«همه گرفتاریم» شاید این جمله را این روزها بسیار شنیدهایم. جملهای که میتواند تیتر این روزهای زندگی بسیاری از ما باشد و برای دوری از نزدیکان و بیخبری از حال اطرافیانمان، بهترین توجیه باشد. با وجود این، اگر به خود فرصت بدهیم و به جای دورشدن و کنارهگیری یا غرقشدن در مشکلات خودمان با اطرافیانمان ارتباط بگیریم، بیشک به جای داشتن دو دست برای بازکردن گرهها، صاحب دستهای بسیاری میشویم که میتوانند در مشکلات بهسمتمان دراز شده و برای برخاستن دوباره یاریمان دهند.
یاریرساندن به یکدیگر و برطرفکردن نیازهای دوستانمان، یکی از مواردی است که در سیره ائمه (ع) و همچنین آیات و روایات، بسیار به آن پرداخته شده است. نکته درخورتوجهی که در این توصیهها وجود دارد، به جز پاداش اخروی، توجه به سعی در این راه است.
چنانچه اگر کسی برای رفع حاجت برادر دینی خود گام بردارد ولی موفق نشود، باز هم اجر زیادی نزد خدا دارد، تا آنجا که امام باقر (ع) فرمودند: خدای عزَّوجلَّ به موسی (ع) وحی فرمود: همانا از جمله بندگانم کسی است که به وسیله حسنه و کار نیک به من تقرّب جوید و من او را در بهشت حاکم سازم. (بهشت را در اختیار او گذارم). موسی عرض کرد: پروردگارا! آن کار نیک چیست؟ فرمود: اینکه همراه برادر مؤمنش در راه برآوردن حاجت او گام بردارد، چه آن برآورده شود یا نشود.
اگر در این دنیا به آنچه نیاز داریم یا میخواهیم و همه آنچه بهعنوان حوایج مطرح میشود توجه کنید و برای برآوردهکردن آنها، حالا چه کوچک، چه بزرگ قدمی بردارید، بنا بر حدیثی از امام صادق (ع) حتی اگر یکی از خواستههای برادر دینی خود را برآورده کنید، خداوند در روز قیامت صد هزار خواستهتان را برآورده میکند. (کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۲، ص ۱۹۳، حدیث۱.)
ایشان در روایت دیگری فرمود: «هر مسلمانی که حاجت مسلمان دیگر را برآورد، خداوند متعال به او ندا میدهد که ثواب تو با من است و به کمتر از بهشت برای تو راضی نمیشوم.» (کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، چاپ اسلامیه، ج ۲، ص ۱۹۴، حدیث ۷.).
{$sepehr_key_139653}
اما اینکه هر عمل ما میتواند در درگاه خداوندی به گونهای تعبیر به عبادت شود هم میتواند مورد توجه قرار بگیرد. کمک به اطرافیان، هم خودش نوعی عبادت است و هم ثوابی معادل آن دارد، چنانچه در حدیثی که امیر مؤمنان (ع) از رسول گرامی اسلام (ص) نقل کرده است میخوانیم: «کسی که حاجت برادر دینی خود را برآورد، مانند کسی است که همه عمر خدا را عبادت کرده باشد.» (مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، چاپ بیروت، ج ۷۴، ص ۳۰۲، حدیث ۴.)
در راه کمک به همنوع خود قدمهایی که در این مسیر برمیداریم هم برای خودشان دارای اجر و ثواب هستند، چنانچه امام صادق (ع) در روایتی از رسول خدا (ص) فرمود: کسی که برای برآوردن حاجت برادر مسلمان خود گام بردارد، خداوند متعال برای هر قدمی هفتاد ثواب در نامه عملش مینویسد و هفتاد گناه او را میبخشد. (غزالی، ابوحامد، مکاشفة القلوب، ص ۱۳۱.)
با توجه به روزهایی که در آن قرار داریم و بسیاری از هموطنانمان هنوز درگیر عواقب جنگ گذشتهاند و برخی گرفتاریهای متعددی دارند، خوب است هر آنچه در توان میبینیم پیرو سیره ائمه اطهار (ع) و بنا به روش زندگی بزرگان دینیمان انجام دهیم تا بتوانیم باری از دوش دیگران برداریم.