الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ از قدیم گفته‌اند یک صبر کن و هزار افسوس مخور. تجربه‌های تلخ زیادی که برای بسیاری از ما اتفاق افتاده، باعث می‌شود معنای این ضرب المثل را از عمق جان درک کنیم، اما چرا خیلی از ما نمی‌توانیم آنجایی که باید، صبوری به خرج دهیم تا هزار افسوس بعدا آزارمان ندهد؟ ما در مطلب امروز که با کمک الهام اعلمی دوست روان شناس بالینی تهیه کرده‌ایم، به دنبال پاسخی برای این پرسش هستیم. همچنین می‌خواهیم تکنیک‌ها و تمرین‌هایی ساده به شما معرفی کنیم که با کمک آن بتوانید به تدریج نمره صبرتان را بهبود دهید.
صبر چیست؟
در یک تعریف صبر با احساس آرامش درونی در هنگام رخ دادن وقایع ناخوشایند زندگی و انتظار برای بهبود آن تعریف می‌شود. در روان شناسی تکاملی و علوم اعصاب شناختی، خویشتن داری، تصمیم گیری بین دو انتخاب است: انتخاب پاداش کوچک در کوتاه مدت یا انتخاب پاداش ارزشمندتر در درازمدت.
صبوری نقطه مقابل عجولی است و آنچه مشخص است این است که صبر تأثیر زیادی در کیفیت و کمیت روابط دوستانه و خانوادگی دارد. در واقع خیلی از روابط به این دلیل به مشکل می‌خورند که یکی از طرفین به اندازه کافی صبور نبوده است.
صبوری یا تحمل؟
ممکن است گاهی صبوری را معادل تحمل کردن بدانیم. برای مثال برخی ماندن در یک رابطه سمی یا تحمل کردن دردی جسمانی و پشت گوش انداختن درمان را نوعی صبوری کردن می‌دانند. درحالی که چنین نیست. بعضی چیز‌ها را باید تغییر دهیم، بعضی‌ها را بهتر است تغییر دهیم و آنچه باقی می‌ماند را باید تحمل کنیم. برای نمونه ممکن است یکی از اعضای خانواده شما ویژگی اخلاقی مثل خسیسی را داشته باشد و این شما را آزار بدهد، اما شما نمی‌توانید خانواده خود را تغییر دهید، اینجا باید تحمل کنید. اما حتی همان‌هایی را هم که قرار است تحمل کنیم، بهتر است با صبوری انجام دهیم.
صبور بودن چه آثاری دارد؟
استرس و اضطراب کمتر
روابط بهتر و قوی‌تر
گرفتن نتایج بهتر در کار و زندگی
سلامت روحی و روانی بیشتر
رسیدن به اهدافی که نیاز به زمان دارند
ترک کردن راحت عادات بد
ایجاد عادات خوب جدید
کم شدن میزان خشونت
خویشتن داری در برابر ناملایمات زندگی
مصونیت از یأس و نومیدی
چه کنیم صبور شویم؟
قبل از هرچیز باید بدانید که صبر یک طیف است. هیچ آدمی کاملا صبور یا کاملا کم صبر وجود ندارد. همه ما در جا‌هایی صبر داریم و درجا‌هایی نه. برای افراد مختلف میزان آن متفاوت است. با درک این نکته می‌توانید در هر اتفاقی که واکنش نشان می‌دهید به خودتان از یک تا ۱۰ نمره بدهید. برای مثال براساس میزان زمانی که می‌توانید بدون نق زدن و خودخوری در یک صف منتظر بایستید. به مرور سعی کنید نمره خودتان را بالا ببرید.
{$sepehr_key_118326}
صبر کردن را تمرین کنید
موقعیت‌های کوچکی را که می‌توانید در آن‌ها تمرین صبوری کنید شناسایی کنید و خودتان را در آن‌ها محک بزنید. برای مثال در صف نانوایی، در صف بانک، زمانی که منتظر پیدا شدن یک تاکسی اینترنتی هستید، زمانی که متنظر دانلود شدن فیلم مورد علاقه تان هستید و .... تمرین‌های زیر هم کمکتان می‌کنند:
مدیتیشن را تمرین کنید.
قبل از تصمیم تا ۱۰ بشمرید.
به علایق و سرگرمی‌های خود توجه کنید.
بر روی تنفس صحیح و عمیق تمرکز کنید.
تصمیمات شتابزده قبلی را مرور و از آن‌ها درس بگیرید.
واکنش‌های اطرافیانتان را بررسی کنید تا بهتر بتوانید در تعامل با آن‌ها خویشتن دار باشید.
حتی اگر نمی‌توانید صبور باشید، سعی کنید هنگام عصبانیت وانمود کنید. سکوت کنید و لبخند بزنید.
به خودتان تلقین کنید که آدم صبوری هستید.
تکنیک تأخیر واکنش
مطابق این تکنیک که برای تمرین صبر، فوق العاده است، به جای اینکه در موقعیت هیجان و احساس دست به رفتار سریع بزنید، زمانی را برای خود در نظر بگیرید و رفتارتان را موکول کنید به آن زمان. یادداشت کردن هم کمک کننده است. رفتاری که می‌خواهید در پاسخ داشته باشید را هرچه هست در یک دفتر یادداشت کنید و تاریخ اجرای آن را مشخص کنید. این طوری می‌توانید از وسوسه واکنش سریع، خلاص شوید. چون خیالتان راحت می‌شود که بعدا به آن رسیدگی خواهید کرد. در زمان تعیین شده که به سراغش بروید هیجان و احساس آن لحظه را ندارید و بنابراین منطقی رفتار خواهید کرد.
مهارت هم حسی
به جای واکنش دفاعی به دیگران، سعی کنید انرژی خود را روی کشف احساس و انگیزه‌های فرد مقابل متمرکز کنید. به عبارت بهتر او را درک کنید و سعی کنید مشکل او را بفهمید. شاید رفتاری از او که شما را به واکنش عجولانه واداشته است ناشی از یک مشکل جسمانی است، شاید مشکلی خانوادگی یا شغلی دارد. خودتان را جای او بگذارید. همدلی کردن شما را از واکنش سریع و عجولانه بازمی دارد.
نکته: هم حسی به معنی تأیید رفتار طرف مقابل نیست. بلکه شما به او نشان می‌دهید احساسش را متوجه شده‌اید.
چرا بعضی‌ها صبر ندارند
هورمون‌ها و ساختار مغز
اطرافیان آدم کم صبر ممکن است او را سرزنش کنند، اما کم صبری در اغلب موارد دلیلی فیزیولوژیکی دارد. از آنجایی که بیشتر از ۷۰ درصد رفتار‌های ما تحت تأثیر ژن‌های ما قرار دارند این موضوع نیز چندان دور از ذهن نیستند که هورمون‌ها و ساختار مغز در اینکه فردی ویژگی صبر را داشته باشد یا نه، نقش مهمی دارند. در واقع دلیل اینکه خیلی از افراد در جوانی کمتر صبر دارند، اما در سن‌های بالاتر بیشتر صبوری می‌کنند این است که ترشح هورمون هایشان با افزایش سن کمتر می‌شود. آیا به این معنی است که این افراد کار دیگری جز عجول بودن از دستشان برنمی آید؟ قطعا خیر. آن‌ها پیش از هر چیزی با آگاهی از این مسئله می‌توانند ویژگی صبر را در خود تقویت کنند و ظرفیت روانی شان را بالاتر ببرند. چگونه؟ خب قدم اول این است که به پزشک مراجعه کنند و ارزیابی اولیه‌ای از میزان هورمون‌ها و ریزمواد بیوشیمیایی خاص در بدنشان به دست بیاورند. برخی افراد برای ایجاد تعادل هورمونی باید دارو مصرف کنند.
پاداش گرفتن از عجولی
گاهی صبور نبودن باپاداش گرفتن در ذهن فردی تقویت شده است. در این موارد معمولا فرد چند بار در موقعیتی قرار گرفته که با عجله کردن و کم صبری به نتیجه مطلوب رسیده است. به همین دلیل آگاهانه یا ناخودآگاه صبور نبودن را انتخاب می‌کند. ممکن است در برخی موارد عجولی ما را به نتیجه برساند، اما در مسائل ارتباطی این روش قطعا جواب نمی‌دهد.
سطح اجتماعی و اقتصادی خانواده
صبوری در قشر برخوردارتر و طبقات بالاتر اقتصادی و اجتماعی بیشتر دیده می‌شود، اما به این معنی نیست که کسی که تحصیل کرده‌تر و پول دارتر است، الزاما صبورتر باشد. حتی ممکن است در اینجا رابطه علت و معلولی برعکس باشد. یعنی کسی که منطقی‌تر است و بیشتر می‌تواند هیجانات خود را مدیریت کند، بیشتر به طبقات اجتماعی و اقتصادی بالاتری برسد و تحصیلات و ثروت بالاتری به دست آورد.
نگرش اشتباه
آگاهی از اینکه صبر نداشتن یک ضعف شخصیتی است و باید برای بهبود آن تلاش کنیم اهمیت دارد. برخی از افراد کم صبر گمان می‌کنند که این ویژگی نقطه قوتشان است و حتی به آن افتخار می‌کنند. برای نمونه برخی زندگی مشترک را مسابقه‌ای تصور می‌کنند که هرکس بتواند زودتر ضربه بزند برنده است. درحالی که صبوری و مدارا در زندگی به نفع خودشان است.
محیط و سبک زندگی
عواملی مانند تغذیه، خواب، شغل، محیط زندگی و اطرافیان در اینکه ما صبور باشیم یا نه تأثیرگذارند. برای نمونه بیدار ماندن تا نزدیکی‌های صبح و پرسه در شبکه‌های مجازی چرخه خواب شما را به هم می‌زند و باعث می‌شود در طول روز انرژی کمتری داشته باشید و در مواقع لزوم نتوانید صبوری به خرج دهید و واکنش‌های هیجانی، سریع و گاه پرخاشگرانه داشته باشید.