کاظم کلانتری/ شهرآرانیوز؛ عنوان فیلم جدید پرویز شهبازی صادقانه اصرار دارد داستانش را ساده و سطحی برداشت نکنیم؛ حتی اگر طلا اسم کودک فیلم (دختر برادر شخصیت اصلی) باشد و او را غیر از ابتدا و انتهای فیلم نبینیم. شاید در برخورد اول گمان کنیم کارگردان و نویسنده می‌خواهد ارزش «طلا» را به مشکل مالی شخصیت‌های درگیر گره بزند، اما این سطحی‌ترین برداشت از هفتمین فیلم شهبازی است و البته آن‌قدر‌ها هم ساده نیست که از پس آن به مقصود اصلی‌اش برسیم. اگر بخواهید داستان اصلی فیلم را دغدغه چند جوان برای راه انداختن سوپ‌فروشی و مشکلاتشان در این راه در نظر بگیریم شیوه روایت و سادگی فیلم چیزی غیر از این به ذهنمان نمی‌آورد: آبکی. البته پخش‌کردن درام فیلم در گستره زندگی چهار شخصیت داستان (که یکی‌شان عملا بی‌خاصیت است: «رضا» با بازی مهرداد صدیقیان) و آهسته‌آهسته متمرکزشدن روی زندگی دو تای آن‌ها مقداری از قدرت داستان را بی اثر کرده است، اما اگر «نفس عمیق» و «عیار ۱۴» و «مالاریا» را دیده باشید می‌دانید که برخورد شهبازی با مسائل و مشکلات جوانان امروزی آن‌قدر‌ها که فکر می‌کنید ساده و دم‌دستی نیست.

 

فیلم جدید شهبازی شبیه رودخانه‌ای است که برای رسیدن به طلای اندک پنهان در بستر آن با سنگ و ریگ و ماسه سروکار دارید. خرده‌روایت‌های ابتدایی شاید به نظر بی‌اهیمت و بی‌مورد به نظر برسند، ولی همین‌ها هستند که جریان داستان فیلم را هوشمندانه برایتان کمی گل‌آلود می‌کنند و اندک‌اندک وضعیت شخصیت‌ها را تیره‌و‌تار و پرتعلیق. از پس همین‌هاست که متوجه می‌شویم «منصور» (هومن سیدی) به «طلا» اهمیت می‌دهد و نمی‌خواهد خیلی دربند پول باشد، ولی نجات «طلا» چیزی غیر از تن‌دادن به انتخاب‌هایی که با منش سفت و سخت او مغایرت دارد نیست. «دریا» (نگار جواهریان) چطور می‌تواند به منصور بفهماند دوستش دارد غیر از این‌که خودش را با دادن پول به او نشان دهد؟ چینش اتفاقات در داستان آن‌قدر حساب‌شده و منطقی است که گمان کنیم شهبازی آن‌ها را از آخر به اول چیده؛ اگر این‌طور به داستان نگاه کنیم تمام حفره‌های ابتدایی فیلم‌نامه به شبکه‌ای از ارتباطات محکم تبدیل می‌شود. اما مشکل اساسی فیلم شهبازی بی‌رمق‌بودن دغدغه شخصیت‌ها برای جمع‌آوری پول است؛ گرفتاری آن‌ها برای باورپذیرترشدن تلاششان کافی نیست. درست است که «طلا» داستان انتخاب شخصیت‌ها نیست و شخصیت‌ها را ارتباطات و موقعیت‌های آن‌ها انتخاب کرده است؛ درست است که قرار است «از دست دادن» و «ترک‌کردن» شخصیتی دقیقا مقابل «به‌دست‌آوردن» و «نگه‌داشتن» شخصیت دیگری باشد، اما اگر غلظت دغدغه دو طرف این معادله بیشتر می‌بود، نیروی لازم برای ساخت اتمسفرِ درجریانِ فیلم و رساندن مخاطب به پایان تأثیرگذار آن نیز فراهم می‌شد؛ جایی که معنای اصلی «طلا» در آشفتگی مرز‌های همان خرده‌روایت‌های بی اهمیت آشکار می‌شود.

 

 

 «طلا» (1397)