فساد مثل قطره جوهری که روی دستمال کاغذی بریزد، منتشر می‌شود و آرام‌آرام همه مولکول‌ها و ذرات پیرامون خود را مبتلا می‌سازد. شیطان از یک روزن کوچک وارد می‌شود و با یک بهانه ساده شروع می‌کند و بعد می‌بینی که به‌قول امیرمؤمنان، مثل جانوری که تخم‌ریزی کرده باشد، همه جا را گرفته است. همه تمهیدات جدی و سخت دین برای برخورد با فساد و گناه و همه مراقبت‌های ایمانی برای توبه و اصلاح از همین روست که در ابتدای کار جلوی گسترش و انتشارش گرفته شود. دلیل سخت‌گیری‌های عجیب و حیرت‌انگیز امام علی (ع) در موضع حاکم اسلامی همین بود که می‌خواست فرصت فساد به کارگزاران نظام داده نشود و راه برای آلودگی آنان بسته باشد. وقتی فساد و آلودگی ریشه کرد، دیگر به‌سختی می‌توان با آن مقابله کرد و راه را بر گسترش آن بست، زیرا نخستین راهکار فساد آلوده‌کردن دیگران است و به‌طور طبیعی شخص فاسد و آلوده تنها به فساد خود رضایت نمی‌دهد و می‌کوشد به‌هر وسیله و بهانه‌ای دیگران را نیز با خود همراه و هم‌سفره کند. فساد مثل ویروسی که منتشر می‌شود، راه خود را در همه مجاری تنفسی جامعه باز می‌کند و اگر با قاطعیت و جدیت برای ریشه‌کن‌ساختنش اقدام نکنیم، همه‌جا را آلوده خواهد کرد. راز آن روایت مشهور «الملک یبقى مع الکفر و لایبقى مع الظلم؛ شاید حکومت با کفر باقی بماند، اما با ظلم هرگز ماندگار نخواهد بود!» همین است که برخی نظام‌های سیاسی دنیا اعتقاد دینی ندارند، ولی مکانیزم‌ها و سازکار‌هایی مفید و مؤثر برای مقابله با فساد اتخاذ می‌کنند و نتیجه می‌گیرند. به‌طور طبیعی جریان فساد تمام تلاش خود را به‌کار می‌بندد تا مسیر صلاح و پاکی را مسدود کند و هرگونه پاکی و سلامت را سد راه خود می‌داند و می‌کوشد که یا افراد را آلوده کند یا اگر نتوانست به‌هر شکل ممکن از سر راه خود بردارد. از همین رو یکی از آثار و عوارض فساد و آلودگی این است که فاسدان دیگر تحمل افراد پاک را ندارند، زیرا حتى وجود اشخاصی که آلوده نشده‌اند، آن‌ها را دچار عذاب‌وجدان می‌کند و حتى دیدن و شنیدنشان آن‌ها را آزار می‌دهد! تعبیر عجیب و عمیقی در زیارت جامعه ائمه‌المؤمنین خطاب به خاندان پیامبر هست که شاید جایی دیگر ذکر نشده باشد با این مضمون که شما تاوان پاکی خود را می‌دهید: «یشفی أبناء العواهر غلیل الفسق من ورعکم و غیظ الکفر من ایمانکم» و می‌پرسد راستی اگر پیامبر پاره‌های جگرش را می‌دید که در خون می‌غلتند و نیزه و شمشیر بر سر و رویشان فرود می‌آید، چه می‌گفت؟
خلاصه حرف این است که شما کشته شدید و آواره و اسیر گشتید و زخم و جراحت برداشتید و مظلومیت و غربت کشیدید، چون فاسد و آلوده نبودید و همین گناه شما بود! هر جایی و برای هر کاری، در ساختار فاسد از دیدن شخص پاک خوششان نمی‌آید و بزرگ‌ترین جرم و گناه افراد پاک همین است که پاک هستند و آلوده نشده‌اند، برای همین یا کنارشان می‌زنند، یا حذف و سرکوبشان می‌کنند یا جانشان را می‌گیرند.
برای مقابله با فساد باید از همان قدم‌های اول و خطا‌های کوچک شروع کرد و راه را از ابتدا بر گسترش و انتشار آلودگی بست، وگرنه به‌قول معروف «تخم‌مرغ‌دزد شتردزد می‌شود» و لقمه‌های ساده حرام و سفره‌های کوچک غارت بعد از ۵۰ سال میدان بزرگ جنایت کربلا را پهن می‌کند و پاک‌ترین مخلوقات خدا را به‌جرم سلامت به قربانگاه می‌فرستد.