انتظار و تجربه نجات
دکتر علی الهی خراسانی
پژوهشگر علوم اسلامی
کد خبر: ۲۳۲۴۸
تاریخ : ۲۰ فروردين ۱۳۹۹ - ۰۸:۳۵
«اعتقاد به مهدی نشانگر و تجسم یک باور و اعتقاد فقط اسلامی نیست، بلکه افزون بر آن، آینه‌ای است که نشان‌دهنده یک خواسته دیرینه انسانی است؛ به‌گونه‌ای که بشریت با تمام گرایش‌های دینی‌اش به آن توجه داشته و نمودی از الهام فطری ریشه‌داری است که مردم با تمام اختلافات مذهبی و اعتقادی میان آنان، همگی به یک روز موعودی در زمین معتقد شده‌اند که در آن روز هدف نهایی ادیان و رسالت‌های الهی تحقق یافته و زندگی طولانی و پررنج انسان در تمام دوران‌های تاریخ به آرامش و استقرار می‌رسد.» (آیت‌ا... شهید سیدمحمدباقر صدر، بحث حول المهدی، ص ۵۳)
باری، انتظار منجی درد‌ها و رنج‌های انسان‌ها را پایان بخشد و انتظار روح حق و عدل، باور تمام دین‌داران جهان است. انتظار یعنی امید به روزی که مهدی موعود، عدالت و احسان را در جهان می‌گستراند. انتظار یعنی حرکت و آمادگی برای اجرای عدالت. نمی‌توان انتظار زمانی را کشید که فقر و بدبختی و تبعیض و ظلم در دنیا زدوده می‌شود، اما هیچ آمادگی برای این حادثه مهم تاریخی و انسانی نداشت!
«آیا این حادثه تنها به‌دست حضرت مهدی (عج) روی می‌دهد؟ طبیعتا نه! ما باید همکاری و همیاری کنیم. ما می‌خواهیم که امام عصر (عج) به‌تمام‌وکمال در جهان ظهور کند؛ علم او، هنر او، قدرت و تربیت او ظهور کند. ما باید آماده باشیم. زمانی که از ما دعوت می‌شود، چه باید بکنیم؟ ما باید آماده ایفای نقش خود باشیم. هنگامی که آن حضرت فریاد «ای مردم» برمی‌آورد، او را لبیک بگوییم. باید آماده باشیم و از هرچه داریم دست بشوییم و در حال آماده‌باش و با آمادگی کامل به‌کمک او بشتابیم. اگر جز این است، پس معنای انتظار چیست؟ انتظار یعنی آمادگی، بسیج‌شدن، آموزش و آمادگی روحی و روانی و فکری و معنوی و جسمی و نیز آمادگی تکنولوژیک و نظامی. گذشتگان ما چنین بودند. ما نیز چنین بوده‌ایم.» (سخنرانی امام موسی صدر به‌مناسبت نیمه شعبان و افتتاح مسجد روستای الیمونه لبنان؛ رک. ادیان در خدمت انسان)
ظهور منجی و این رخداد بزرگ در یک امتداد تاریخی و تجربی بشر روی می‌دهد و قرار نیست مهدی موعود به‌تن‌هایی و معجزه‌وار جهان را پر از عدل و داد و نیکویی کند. سنت الهی بر تحقق عدالت و کرامت روی زمین، با قدر و توان و اراده انسان‌هاست، نه به‌دست امور غیبی. «و نرید أن نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین» ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم! (سوره قصص، آیه ۵)
مستضعفان انسان‌هایی ضعیف نیستند، بلکه انسان‌هایی در کمال آمادگی و قدرت هستند، اما آنان را از اجرای اهدافشان محروم نگه داشته‌اند. پیشوایی زمین و رهبری اجرای عدالت و آزادی به آمادگی و البته تمرین نیاز دارد؛ به حرکت و گام‌برداشن در تجربه عدالت‌ورزی و رفع فقر و تبعیض. انسانی که شعار انتظار منجی و مهدی موعود (عج) می‌دهد، اما تلاش و حرکتی نمی‌کند تا رنجی را از مظلومی کم کند یا تبعیضی را پایان دهد یا دست ناتوانی را بگیرد، تنها از انتظار واژه‌ای را به‌کار برده است غافل از اینکه انتظار روح و معنایی دارد. باید عدالت و کرامت به انسان‌ها را تجربه و تمرین کنیم تا آمادگی پیشوایی برای زمین را داشته باشیم. بدون تجربه نجات، انتظار منجی بی‌معناست.
باری، انتظار منجی درد‌ها و رنج‌های انسان‌ها را پایان بخشد و انتظار روح حق و عدل، باور تمام دین‌داران جهان است. انتظار یعنی امید به روزی که مهدی موعود، عدالت و احسان را در جهان می‌گستراند. انتظار یعنی حرکت و آمادگی برای اجرای عدالت. نمی‌توان انتظار زمانی را کشید که فقر و بدبختی و تبعیض و ظلم در دنیا زدوده می‌شود، اما هیچ آمادگی برای این حادثه مهم تاریخی و انسانی نداشت!
«آیا این حادثه تنها به‌دست حضرت مهدی (عج) روی می‌دهد؟ طبیعتا نه! ما باید همکاری و همیاری کنیم. ما می‌خواهیم که امام عصر (عج) به‌تمام‌وکمال در جهان ظهور کند؛ علم او، هنر او، قدرت و تربیت او ظهور کند. ما باید آماده باشیم. زمانی که از ما دعوت می‌شود، چه باید بکنیم؟ ما باید آماده ایفای نقش خود باشیم. هنگامی که آن حضرت فریاد «ای مردم» برمی‌آورد، او را لبیک بگوییم. باید آماده باشیم و از هرچه داریم دست بشوییم و در حال آماده‌باش و با آمادگی کامل به‌کمک او بشتابیم. اگر جز این است، پس معنای انتظار چیست؟ انتظار یعنی آمادگی، بسیج‌شدن، آموزش و آمادگی روحی و روانی و فکری و معنوی و جسمی و نیز آمادگی تکنولوژیک و نظامی. گذشتگان ما چنین بودند. ما نیز چنین بوده‌ایم.» (سخنرانی امام موسی صدر به‌مناسبت نیمه شعبان و افتتاح مسجد روستای الیمونه لبنان؛ رک. ادیان در خدمت انسان)
ظهور منجی و این رخداد بزرگ در یک امتداد تاریخی و تجربی بشر روی می‌دهد و قرار نیست مهدی موعود به‌تن‌هایی و معجزه‌وار جهان را پر از عدل و داد و نیکویی کند. سنت الهی بر تحقق عدالت و کرامت روی زمین، با قدر و توان و اراده انسان‌هاست، نه به‌دست امور غیبی. «و نرید أن نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین» ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم! (سوره قصص، آیه ۵)
مستضعفان انسان‌هایی ضعیف نیستند، بلکه انسان‌هایی در کمال آمادگی و قدرت هستند، اما آنان را از اجرای اهدافشان محروم نگه داشته‌اند. پیشوایی زمین و رهبری اجرای عدالت و آزادی به آمادگی و البته تمرین نیاز دارد؛ به حرکت و گام‌برداشن در تجربه عدالت‌ورزی و رفع فقر و تبعیض. انسانی که شعار انتظار منجی و مهدی موعود (عج) می‌دهد، اما تلاش و حرکتی نمی‌کند تا رنجی را از مظلومی کم کند یا تبعیضی را پایان دهد یا دست ناتوانی را بگیرد، تنها از انتظار واژه‌ای را به‌کار برده است غافل از اینکه انتظار روح و معنایی دارد. باید عدالت و کرامت به انسان‌ها را تجربه و تمرین کنیم تا آمادگی پیشوایی برای زمین را داشته باشیم. بدون تجربه نجات، انتظار منجی بی‌معناست.