نقش محوری بانوان در تبدیل دفاع مقدس به مقاومت ملی

به گزارش شهرآرانیوز، نقش بانوان در دوران هشت ساله دفاع مقدس جنگ ایران و عراق یکی از درخشان‌ترین، پیچیده‌ترین و چندبعدی‌ترین صفحات تاریخ معاصر ایران را رقم زده است؛ این نقش فراتر از یک مشارکت ساده بود و در همه عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی نظامی نمایان شد؛ اگرچه حضور زنان در خط مقدم جبهه به صورت رسمی و مسلحانه مرسوم نبود، اما آنان به اشکال مختلف در صحنه‌های نبرد حاضر بودند.

بانوان در عین حفظ ارزش‌های مذهبی و فرهنگی حجاب، حفظ حریم خانواده، نقش‌های مدرن و فعالی در جامعه ایفا کردند. آنها با مشارکت داوطلبانه و خودجوش، چندبعدی بودن و با تأثیرگذاری عمیق و پایدار توانستند نقش مفیدی در دوران دفاع مقدس ایفا کنند.

بخش عمده این فعالیت‌های زنان به صورت دولتی یا رسمی نبود، بلکه برآمده از یک عزم مردمی و ایمان عمیق بود؛ آنان همزمان در چندین نقش مادر، همسر، خواهر، دختر یا دیگر نقش‌های داوطلبانه از جمله امدادگر و فعال فرهنگی ظاهر می‌شدند و حضور زنان موجب شد دفاع مقدس تنها یک جنگ مردانه نباشد بلکه به یک مقاومت ملی تبدیل شود؛ موضوعی که بعد از سال‌ها در جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ملت ایران نیز تکرار شد.

نقش زنان عرصه پزشکی و امدادگری؛ این موضوع محوری مهم‌ترین و پررنگ‌ترین نقش مستقیم زنان در دوران جنگ بود. هزاران بانو به عنوان پرستار، پزشک، بهیار و امدادگر در بیمارستان‌های صحرایی، درمانگاه‌های جبهه و شهر‌های جنگی خدمت کردند. آنان اغلب در خطرناک‌ترین شرایط به درمان و نجات جان مجروحان می‌پرداختند. تصاویر به یادماندنی از امدادگرانی که تحت بمباران، مجروحان را حمل می‌کردند، نماد این فداکاری است.

تهیه و تدارک اقلام؛ زنان به صورت خودجوش و سازمان‌یافته در خانه‌ها، مساجد و حسینیه‌ها به جمع‌آوری کمک‌های نقدی و غیرنقدی، تهیه و بسته‌بندی غذا، دوختن لباس و تولید ملزوماتی مانند چادر، پتو و البسه برای رزمندگان می‌پرداختند.

زنان در جنگ هشت ساله و دفاع مقدس، نقش فرهنگی و تبلیغاتی داشتند، برخی بانوان به عنوان خبرنگاری و عکاسی، به عنوان شاعر یا نویسنده، عده‌ای با سرودن شعر، نوشتن داستان، خاطره‌نویسی و نگارش نامه‌های روحیه‌بخش، به ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کمک کردند. نامه‌های مادران، همسران و خواهران به رزمندگان از نمونه‌های تاثیرگذار این حوزه بوده است.

بانوان در نقش دختر، همسر، مادر و خواهر با تشویق پدران، همسران، پسران و برادران خود به حضور در جبهه، سنگ بنای اصلی مقاومت را در خانواده استوار کردند. آنان با تحمل دوری عزیزانشان، پشت جبهه مستحکمی را تشکیل دادند؛ آنها نماد صبر و استقامت بودند که با بدرقه کردن عزیزان خود و تحمل فراق همیشگی آنان، به اسطوره‌های صلابت و ایمان تبدیل شدند و در غیاب مردان، بار مسئولیت کامل خانواده شامل تربیت فرزندان، مدیریت اقتصاد خانه و حفظ کانون گرم خانواده را به تنهایی به دوش کشیدند و چه بسیار بانوانی که رنج و غم از دست دادن عزیزانشان را در دل‌هایشان سالهاست که نهان کرده‌اند.

{$sepehr_key_154451}

بسیاری از زنان به طور مستقیم در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حاضر بودند و آنطور که آمار رسمی شهدای هشت سال دفاع مقدس نشان می‌دهد، زنان ایرانی ۷ هزار و ۳۰۵ نفر شهیده تقدیم کردند که از این تعداد ۵۰۰ شهیده رزمنده بودند و الباقی هم بیشتر در بمباران و موشک‌باران شهر‌ها به شهادت رسیدند.

طبق آمار بنیاد جانبازان و امور ایثارگران که در سال ۸۱ منتشر شد، تعداد کل جانبازان زن پنج‌هزار و ۷۳۵ نفره که از این تعداد سه‌هزار و ۷۵ نفر بالای ۲۵ درصد جانبازی دارند. با اینکه درباره تعداد اسرا آمار دقیقی منتشر نشده، برخی منابع عدد ۱۷۱ نفر اسیر زن در جنگ تحمیلی را اعلام کردند. یکی‌دیگر از مصادیق حضور مستقیم زنان در جبهه‌ها، پزشکان زن بودند که براساس آمار ۲۲هزار و ۸۰۸ امدادگر و ۲ هزار و ۲۷۶ پزشک زن به جبهه‌ها اعزام شده بودند.

نقش بی بدیل زنان در انسجام خانواده‌ها در جنگ ۱۲ روزه نیز بر کسی پوشیده نیست. زنان که بسیاری از خارج نشینان به واکنش آنان بعد از حمله اسرائیل چشم دوخته بودند، با حمایت و پشتیبانی از نیرو‌های مسلح، تلاش کردند انسجام ملی را بیش از پیش حفظ کنند و با شجاعت و صلابت در صحنه حاضر بودند. بر اساس آمار اعلام شده از سوی سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران، در این جنگ نیز ۱۲۶ زن که در بین آنان خبرنگار، معلم، ورزشکار، پزشک و از اقشار مختلف نیز بودند، در حمله‌های وحشیانه دشمنان صهیونیستی، جان خود را از دست داده و به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.

هرچند نقش زنان در دوران دفاع مقدس هشت ساله، از پشتیبانی و امدادگری تا حفظ کانون خانواده و تربیت نسل ایثارگر، نقشی آشکار بود، اما با گذشت زمان، ایثارگری زنان بیش از پیش بر جهانیان آشکار شد؛ در جنگ ۱۲ روزه نیز زنان در دفاع و انسجام ملی نقش بی بدیلی داشتند، نقشی که درک کامل ابعاد روانی، اجتماعی و تاریخی آن نیازمند گذر زمان و مطالعه‌ای عمیق‌تر است.

منبع: ایرنا