بار‌ها از طریق رسانه‌ها شاهد بوده‌ایم در برخی اقیانوس‌ها و بستر آب‌های عمیق، گروهی از نهنگ‌ها خود را به ساحل می‌رسانند و به صورت دسته جمعی خودکشی می‌کنند. اینکه دلیل اصلی چنین اتفاقی آلودگی آب ها، آزمایش‌های نظامی، نشت گاز و نفت به آب، وجود مواد رادیواکتیو یا هر دلیل دیگری از این جنس است، کاملا مشخص نیست. ولی نکته حائز اهمیت، اثرات منفی زیست محیطی این اتفاق است که دل همه دوستداران حیوانات و سلامت بستر آب‌ها و طبیعت را به درد می‌آورد.
چنین اتفاقی در کشور ما هم سال‌های متمادی است که به وقوع می‌پیوندد. اما نه بین نهنگ‌ها بلکه میان انسان ها! هرساله در آستانه حلول سال جدید عده زیادی از هموطنان بر مرکب مرگ سوار می‌شوند و گویی همچون نهنگ ها، خودخواسته جان به جان آفرین تسلیم می‌کنند.
چقدر سخت و تلخ است خانواده‌ای که با کلی امید و آرزو خود را آماده ورود به سال جدید و بهره گیری از مواهب و نعمات استمرارِ حیات و روز و سال نو می‌کند، اما آوار غم بر سرش فروریخته، داغدار می‌شود و کاخ رؤیاهایشان به سادگی نابود می‌شود. متأسفانه این روند تنها محدود به نوروز نیست هرچند در این ایام خیلی بیشتر است، اما در طول سال تداوم دارد و افراد زیادی در سفر‌های جاده‌ای، جان خود را از دست می‌دهند، درحالی که حتی مرگ یک نفر هم در جاده‌ها پذیرفته شده نیست.
اما به راستی اشکال کار کجاست که با این همه مطالعه و برنامه ریزی، پیش بینی‌ها و پیشگیری‌هایی که صورت می‌پذیرد، کماکان کشور ما از رکوردداران تصادفات جاد ه‌ای در سطح جهان است؟ به نظر می‌رسد عوامل زیر از مهم‌ترین مسائلی هستند که به عنوان عوامل تأثیرگذار باید مورد توجه دست اندرکاران مربوط قرار گیرند:
■ عامل انسانی: متأسفانه با وجود آموزش‌های فراوان و اعمال قانون‌های شدید از سوی پلیس راهور هنوز عامل انسانی از مهم‌ترین عوامل بروز تصادفات جاده‌ای است. نگاهی به آمار‌های پلیس جاده بیندازید؛ سرعت یا سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ و راست، رانندگی در حالت خواب آلودگی و خستگی و عوامل بسیار دیگری از این دست، باعث بروز تصادفات شدید می‌شوند که این مسئله نشان می‌دهد با وجود تجارب فراوان و صحنه‌های دلخراشی که مردم هر سال می‌بینند، هنوز در فرهنگ رانندگی و رعایت اصول و قوانین به بلوغ کافی نرسیده‌ایم.
■ اتومبیل‌های ناایمن و غیراستاندارد: بخش عظیم مردم از تولیدات خودرو‌های داخلی استفاده می‌کنند. بخواهیم حقیقت را قبول کنیم یا نه، بسیاری از این اتومبیل‌ها (خصوصا ماشینی که آمار دارندگان آن بالاست و همه می‌شناسیم) اصلا اتوموبیل جاده نیستند و حداقل‌های ایمنی را ندارند؛ امری که متخصصان نیروی انتظامی بار‌ها بدان اشاره کرده‌اند و حتی گهگاه مانع شماره گذاری آن‌ها شده‌اند که با اصلاحاتی دوباره روانه بازار شده‌اند. اگر با برخورد جدی‌تر با این مسئله در سال حتی مانع مرگ یک نفر بشویم، هر هزینه‌ای در این راستا صرف شود، ارزشش را دارد.
{$sepehr_key_117880}
■ راه‌ها و جاده‌های غیراستاندارد: هرچند در سال‌های اخیر در توسعه راه ها، شناخت نقاط پرخطر، استانداردسازی و دوبانده کردن جاده‌ها اقدامات زیادی صورت گرفته است، آنچه از آمار هویداست، هنوز این اقدامات کافی نیست. نشان به آن نشان که عامل بسیاری از تصادفات، کماکان مشکلات ناشی از جاده‌های ناایمن است.
سخن در این راستا بسیار است و مجال رسانه محدود. با وجود آنکه صداوسیما و رسانه‌های مختلف مکتوب و دیجیتال بسیار فراوان به این موضوع پرداخته‌اند، اما واقعا آزاردهنده است که هرچه در این باره سخن می‌گوییم و قلم می‌زنیم، از رونق نمی‌افتد. پرداختن به معضل سوانح جاده‌ای خصوصا در نوروز گویی سوژه‌ای است که برایش پایانی متصور نیستیم و انگار رسم همواره و هرساله ما شده است که باید در چنین روز‌هایی برای آسیب دیدگان و درگذشتگان سفر‌های نوروزی این چنین مرثیه سرایی کنیم.
با همه این تفاصیل نمی‌شود دست روی دست گذاشت و کشته شدن عده زیادی از هم وطنان را که گویی نوعی خودکشی دسته جمعی است، به نظاره نشست. همان طور که اقدامات مختلف پلیس راهور، راه سازی و سایر نهاد‌های مربوط تا حد زیادی این آمار را کاهش داده یا روند رو به رشد آن را متوقف کرده است، حتما بازهم می‌توان اقداماتی انجام داد تا زمانی فرارسد که این آمار تا حداقل ممکن کاهش یابد و مردم کشورمان از موهبت ایران گردی و سفر‌های خانوادگی با حلاوت بهره‌مند شوند؛ البته نباید این موضوع را فراموش کرد که بخش عظیم تحقق هدف مقدس کاهش تصادفات و سوانح جاده‌ای منوط به رعایت اصول و قوانین و احترام به فرهنگ رانندگی ازسوی مردم است.