این روز‌ها در فضای اقتصادی کشور شاهد تغییرات و نوسانات شدیدی در ارزش ارز و طلا هستیم و به‌ویژه در پی ازسرگیری مذاکرات و واکنش‌های ناشی از جنگ و تحریم، افکار عمومی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. این نوسانات، علاوه بر ایجاد نگرانی‌های فردی و جمعی، موجبات فعالیت کاسبان تحریم را فراهم آورده‌اند؛ کسانی که با به‌کارگیری اخبار ناقص و شایعات، از فضای جنگ تحریم به نفع منافع اختصاصی خود سود می‌برند و بدین‌وسیله ابهام و اضطراب در جامعه افزایش می‌یابد.
یکی از دلایل عمده تشدید بحران‌های اقتصادی امروز، فضای رسانه‌ای نامعتبر و شیوع گسترده اخبار نادرست است. در عصر اطلاعات، سواد رسانه‌ای به مهم‌ترین ابزار برای تشخیص و جداسازی اطلاعات صحیح از شایعات تبدیل شده است. افراد باید به‌وسیله آشنایی با نشریات معتبر، استفاده از پایگاه‌های خبری رسمی و بهره‌گیری از ابزار‌های دیجیتال برای بررسی صحت اخبار، به تحلیل و نقد صحیح اطلاعات بپردازند.
ضمن اینکه با توجه به شعار سال۱۴۰۴ (سرمایه‌گذاری برای تولید)، زمان آن فرارسیده است که تغییر رویکرد دهیم و از واکنش‌های اضطرابی خارج شویم و با برنامه‌ریزی دقیق، زمینه تولید و ایجاد ارزش مادی و معنوی را فراهم کنیم. در این راستا، برنامه‌ریزی فردی در سه سطح کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت به‌عنوان رویکردی استراتژیک برای مقاومت در برابر نوسانات اقتصادی، نقش مهمی ایفا می‌کند.
در سطح کوتاه‌مدت: مدیریت دقیق مخارج و ایجاد پس‌انداز اضطراری، گام‌های اولیه‌ای هستند که افراد می‌توانند بردارند. علاوه بر این، پیگیری مداوم اخبار از منابع معتبر، تضمین‌کننده بهره‌برداری از اطلاعات صحیح برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی بموقع هستند.
در سطح میان‌مدت: بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری‌های محتاطانه، پیشرفت در حوزه‌های تخصصی مالی و اقتصادی و شرکت در دوره‌های آموزشی مرتبط با سواد رسانه‌ای و مدیریت سرمایه، می‌تواند چشم‌انداز فردی را بهبود بخشد. این برنامه‌ریزی میان‌مدت، افراد را قادر می‌سازد تا در برابر نوسانات کنونی مقاومت کرده و مراحل اولیه سرمایه‌گذاری را طی کنند.
در سطح بلندمدت: ایجاد زیرساخت‌های پایدار مانند توسعه مهارت‌های حرفه‌ای، راه‌اندازی کسب‌وکار‌های نوآورانه و ایجاد شبکه‌های حمایتی اجتماعی و اقتصادی، محرک اصلی تشکیل اقتصاد مقاوم در برابر تحریم‌ها به شمار می‌آیند. سرمایه‌گذاری در بخش تولید، با ایجاد ارزش افزوده در سطح ملی، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد و این نگاه زمانی تسری می‌یابد که حس اعتماد درون کشور و توانمندی‌های ملی از سوی شهروندان ایرانی وجود داشته باشد.
نگاه تاریخی به بحران‌های اقتصادی ایران در ادوار مختلف، ازجمله دوران پس از انقلاب اسلامی و بحران‌سازی‌های ناشی از تحریم‌های ظالمانه در دهه‌های گذشته، به‌وضوح نشان می‌دهد که شفاف‌نبودن اطلاعات و استفاده از اخبار نادرست زمینه‌ساز بی‌ثباتی‌های اقتصادی و اجتماعی شده‌اند. به‌عنوان مثال، ابراهیم شفیعی‌مهر در بررسی‌هایش به نقش کاسبان تحریم در دوران بحرانی اشاره کرده و نشان داده است که چگونه انتشار اخبار تحریف‌شده به تخریب اعتماد عمومی و افزایش تردید درباره سیاست‌های اقتصادی منجر شده است.
{$sepehr_key_118711}
اما امروز در چارچوب شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید»، باید تمرکز از انتقادات صرف و معمول به سوی تولید و ایجاد ارزش جدید جابه‌جا شود. تغییر رویکرد ما به این معناست که به‌جای تکیه بر واکنش‌های آنی و تزریق اضطراب به فضای اقتصادی، اعتماد به منابع خبری معتبر و کسب دانش‌های مرتبط با سواد رسانه‌ای به‌عنوان زیرساختی برای تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه مورد توجه قرار گیرد. همچنین، اتخاذ راهکار‌های برنامه‌ریزی فردی هم‌زمان با سرمایه‌گذاری در حوزه تولید، می‌تواند نقطه شروع تحول اقتصادی واقعی باشد.
سازمان‌های رسانه‌ای و مسئولان حوزه اطلاعاتی نیز نقش کلیدی در ارائه اطلاعات دقیق و مستند دارند. برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی در زمینه سواد رسانه‌ای و مدیریت مالی، علاوه بر ارتقای سطح آگاهی عمومی، به بهبود توانمندی‌های فردی در رویارویی با نوسانات اقتصادی کمک شایانی می‌کند. استفاده از تجربیات و بهره‌گیری از گزارش‌های دقیق بانک مرکزی ایران و بانک جهانی، می‌تواند راهنمایی روشن برای تدوین سیاست‌های شخصی و ملی در مقابله با بحران‌های اقتصادی باشد.
درنهایت، عبرت‌های تاریخی به ما می‌آموزند که فقط با تغییر رویکرد و سرمایه‌گذاری در تولید، همراه با بهبود سواد رسانه‌ای و برنامه‌ریزی فردی در سطوح مختلف، می‌توان از دام بی‌ثباتی‌های ناشی از جنگ اقتصادی و تحریم و انتشار اخبار نادرست رهایی یافت. شعار سال۱۴۰۴ (سرمایه‌گذاری برای تولید) که به‌درستی توسط رهبر معظم انقلاب نام‌گذاری شده، چراغ راه ما برای دستیابی به اقتصادی مقاوم، پایدار و مبتنی بر ارزش‌های واقعی است؛ تحولی که از طریق آگاهی، برنامه‌ریزی دقیق و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر اطلاعات صحیح امکان‌پذیر خواهد بود.