به گزارش شهرآرانیوز، محمدعلی نعمت‌نژاد امروز، ۵ مردادماه، در نشست خبری با اصحاب رسانه که در محل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: در آمار ۳۰ ساله، امسال یکی از سه، چهار سالی است که کمترین میزان بارندگی را در سطح استان داریم.
وی افزود: سال‌های ۷۸-۷۹، ۸۶-۸۷، ۹۶-۹۷ سه سالی بود که حدود ۱۰۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم. میزان بارندگی استان تا امروز ۱۲۶ میلی‌متر است که سال گذشته در مدت مشابه ۱۶۵ میلی‌متر و همچنین متوسط بلندمدت استان ۱۸۰ میلی‌متر بود که نسبت به سال گذشته ۲۴ درصد و نسبت به بلندمدت ۳۰ درصد کاهش بارندگی در سطح استان داریم.
نعمت‌نژاد ادامه داد: در مشهد این آمار و همچنین خشکسالی شدیدتر است که ۵۱ درصد نسبت به سال گذشته و ۴۰ درصد نسبت به درازمدت کاهش بارندگی داریم. چهار سد در مشهد و یک سطح در شهر قوچان داریم، آب سایر شهر‌های استان از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود. از یک میلیارد و ۵۷۲ میلیون حجم مخزن سدها، در حال حاضر حجم پرشدگی مخازن سدها ۱۳۶ میلیون مترمکعب بوده که ۷۲ میلیون مربوط به دوستی است.
او ادامه داد: با این شرایط بارندگی، ورودی آب، حجم مخازن، شرایط فعلی سدها و مصارفی که در دو ماه تابستان، پیک مصرف و ماه‌های پاییز و زمستان تا فصل بارندگی داریم، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که مهر تا آبان مخازن سدها را از دست خواهیم داد.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی اضافه کرد: سال گذشته در همین ایام ۲۹۴ میلیون مترمکعب پرشدگی داشتیم که ۱۳ درصد بود و امروز به ۹ درصد پرشدگی رسیده است. در حوزه سد‌های تامین‌کننده آب شرب مشهد به لحاظ حجمی ۸۳ میلیون پرشدگی داریم که سال گذشته ۲۲۵ میلیون مترمکعب معادل ۱۷ درصد پرشدگی داشتیم و امسال به ۶ درصد رسیده است. با توجه به میزان مصرف و عدم جایگزینی منابع، در ایام پیش رو بسیار نگران هستیم.
وی با بیان اینکه ما برای تامین آب شرب مشهد پروژه‌های اضطرار داریم، عنوان کرد: این پروژه‌ها برای عبور از پیک مصرف و به صورت موقت برای یک یا دو سال است. برخی پروژه‌ها میان‌مدت بوده که شامل سه پروژه احداث سد شوریجه، انتقال آب از یال شمالی هزارمسجد و انتقال پساب به غرب دشت مشهد است. پروژه‌های بلندمدت ما نیز انتقال آب از دریای عمان، انتقال آب از دریای خزر و انتقال آب از خارج از کشور است. عمدتا درگیر همین پروژه‌های اضطرار در دو شرکت هستیم.
نعمت‌نژاد بیان کرد: پروژه انتقال آب از دریای عمان یکی از پروژه‌های میان‌مدت انتقال و تامین آب در کریدور شرق به سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی در حال اجرا است. این پروژه در حال حاضر توسط وزارت صمت و بخش خصوصی انجام می‌شود. در سیستان و بلوچستان بحث آب شرب هم دیده شده است.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: پیشرفت پروژه از نظر اجرای آب شیرین‌کن ۲۰ درصد و در حوزه سامانه انتقال ۳۱ درصد است. در کل این سه استان بازگشایی انجام و هزار کیلومتر مسیرسازی شده است. ۱۴۳ کیلومتر لوله‌گذاری و از ۱۱ کیلومتر حفاری یک کیلومتر انجام شده است.
وی ادامه داد: بخش شرب و بهداشت دو استان خراسان جنوبی و رضوی باید تبدیل به قانون شود. براساس زمان‌بندی پایان اجرای پروژه برای خراسان رضوی سال ۱۴۱۰ پیش‌بینی شده، اما در برنامه زمان‌بندی مجری سال ۱۴۰۶ را پیش‌بینی کرده است که بستگی به شرایط پروژه و بحث‌های اعتباری دارد.
نعمت‌نژاد با اشاره به اینکه سد شوریجه یکی از پروژه‌های میان‌مدت است، تصریح کرد: این سد در انتهای حوزه آبریز رودخانه کشف‌رود قرار داشته و ۱۵ هزار کیلومتر وسعت دارد. الان پیشرفت فیزیکی پروژه حدود ۸۳ درصد است و سامانه انتقال پروژه ۵۲ درصد پیشفت فیزیکی دارد. آورد بلندمدت ۲۹.۵ میلیون مترمکعبی پیش‌بینی شده است. این سد تا پایان سال جاری به بهره‌برداری و آبگیری می‌رسد.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: نوار مرز ما از درگز شروع می‌شود و تا خواف ادامه دارد که اگر جریانات سدی داشته باشیم به دو کشور افغانستان و ترکمنستان خارج می‌شود. در افغانستان رودخانه هریرود را داریم و اگر جریاناتی به فرض خارج شود، به هریرود و در نهایت سد دوستی می‌رسد. اگر در سد دوستی ورودی به مخزن کاهش پیدا کرده، علاوه بر خشکسالی و کاهش بارندگی، احداث سازه در بالادست سد دوستی روی رودخانه هریرود نیز چالشی بوده که از طریق وزارت نیرو و وزارت خارجه در دست پیگیری است.
وی با بیان اینکه الگوی مصرف کشاورزی یکی از برنامه‌های جهاد کشاورزی است، عنوان کرد: تغییر سیستم‌های آبیاری و کاهش مصرف در حوزه مصارف کشاورزی با رعایت این دو مورد حفظ اشتغال و درآمد کشاورزان الزامی است.
نعمت‌نژاد خاطرنشان کرد: تعداد چاه‌های غیر مجاز در سطح استان ۶۲۶۸ حلقه چاه است که قطعا آمار چاه‌های غیر مجاز بیشتر از این تعداد خواهد بود، ۱۶ هزار و ۱۷۴ حلقه چاه مجاز داریم که ۹۸۳۵ حلقه مربوط به بخش کشاورزی ۶۳۳۹ چاه مربوط به سایر مصارف است. حجم برداشت پروانه‌های صادر شده، سه میلیارد و ۵۸۰ میلیون مترمربع است.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی اضافه کرد: حجم آب تجدیدپذیر زیرزمینی استان دو میلیارد و ۲۳۱ میلیون مترمکعب است. طبق استاندارد‌ها ما مجاز هستیم ۴۰ درصد برداشت کنیم، اما در حال حاضر حدود ۴ میلیارد مترمکعب معادل دو برابر برداشت می‌شود که قطعا در فرونشست، تغییرات کیفی، افت آبخوان وغیره تاثیرگذار است.
وی با اشاره به اینکه پروژه میان‌مدت دیگر انتقال آب از هزارمسجد است، تصریح کرد: قرار است ۵۱.۲ میلیون مترمکعب براساس مصوبه وزارت نیرو از آب خروجی و حقابه متعلق به کشور که از مرز خارج می‌شود، برای تامین بخشی از آب شرب مورد نیاز مردم استفاده شود. یکی از بحث‌هایی که مطرح است می‌گویند اصلا آبی وجود ندارد که منتقل شود، در پروژه‌های سدسازی یا سازه‌هایی که در حوزه آب طراحی و اجرا می‌شود، بحث وجود آب مطرح است.
نعمت‌نژاد افزود: شروع این پروژه از درگز تا کلات است. آمار دقیق ایستگاه‌های روی رودخانه‌ها در خروجی مرز قرار دارد. چهار سازه اصلی پروژه ساخته شده و خط انتقال پروژه به طول ۲۳۰ کیلومتر است.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: ما باید سه الزام را در این پروژه رعایت کنیم. نکته اول اینکه قرار نیست حقابه مردم به مشهد منتقل شود. نکته دو اینکه برای تمام این رودخانه‌ها که قرار است در پروژه آب از آنها برداشت شود، پروتکل‌هایی با ترکمنستان داریم که باید رعایت شود. نکته سوم نیاز شرب، بهداشت، صنعت، خدمات و حتی بخشی از کشاورزی مردم بوده که در این پروژه دیده شده و باید رعایت کنیم.