به گزارش شهرآرانیوز، سیدجواد موسوی، امروز (یکشنبه، ۲۳ شهریورماه ۱۴۰۴) با اعلام این خبر افزود: موسیقی مقامی خراسان، یکی از بارزترین و قدیمی‌ترین نوا‌های موسیقی اصیل ایرانی و بخش مهمی از هویت میراث فرهنگی ناملموس خطه خراسان محسوب می‌شود.
محمود طغرایی، رئیس اداره ثبت آثار و حرائم تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز گفت: این موسیقی سنتی از دیرباز و در بین مناطق و اقوام مختلف خراسانی، به‌صورت مقام‌ها یا قالب‌های شکل‌یافته مشخص، نواخته و به همان شکل شنیداری به نسل‌ها، پی‌درپی، منتقل می‌شود.
او تصریح کرد: نام‌گذاری هر مقام یا قالب موسیقی در این ساختار، بر اساس تفسیر یا برداشت مفهومی از ماهیت صدا‌هایی است که هریک از ساز‌ها و نوا‌ها در آن قالب، ایجاد می‌کند. عمده مقام‌های موسیقی در خراسان، از مفاهیم بلند عرفانی، سرچشمه گرفته و گویای نگرش‌های معرفتی و عاشقانه به آفرینش و آفریدگار است تا جایی که خداوند باری تعالی، زیبایی مطلق و فلسفه زندگی، حرکت معنوی به سوی آن است.
رئیس اداره ثبت آثار و حرائم تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بیان کرد: «معراج‌نامه» یکی از مقام‌های معرفتی موسیقیایی است که در ستایش حضرت رسول(ص) و عروج ایشان به معراج، نواخته شده و نوا‌های آن با اشعار گوناگون و مرتبط با این سفر ملکوتی، سرایش می‌شود.
طغرایی تصریح کرد: شناسایی، مستندسازی و ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس، زمینه معرفی، ترویج و انتقال بین‌نسلی این عناصر را مهیا خواهد نمود و به آشنایی مناسب‌تر آحاد جامعه با این جلوه‌های ارزشمند فرهنگی و پیشینه آن‌ها کمک می‌کند.
استاد مجتبی خان‌قیطاقی، پژوهشگر برجسته موسیقی مقامی کشور نیز در مورد چیستی و چگونگی این مقام گفت: «مقام معراج‌نامه» نام یکی از مشهورترین مقام‌های سازی و آوازی موسیقی شرق خراسان است.
خان‌قیطاقی افزود: این مقام و آهنگ روایتگر رویکرد معرفتی و عاشقانه به اهل‌بیت و پیامبر اسلام (ص) و نشانه‌ای از باورمندی مردم و هنرمندان این خطه از خراسان بوده که به بهانه و با آواز و نقل زیبای منظوم از داستان معراج پیغمبر اسلام (ص) است.
او اظهار کرد: مقام معراج‌نامه سراسر توصیف، ذکر و یاد خداوند است و توصیفی نمادین از سیر و سلوک هنرمند و مردم این منطقه را در باور‌های مذهبی و زندگی فرهنگی و آیینی آن‌ها در خود نقل می‌کند. این مقام فلسفه‌ای توصیفی و عرفانی به خود گرفته که نزد مردم شرق خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
او افزود: این مقام به صورت سازی و آوازی روایت می‌شود که عمدتاً توسط استادان دوتارنواز شرق خراسان اجرا می‌شود. هرکدام از هنرمندان دوتارنواز باید توان بالای اجرای این مقام را داشته باشند که نوعی سیر و سلوک و نگاه معرفتی آن‌ها را در اندیشه، دریافته‌ها و شیوه بندگی آنان نشان می‌دهد.
{$sepehr_key_151054}
خان‌قیطاقی گفت: این مقام هم شعر قدیم و هم شعر جدید دارد که شیخ رسول حسینی حدود دهه پنجاه آن را سروده است که با مطلع زیر آغاز می‌شود و یک شعر تصنیف‌شده براساس این مقام دارد:
محمد یا حبیب‌الله مبارک باد و آن معراج
تویی از حق رسول‌الله مبارک باد و آن معراج
رسول‌المرسلین هستی امام‌المتقین هستی
شفیع‌المذنبین هستی مبارک باد و آن معراج
به نزدت جبرئیل آمد، بُراق نازنین آورد
به تو سلطان دین آورد مبارک باد و آن معراج
همین که رفت پیغمبر، براق ایستاده بود بر در
شدی راکب به آن سرور مبارک باد و آن معراج
شب تاریک ظلمانی، شدی چون ماه تابانی
همی رفتی به جولانی مبارک باد و آن معراج
نظر کردی سوی بالا، سلام آمد از آن الله
برایت یا رسول‌الله مبارک باد و آن معراج
خداوند گفت که چون دیدم به رحمت هم پسندیدم
گناه جمله بخشیدم مبارک باد و آن معراج
استان خراسان رضوی با ثبت ملی ۲۳۰ عنصر میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی، بیشترین عناصر ثبت ملی استانی را دارد.