هشدار جدی رئیس کتابخانه ملی درباره آسیب‌پذیری نهاد‌های حافظ دانش بشری

به گزارش شهرآرانیوز؛ در پی حمله مستقیم رژیم صهیونیستی به کتابخانه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران و آسیب جدی به این مرکز فرهنگی، غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در نامه‌ای رسمی خطاب به فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی (IFLA)، ضمن ابراز تأسف و نگرانی عمیق، خواستار واکنش جامعه جهانی کتابداری به این اقدام شد.

در این نامه آمده است: «در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ (۱۵ ژوئن ۲۰۲۵)، کتابخانه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تهران هدف حمله رژیم متجاوز اسرائیل قرار گرفت و دچار آسیب جدی شد. همچنین، چند تن از کتابداران این کتابخانه دچار مصدومیت شدند. این مرکز فرهنگی بخشی از شبکه رسمی حافظه ملی کشور به‌شمار می‌رفت و محل نگهداری اسناد تاریخی، منابع مرجع دیپلماتیک و مدارک مورداستفاده محققان، دیپلمات‌ها و کارشناسان روابط بین‌الملل بود.»

امیرخانی در این نامه تأکید کرده است که حمله به یک مکان کاملا غیرنظامی و فرهنگی نقض آشکار اصول حقوق بین‌الملل و مغایر با مفاد کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه برای حمایت از اموال فرهنگی در زمان مخاصمات مسلحانه است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران این رویداد را، نه‌تنها ضربه‌ای به حافظه ملی کشور، بلکه هشداری جدی درباره آسیب‌پذیری نهاد‌های حافظ دانش بشری در سراسر جهان دانسته است.

وی، در پایان، از فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی خواسته است با انتشار بیانیه‌ای عمومی بر ضرورت مصونیت فرهنگی مراکز اسناد و کتابخانه‌ها در شرایط بحران تأکید و، با یادآوری تعهدات اعضای خود نسبت به کنوانسیون‌های بین‌المللی، نقش فعال‌تری در حفاظت از میراث مستند ایفا کند.

غلامرضا امیرخانی، با تأکید بر رسالت مشترک جامعه جهانی کتابداری، بیان کرده است: «پاسداشت دانش، حافظه تاریخی و میراث فرهنگی جهانی وظیفه‌ای مشترک برعهده همه ماست.»

فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری (IFLA)، که به‌اختصار «ایفلا» نامیده می‌شود، یک سازمان بین‌المللی، مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است که به‌عنوان صدای جهانی کتابخانه‌ها و حرفه کتابداری و اطلاع‌رسانی شناخته می‌شود. ماهیت وجودی ایفلا بر پایه ترویج و تسهیل همکاری، پژوهش، و توسعه در تمامی ابعاد کتابداری و خدمات اطلاع‌رسانی در سراسر جهان استوار است.

{$sepehr_key_131121}

ایفلا، با هدف اصلی ارتقای دسترسی به اطلاعات و دانش برای همگان، در چندین حوزه کلیدی فعالیت می‌کند:

نمایندگی و حمایت: ایفلا به‌نمایندگی از منافع کتابخانه‌ها، کتابداران و کاربران آنها در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کند و از حق دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان دفاع می‌نماید.

توسعه حرفه‌ای: این فدراسیون، با تدوین استانداردها، دستورالعمل‌ها و برگزاری دوره‌های آموزشی، به توسعه دانش و مهارت‌های کتابداران و متخصصان اطلاعات کمک شایانی می‌کند.

همکاری بین‌المللی: ایفلا بستری برای همکاری و تبادل‌نظر میان انجمن‌های کتابداری، کتابخانه‌ها و کتابداران از کشور‌های مختلف فراهم می‌آورد. این امر به اشتراک‌گذاری تجربیات موفق و یافتن راه‌حل‌های مشترک برای چالش‌های جهانی کمک می‌کند.

پژوهش و نوآوری: تشویق به پژوهش در زمینه‌های مختلف علم اطلاعات و دانش‌شناسی و حمایت از نوآوری در خدمات کتابخانه‌ای از دیگر رسالت‌های مهم ایفلا است.

انجمن‌های کتابداری ملی، کتابخانه‌ها (ملی، دانشگاهی، عمومی، تخصصی و...)، مؤسسات آموزشی و پژوهشی در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی و افراد متخصص از سراسر جهان از اعضای ایفلا هستند. این ساختار گسترده و متنوع به ایفلا امکان می‌دهد تا دیدگاهی جامع و جهانی نسبت به مسائل و نیاز‌های این حوزه داشته باشد.

ایفلا در سال ۱۹۲۷ در شهر ادینبورگ اسکاتلند تأسیس شد و از آن زمان تاکنون به‌عنوان مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نهاد بین‌المللی در زمینه کتابداری و اطلاع‌رسانی فعالیت می‌کند. این فدراسیون با سازمان‌های بین‌المللی دیگر مانند یونسکو همکاری نزدیکی دارد و در تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های جهانی مرتبط با اطلاعات، فرهنگ و آموزش نقشی کلیدی ایفا می‌کند.