مشورت در آموزه‌های قرآنی روایی ما جایگاهی والا دارد و در مواضع مختلف به آن توصیه و سفارش می‌شود. اهمیت این مسئله به‌قدری است که خدا حتی پیامبر (ص) را به آن سفارش کرده است: «شَاوِرْهُمْ فِی الامْر (آل‌عمران: ۱۵۹).»
نشانه عقل؛ امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «مشورت عین هدایت است.» در توضیح این حدیث علوی باید گفت مشورت راه رسیدن به مقصود را به ما نشان می‌دهد؛ و نیز از امیر کلام (ع) است که فرمودند: «هر کس به رأی خودش قناعت کند، خویش را به خطر انداخته است.» ایشان همچنین می‌فرمایند: «آن کسی که با دیگران مشورت کند در عقل و خرد آنها شریک می‌شود؛ هر عاقلی لازم است که رأی عاقلان دیگر را به رأی خودش اضافه کند و علوم دانشمندان را به علم خویش بیفزاید.»
جالب آنکه ائمه (ع) در مشورت‌کردن بین افراد از طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی تفاوت قائل نمی‌شوند و در نظرخواهی، اقشار مختلف را مخاطب قرار می‌دهند، چنان‌که امام‌رضا (ع) در جمعی فرمودند: «پدرم امام‌کاظم (ع) با برخی غلامان مشورت می‌کرد و وقتی از چرایی این کار از حضرت موسی‌بن‌جعفر (ع) سؤال شد، در پاسخ فرمودند: اگر خدا بخواهد چه‌بسا راه‌حل مشکل را بر زبان او جاری سازد!»
پیامبر اکرم (ص) مشورت را نشانه دوراندیشی و امیرالمؤمنین (ع) آن را مهم‌ترین پشتیبان معرفی کرده‌اند. اینها هریک پرده‌هایی را از اهمیت اصل مشورت کنار می‌زند و ما را متوجه تأثیر این اصل بر زندگی‌هایمان می‌کند.
صفت مؤمنان؛ فراتر از تأثیری که مشورت می‌تواند در خوب و بد زندگی‌های ما داشته باشد و در انتخاب راه درست کمکمان کند، به تصریح قرآن، مشورت از صفات مؤمنان است: «الَّذِینَ استَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلاَةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورَی بَینَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقنَاهُمْ یُنْفِقُونَ (شوری: ۳۸).» یعنی خدا در این آیه چهار ویژگی برای مؤمنان برمی‌شمارد که عبارت‌اند از: لبیک به پروردگار، برپایی نماز، مشورت در کار‌ها و انفاق از دارایی‌ها. این نشان می‌دهد انسان مؤمن اهل مشورت است و در امور به عقل فردی تکیه ندارد و سعی می‌کند از نظر دیگران هم بهترین بهره را داشته باشد.
مشورت به ما فرصت استفاده از اندیشه و تفکر دیگران را می‌دهد، چون راه درست و صواب به‌جز از مشورت به‌دست نمی‌آید. فلسفه دیگر مشورت برخورداری از حمایت و تأیید دیگران و جلوگیری از کدورت است، چون وقتی نظر دیگران را جویا می‌شویم، علاوه بر دانستن فکرشان حمایت و همدلی و تأییدشان را هم به‌دست می‌آوریم. رشد فکری، جلوگیری از استبداد رأی، گسترش فرهنگ مشاوره که ایجاد تفاهم را درپی دارد و کمک‌گرفتن از دیگران از دیگر دستاورد‌های مشورت برای زندگی فردی و اجتماعی ماست.
راه رشد و هدایت؛ رشد و پیشرفت از آثار مشورت‌گرفتن است، چون باعث می‌شود راه‌های تجربه‌شده و رفته دیگران را بدون آزمون‌وخطا پیش بگیریم. از امام‌حسن‌مجتبی (ع) است که فرمودند: «هر گروهی که مشورت کند، به راه رشد و هدایت رهنمون شده است.» کاهش ریسک و افزایش قدرت تصمیم‌گیری در موقعیت‌های مختلف هم فایده دیگری است که با مشورت به‌دست می‌آید، چون برخورداری از نظرات و دیدگاه‌های مختلف این فرصت را به انسان می‌دهد که راه‌های مختلف را بشناسد و بررسی و بهترین را انتخاب کند.
{$sepehr_key_93094}
ر‌هایی از استبداد رأی دیگر فایده مشورت است. این موضوع به‌ویژه در حوزه حاکمیتی اهمیت بیشتری می‌یابد. وقتی امام‌معصوم (ع) با خادمان خودش مشورت می‌کند، چرا مدیران و مسئولان در ادارات با کارمندان و زیردستان مشورت نکنند تا هم خودرأیی و استبداد بر فضا حاکم نشود و هم آرا و افکار متنوع و متکثر برای پیشبرد کار‌ها تجمیع و استفاده شود. جلوگیری از پشیمانی هم دیگر اثر مثبت مشورت است، چون باعث می‌شود بهترین راه طی و از انتخاب اشتباه جلوگیری شود.