درس‌هایی از نهج البلاغه | اطاعت از امر الهی

«بِسْمِ ا... الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ. هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ ا... عَلِیٌّ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ مَالِکَ بْنَ الْحَارِثِ الْأَشْتَرَ فِی عَهْدِهِ إِلَیْهِ حِینَ وَلَّاهُ مِصْرَ جِبَایَه خَرَاجِهَا وَ جِهَادَ عَدُوِّهَا وَ اسْتِصْلَاحَ أَهْلِهَا وَ عِمَارَه بِلَادِهَا أَمَرَهُ بِتَقْوَى ا... وَ إِیْثَارِ طَاعَتِهِ وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِی کِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتِی لَا یَسْعَدُ أَحَدٌ إِلَّا...

به نام خداوند بخشاینده مهربان. این فرمانى است از بنده خدا، على امیرالمؤمنین، به مالک‌بن‌الحارث‌الاشتر. در پیمانى که با او می‌نهد، هنگامی که او را فرمانروایى مصر داد تا خراج آنجا را گرد آورد و با دشمنانش پیکار کند و کار مردمش را به صلاح آورد و شهرهایش را آباد سازد.

او را [فرمان داد]به ترس از خدا و برگزیدن طاعت او بر دیگر کار‌ها و پیروى از هرچه در کتاب خود بدان فرمان داده، از واجبات و سنت‌هایى که کسی به سعادت نرسد مگر به پیروى از آنها، و به شقاوت نیفتد، مگر به انکار آنها و ضایع گذاشتن آنها؛ و باید که خداى سبحان را یارى کند به دل و دست و زبان خود، که خداى جل‌اسمه، یارى کردن هر کسی را که یاری‌اش کند و عزیز داشتن هر کسی را که عزیزش دارد، برعهده گرفته است...»

هفته‌های گذشته در تفسیر و شرح نامه ۵۳ امیرالمؤمنین علی (ع) به جناب مالک‌اشتر صحبت کردیم. در ابتدای نامه، حضرت چهار مأموریت اساسی و کلان برای مالک بیان می‌کنند. چهارمین مأموریت، بحث عمران و آبادی است. حضرت امیرالمؤمنین (ع) از مدیران جامعه اسلامی می‌خواهند که تقوا داشته باشند و طاعت خداوند را به هر امر دیگری ترجیح بدهند. امام می‌فرمایند: «وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِی کِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ».

ایشان از جناب مالک و به تبع از همه مدیران جامعه اسلامی می‌خواهند که پیروی کنند از اوامر خدا مطابق آنچه در قرآن کریم ذکر شده است. قرآن، کتاب زندگی است نه‌فقط کتاب اعمال و نماز و روزه. قرآن کریم نازل شده است تا زندگی ما را سامان بدهد: «استجیب لله و للرسول: جواب بدهید به دعوت خداوند و رسولش». حضرت رسول (ص) شما را دعوت می‌کنند به زنده‌دلی. اسلام می‌خواهد ما از طریق عمل صالح زنده بشویم. در قرآن کریم ذکر شده است هرکه عمل صالح انجام بدهد، حیات طیبه و یک زندگی گوارا به او داده می‌شود.

{$sepehr_key_132386}

مدیر جامعه اسلامی خودش باید در این جهت الگو باشد و از اوامر خدای متعال مطابق آنچه در قرآن -چه در حوزه مسائل فردی و خانوادگی و چه در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی- آمده است، پیروی کند. با نقشه خداست که می‌شود جامعه را به‌صورت متعادل و متوازن سعادتمند کرد.

بعد از آن حضرت می‌فرمایند آنچه در قرآن هست، دو دسته واجبات است و مستحبات؛ چون مدیر الهی باید به مستحبات هم درکنار واجبات بها بدهد. بعد حضرت می‌فرمایند: «الَّتِی لَا یَسْعَدُ أَحَدٌ». واجبات و مستحبات مایه سعادت‌اند که توضیح آن بماند برای قسمت بعد ان‌شاءا...؛ و السلام علیکم و رحمه‌ا... و برکاته.