال می‌رسد، اما برخی رخداد‌ها که اتفاقا خواندن و دانستنش خالی از لطف نیست، بار‌ها برگزاری آن را به وقفه انداخته، اما تعطیل نکرده است.

 

کن و تبدیل شدن به هویت فرانسه

حتما شما هم چیزی با عنوان «بــرج ایفل» یا «کلیسای نوتردام» را به عنوان یکی از نماد‌های مهم کشور فرانسه می‌دانید، اما بد نیست بدانید مردم این کشور، از جشنواره فیلم کن به عنوان یک نماد مهم هویتی کشورشان یاد می‌کنند. جشنواره‌ای که از سال ۱۹۳۹ آغاز شــده و تاکنون روزبه‌روز بیش از قبل به رونق اقتصاد و فرهنگ فرانسه و بخصوص شهر بندری «کن» کمک کرده است. این جشنواره درست پس از برگزاری اولین دوره خود به دلیل جنگ جهانی تعطیل شد، اما وزارت امور خارجه فرانسه وقتی دید بهترین راه برای مقابله با جنگ، فرهنگ و هنر است، دوباره با حمایت ویژه، این جشنواره را از سال ۱۹۴۶ راه‌اندازی کرد.

 

فرانسـه می‌خواست شـهری با پرستیژ برای خود برگزیند. شهر‌های «کــن» و «بیاریتز» از میان ۱۰گزینه، انتخاب‌های اول بودند. زمزمه‌هایی شنیده می‌شد که شهر کن انتخاب نهایی خواهد بود، اما روز نهم ماه می ۱۹۳۹ شهر «بیاریتز» برای برگزاری جشنواره برگزیده شد. حامیان شهر کن دست از تلاش برنداشتند و درنهایت این شهر با پیشنهاد افزایش کمک مالی شهرداری، برنده و انتخاب شد؛ بنابراین شهر کن و دولت فرانسـه روز ســی‌ویکم ماه می‌به طور رسمی سند برگزاری جشنواره فیلم کن را امضا کردند.

 

کن؛ محل رقابت فرانسه و ایتالیا

شاید برایتان جالب باشــد تا بدانید که اصلا ماهیت برگزاری جشــنواره کن از سوی دولت فرانسه، رقابت با جشنواره فیلم ونیـز ایتالیا بود. بــرای همین در سال‌های ابتدایی این جشنواره، همزمان با ونیز برگزار می‌شــد تا طرفین به‌هم ثابت کنند که هنرمندان و مردم کدام جشنواره را بیشتر می‌پسندند. در ادامه، اما وقتی دولت‌ها به این نتیجه رسیدند که این رقابت یک رقابت عبث و بیهوده اســت، دست از این کار

کشیدند و جشنواره کن به بهار منتقل شد و جشنواره ونیز در پاییز باقی ماند. اما این پایان حواشی جشنواره نبود. فستیوال کن بار‌ها با مشکلات مختلف مالی دست و پنجه نرم کرد، اما هیچ‌گاه وزارت خارجه فرانسه از حمایت این فستیوال دست نکشید.

واگذاری وظیفه حمایت از کن به وزارت فرهنگ

وزارت خارجه فرانســه که تا مدت زیادی ۷۵ درصد هزینه‌های جشنواره را در مقابل ۲۵ درصد هزینه‌کرد مدیریت شهری کن پرداخت می‌کرد کم‌کم خودش را از ماجرا کنار کشید و وظیفه حمایتی از جشنواره به صورت ۵۰-۵۰ به شهرداری کن و وزارت فرهنگ فرانسه واگذار شد. شهرداری کن هر سال با استقبال میلیونی مردم و از حضور سلبریتی‌ها در شهر، بیش از ۲۸۰ درصد سود مازاد بر هزینه خود کسب می‌کند و حتما مدیران این روزگار، به شدت از پافشاری مدیریت شهری وقت در گرفتن جشنواره کن برای شهرشان رضایت دارند!

 

فروشندگان اطراف کاخ؛ راضی‌تر از همه

اطراف کاخ بزرگ جشنواره پر است از فروشگاه‌های موادغذایی، البسه و لوازمی که می‌توان برای سوغاتی به هرکشوری برد. کمی آن طرف‌تر نیز قایق‌های تفریحی

در ســاحل بندرکن لنگر انداخته و میزبان رسانه‌ها و مردمی هستند که برای حضور

در جشنواره هرسال به این منطقه سفر می‌کنند. هیچ‌کدام از این‌ها حتی هتل‌ها و محل‌های اقامت برای ایام جشنواره چیزی به‌عنوان اضافه قیمت بــه هزینه‌های‌شان اضافه نمی‌کنند و همین مســئله باعث شده تا توریست‌های فرهنگی این منطقه به طور مساوی در تمامی فروشگاه‌ها و فرصت‌های شغلی کن تقسیم شوند. بخصوص در رســتوران‌های اطراف کاخ جشنواره که به‌رغم زیادبودن تعدادشان، بایستی ساعت‌ها برای رزرو یک میز کوچک در صف بایستی.

 

خطوط ویژه تاکسی و قطار

با توجه به ازدحام جمعیت مسافر در شهر کن، شهر‌های اطراف این بندر مانند شهر «نیس» از کمک‌های اقتصادی این فســتیوال بی‌بهره نمانده‌اند. مردمی که در شهر کن هتل یا حتی یک اتاق گیرشان نیامده یا برای رزرو آن دیر جنبیده‌اند، مجبورند در

شهر‌های هم‌جوار اقامت کنند و با تاکسی، اتوبوس یا قطار راهی جشنواره شوند. شــهرداری کن طی توافق با شهر‌های اطراف، در ایام جشنواره خطوط ویژه‌ای راه‌اندازی کرده تا کسی از بابت دیررسیدن به فیلم‌های مورد علاقه‌اش نگرانی نداشته باشد.

تربیت نیروی انسانی ویژه جشنواره

شاید برای شما هم سؤال باشد میزبانی میلیونی از مردم و رسانه‌ها در جشنواره چه تدابیری نیاز دارد؟ اما این قضیه وقتی برایتان جالب‌تر می‌شود که بدانید بیش از ۷۰ کشــور مختلف در این فستیوال نماینده خبری، رســانه‌ای و هنری دارنــد و تقریبا هیچکس برای رسیدن به آن‌چه دنبالش است به مشکلی برخورد نمی‌کند، چراکه نیرو‌های راهنما و هدایتگر جشنواره ماه‌هاست برای کمک به افراد مختلف آموزش دیده‌اند و بدون هیچ تنش و درگیری هرکسی را به آنچه می‌خواهند می‌رسانند. حتی اگر کسی زبانش در حد یک سلام و علیک ساده باشد.

 

خوشحالی مردم از میزبانی کن

یکی از فروشندگان موادغذایی که در نزدیکترین محل به کاخ جشنواره مغازه دارد، به «شهرآرا» می‌گوید: «اول بگویــم این باعث افتخار من و همشهریانم اســت که این همه آدم از کشور‌های مختلف را میزبانی می‌کنیم. آن‌ها علاوه بر کمک اقتصادی که به ما و شهر ما می‌کنند، می‌توانند دوستان خوبی برای ما باشــند. برخی از مشتریان

امســال من، سال‌هاســت که در ایام جشنواره پیش من می‌آینــد.» او توضیح می‌دهد: «ما همه تفریحات‌مــان را برای روز‌های غیر از جشنواره می‌گذاریم و در این ۱۰ روز فقط به فکر میزبانی از مردمی هستیم که فرانسه و فســتیوال کن را برای اقامت انتخاب کرده‌اند.»

 

فرصت‌های تبلیغاتی کن

در جشــنواره کن، حال و بعد از گذشــت ۷۲ دوره تقریبا مســئولان آن برای هیچ عنصر هزینه‌زایی هزینه نمی‌کنند. به طورمثال تمامی اتومبیل‌های تشریفاتی جشنواره از شرکت «رنو» در اختیار آن‌ها قرار گرفته و هر آن‌چه به‌عنوان سیستم‌های نرم‌افزاری.

ســخت‌افزاری و چاپی از آن یاد می‌شود؛ شرکت «اچ‌پی» در اختیارشان گذاشته است. در ایران، اما نهایت جذب اسپانسر از سوی فستیوال‌ها، تامین غذای مورد نیاز حاضرین توسط فلان آشپزخانه شهر است. اینجا، اما چیزی به‌نــام پذیرایی جز در حد یک قهوه وجود ندارد و مدیران جشنواره برای هزینه‌های بزرگتر دست به جذب اسپانسر زده‌اند. شاید باورش سخت باشد، اما شرکت «اچ پی» فقط نزدیک به ۵۰۰ دستگاه کامپیوتر جهت استفاده رسانه‌ها در اختیار جشنواره قرار داده است!

 

اگر بخواهیم نمونه‌ی فستیوالی مثل کن را در ایران نام ببریم قطعا جشنواره فجر گزینه موردنظر نخواهد بود. کن به عنوان یک فستیوال پایتخت‌زدا قصد و هدفش معرفی شهر‌های کوچک و فراموش‌شده فرانسه به کشور‌های دیگر است، چیزی که در ایران با مقیاس بسیار کوچکترش جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان نمایندگی می‌کند.  بدون تردید با شــاکله برگزاری جشنواره کن که سالانه میلیون‌ها یورو پول به جیب هر شــهر، شهروند و هر دولت می‌ریزد، ایران نیز می‌تواند برگزارکننده فستیوال‌های بزرگی باشد که حداقل بخشی از هزینه‌های آن به شهروندان بازگردد.