ناترازی در بخش‌های حیاتی برق و آب، به یکی از چالش‌های بزرگ کشور تبدیل شده است؛ مسئله‌ای که ریشه‌اش را باید در شکاف میان تولید و مصرف جست‌و‌جو کرد. درواقع، افزایش مصرف نسبت به ظرفیت تولید، هر سال بیشتر خود را آشکار می‌سازد و برای مدیریت آن هیچ راهی جز اصلاح هر دو سوی معادله، یعنی «کاهش مصرف» و «افزایش تولید» وجود ندارد.
این موضوع حالا دیگر نه‌تنها دغدغه‌ای فنی، که چالشی راهبردی برای توسعه پایدار کشور به حساب می‌آید. از یک‌سو، عوامل متعددی مانند فرسودگی زیرساخت‌ها و شبکه‌های انتقال و توزیع، نبود سرمایه‌گذاری کافی در سال‌های گذشته و کاهش انگیزه برای ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید برق و آب، همه بر ضعف سمت تولید افزوده‌اند.
از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی که نمود آن را در افزایش دمای هوا، کاهش بارندگی و تداوم خشک‌سالی شاهدیم، اوضاع را دشوارتر ساخته است؛ به‌طوری‌که تغییرات اقلیم، میزان مصرف برق را در فصل گرم بالا برده و هم‌زمان، حجم منابع آب را نیز کاهش داده است. در این میان، کمیسیون انرژی مجلس سیاست‌ها و راهبرد‌هایی را با هدف پایدارسازی وضعیت انرژی و آب کشور در دستورکار قرار داده است.
تمرکز ویژه بر موضوع بهره‌وری انرژی به‌عنوان راه‌حلی بنیادین مطرح شده است. زیرا ارتقای بهره‌وری افزون بر کاهش اتلافات، درنهایت منجر به افزایش تولید مؤثر و کاهش فشار بر زیرساخت‌های کنونی خواهد شد. علاوه‌براین، پیگیری پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر به شکل جدی دنبال می‌شود تا بتوان بخشی از خلأ تولید را با منابع پایدار و کم‌هزینه‌تر جبران کرد.
{$sepehr_key_139870}
در زمینه تولید برق، اقدامات ویژه‌ای برای کنترل و کاهش مصارف غیرمجاز مانند برخورد قضایی با فعالیت غیرمجاز ماینرها، در کنار توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، ثمربخش بوده است. افزایش سهم نیروگاه‌های کوچک و پراکنده (DG)، حمایت از سرمایه‌گذاری در حوزه برق پاک و ایجاد زیرساخت‌های هوشمندسازی شبکه برق نیز در همین راستا پیگیری می‌شود. در حوزه مدیریت آب نیز تمرکز بر مسائلی، چون حفاظت و گسترش آبخیزداری، تقویت سفره‌های آب زیرزمینی و ارتقای بهره‌وری در بخش کشاورزی جزو اولویت‌هاست.
شیوه‌هایی همچون مدیریت تقاضا، اصلاح الگو‌های مصرف، مهار هدررفت آب و توسعه تصفیه و بازچرخانی منابع آب، از برنامه‌های کلیدی دیگر به شمار می‌روند. درنهایت باید اذعان کرد که مقابله با بحران ناترازی برق و آب، نیازمند رویکردی همه‌جانبه و حمایتی از سوی سیاست‌گذاران، تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و عموم جامعه است. بی‌شک با انسجام، مدیریت علمی و توجه به آینده‌پژوهی، می‌توان بر این چالش چیره شد و راه توسعه پایدار انرژی و منابع آب کشور را هموار کرد.