به گزارش شهرآرانیوز، فاجعه تلخ و فراموش‌نشدنی منا در دوم مهرماه سال ۱۳۹۴ (۱۰ ذی‌الحجه ۱۴۳۶) یکی از غمبارترین حوادث تاریخ معاصر جهان اسلام است؛ حادثه‌ای که در روز عید قربان و در میانه مناسک رمی جمرات، هزاران زائر بیت‌الله الحرام را در تنگنای کوچه‌ها و مسیر‌های باریک منا گرفتار کرد و به شهادت بیش از هفت هزار نفر انجامید. در میان این قربانیان، صد‌ها زائر ایرانی حضور داشتند که با جان باختن مظلومانه خود، برگ دیگری از مظلومیت امت اسلامی را رقم زدند.
آغاز حادثه؛ لحظه‌ای که حج به ماتم بدل شد
صبح روز عید قربان، کاروان‌های متعدد از کشور‌های مختلف در حال حرکت به سمت جمرات بودند. اما به دلیل مدیریت ضعیف و تصمیمات اشتباه مسئولان سعودی، دو مسیر اصلی حرکت کاروان‌ها به شکل همزمان مسدود شد و زائران در گرمای طاقت‌فرسای ۵۰ درجه، بین دیوار‌های بلند و بدون راه فرار محاصره شدند. فشار جمعیت، قطع جریان هوا و بی‌توجهی مأموران سعودی در امدادرسانی، تنها در عرض چند ساعت، به مرگ دلخراش هزاران انسان انجامید. صحنه‌هایی که از پیکر‌های بی‌جان زائران بر زمین مانده، آب‌های رهاشده و فریاد‌های بی‌پاسخ بازماندگان ثبت شد، وجدان جهانیان را جریحه‌دار کرد.
شهدای ایرانی؛ مظلومیت در غربت
طبق آمار رسمی، ۴۶۴ زائر ایرانی در این حادثه جان باختند. در میان آنان، نام شخصیت‌های برجسته‌ای، حجت الاسلام محمدصادق اخوان، معاون برنامه ریزی و آمار مرکز شوراهای حل اختلاف کشور، حسن حسینی مقدم، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران، مرجان نازقلیچی، اولین فرماندار زن بندر ترکمن، محمدرحیم آقایی پور، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در اسلوونی و چندین استاد حوزه و دانشگاه و قاریان قرآن همچون حسنی کارگر به چشم می‌خورد. افزون بر آن، بسیاری از شهدا از اقشار مختلف جامعه بودند؛ از کارگر ساده و کشاورز روستایی تا فرهنگیان، بازاریان و خانواده‌های جوانی که آرزو داشتند نخستین حج عمر خود را در آرامش و عبادت سپری کنند. اما تقدیر آن بود که بازگشت آنان، نه با سلام، که با پرچم سه‌رنگ بر دوش همرزمانشان رقم بخورد.
بازگشت پیکرها؛ بدرقه‌ای ملی
پس از روز‌ها پیگیری و اعتراض، پیکر‌های مطهر شهدای ایرانی به کشور منتقل شد. فرودگاه مهرآباد تهران صحنه‌ای تاریخی از بدرقه ملی بود؛ جایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در کنار خانواده‌های داغدار، بر پیکر شهدا نماز خواندند و بر ضرورت پیگیری حقوقی این فاجعه تأکید کردند. خیابان‌های شهر‌های مختلف ایران در روز‌های بعد، شاهد تشییع باشکوهی بود که میلیون‌ها نفر از مردم در آن حضور یافتند. هر پیکر، پرچمدار مظلومیتی بود که در سرزمین وحی رخ داد.
ابعاد حقوقی و سیاسی حادثه
حادثه منا تنها یک سهل‌انگاری ساده نبود؛ بلکه نشانه‌ای از سوءمدیریت مزمن در اداره حرمین شریفین توسط حکومت سعودی به شمار رفت. عدم ارائه آمار دقیق، پنهان‌کاری در ثبت اسامی قربانیان، جلوگیری از حضور تیم‌های امدادی کشور‌های اسلامی و رفتار تحقیرآمیز با پیکر شهدا، خشم ملت‌ها را برانگیخت. جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا خواستار تشکیل کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی شد تا ابعاد این فاجعه روشن شود؛ هرچند سعودی‌ها هیچ‌گاه اجازه چنین تحقیقی را ندادند. همین امر، مسئله مدیریت مناسک حج را به یکی از موضوعات جدی در عرصه روابط بین‌الملل بدل کرد.
{$sepehr_key_153835}
یادمان شهدا؛ زنده نگه داشتن خاطره‌ها
امروز، نام و یاد شهدای منا در جای‌جای ایران اسلامی زنده است. بسیاری از کوچه‌ها و خیابان‌ها به نام آنان مزین شده و یادواره‌های سالانه، خاطره‌شان را گرامی می‌دارد. خانواده‌های شهدا روایت‌گر غربتی هستند که در آن روز‌ها بر آنان گذشت و هم‌اکنون، صبر و ایثارشان چراغی برای جامعه است. همچنین تولید مستندها، کتاب‌ها و گزارش‌های تحقیقی در سال‌های اخیر، تلاش داشته تا این واقعه تلخ از یاد تاریخ نرود.
فاجعه منا، زخمی ماندگار بر پیکره جهان اسلام است؛ زخمی که یادآور می‌شود امنیت و کرامت زائران خانه خدا نباید قربانی بی‌تدبیری و سیاست‌های حاکمان شود. شهدای منا، نه تنها قربانی یک حادثه، بلکه نماد مظلومیت و مظاهری از عشق صادقانه به خداوند هستند. آنان لباس احرام را در غربت به کفن بدل کردند و با لبیک‌گویان جان سپردند. رسالت امروز، زنده نگه داشتن یادشان و پیگیری حقیقتی است که جهان اسلام حق دارد از آن آگاه شود.