به گزارش شهرآرانیوز، انفجار شدیدی رخ داده بود. او دیگر نمی‌توانست راه برود و تنها با دو عصا حرکت می‌کرد. چند روز تمام به من التماس می‌کرد تا بچه‌های بنیاد را ببینم و امضا بدهند تا بتواند دوباره به جبهه بازگردد. من به او گفتم: «برادر، بگذار حالت بهتر شود، بعد برو.»، اما او اصرار می‌کرد و می‌گفت: «نه، باید بروم.»
وقتی از او پرسیده شد چرا اینقدر پافشاری می‌کند، پاسخ داد: «من جزو فیلمبردار‌ها بودم. مقداری فیلم گرفتم و همان‌جا که مجروح شدم، زیر خاک پنهانشان کردم. می‌ترسم بیفتد دست دشمن؛ اگر چنین شود خیلی بد است. حتماً باید بروم.»
با وجود وضعیت جسمی ضعیف و تحمل درد، او خودش امضا داد و دوباره با همان دو عصا به جبهه بازگشت. بسیاری از مجروحان همان بیمارستان‌ها شهید شدند و خانواده‌ها، علاوه بر رنج درمان، هر لحظه احتمال از دست دادن عزیزانشان را در دل داشتند. یکی از راویان کتاب نوشته است: «خودم یادم هست که وقتی مجید بستری بود، هر لحظه با خودم می‌گفتم: «نکند همین حالا خبر بدهند که او هم شهید شده.» و سرانجام، همان اتفاق رخ داد؛ خبر شهادتش رسید.
جملات بالا بخشی از کتاب «مجاهدت‌های ماندگار» اثر دو نویسنده، شهرزاد بهادری و شهربانو زارعی، است.
یکی دیگر از روایت‌های تأثیرگذار کتاب، تلاش بانوان برای رساندن عطر غذای خانگی به رزمندگان بود. بانویی روایت می‌کند: «دلم می‌خواست برای رزمنده‌ها دلمه درست کنم. یه دلمه آماده کردم، بعد یکی گفت: «این چیه؟» و حاجی تعجب کرد و گفت: «اینجا تو این کوه و کمر، دلمه؟» من گفتم: «آره، می‌خوام رزمنده‌ها عطر غذای خانگی رو بچشن.»
باوجود سختی‌ها، دلمه‌ها آماده شد، در هر بسته چهار عدد قرار گرفت و با هلی‌کوپتر به جبهه فرستاده شد. واکنش رزمندگان به دریافت این بسته‌های غذایی، هیجان و ذوق وصف‌ناشدنی بود.
نقش بانوان خراسان در پشت جبهه‌ها
حمید جهانگیر فیض‌آبادی، نویسنده و رزمنده دوران دفاع مقدس، در نشست معرفی و رونمایی کتاب «مجاهدت‌های ماندگار»، درباره نقش بانوان خراسانی در دوران جنگ تحمیلی سخن گفت.
وی با اشاره به خیانت‌ها و کوتاهی‌های برخی مسئولان وقت بیان کرد: رزمندگان بار‌ها درباره تحرکات دشمن گزارش داده بودند، اما این اطلاعات به جایی نرسید و برخی مسئولان و حتی استاندار وقت خوزستان و فرمانده لشکر ۹۲ زرهی در انتقال واقعیت‌ها کوتاهی کردند. در نهایت، این بی‌توجهی‌ها زمینه‌ساز پیشروی دشمن شد.
فیض‌آبادی نقش بنی‌صدر، رئیس‌جمهور وقت، را نیز پررنگ دانست و افزود: اگر اراده الهی و مقاومت مردم نبود، نقشه‌های آمریکا، اسرائیل و اروپا در همراهی با صدام به ثمر می‌نشست. دشمن حتی در طراحی‌هایش به دنبال تجزیه ایران و جداسازی مناطقی، چون مشهد و خراسان بزرگ بود.
سه محور اصلی نقش زنان
این نویسنده دفاع مقدس با تأکید بر اهمیت حضور زنان در دفاع مقدس گفت: در برخی موارد، زنان جلوتر از مردان در صحنه‌های انقلاب و جنگ حاضر شدند. اگرچه روایت‌هایی درباره حضور مستقیم آنان در خط مقدم مطرح شده که به‌جز موارد بسیار محدود صحت ندارد، اما بدون تردید، زنان در پشت جبهه با فعالیت‌های فرهنگی، پشتیبانی و امدادی نقش بی‌بدیلی ایفا کردند.
وی سه محور اصلی فعالیت‌های بانوان را چنین برشمرد: فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی از جمله برگزاری مراسم دعا و روضه، حضور در نماز جمعه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی برای تقویت روحیه رزمندگان. پشتیبانی و تدارکات از تأمین مواد غذایی تا جمع‌آوری کمک‌های مردمی، بافت لباس و دستکش‌های پشمی برای غواصان و رزمندگان، بسته‌بندی کمپوت و ترشیجات و در نهایت حضور در بیمارستان‌ها و امدادگری.
یاد و خاطره شهدای خراسانی
فیض‌آبادی با انتقاد از کم‌رنگ شدن یاد شهدای خراسانی اظهار داشت: در بیشتر دانشگاه‌ها و محافل فرهنگی کشور، تصاویر شهیدانی، چون همت، باکری و زین‌الدین دیده می‌شود، اما متأسفانه کمتر از شهیدانی، چون کاوه، چراغچی و شوشتری یاد می‌شود. این بزرگان جزو فرماندهان برجسته جنگ بودند و شایسته معرفی بهتر هستند.
وی در ادامه افزود: کتاب مجاهدت‌های ماندگار که به روایت خاطرات زنان خراسانی می‌پردازد، نشان می‌دهد اگر آنان نبودند، شاید جنگ هرگز به سرانجام نمی‌رسید. من تازه بعد از چهل سال مطالعه این کتاب فهمیدم زنان ما چه نقش بزرگی ایفا کردند. این اثر یک گنجینه ارزشمند است که باید بیشتر به آن توجه شود.
پژوهش ده‌ساله شهرزاد بهادری
شهرزاد بهادری، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس، در این نشست درباره روند شکل‌گیری کتاب گفت: این پژوهش ده‌ساله نخستین تلاش جامع در ثبت و تحلیل فعالیت‌های بانوان خراسان بزرگ در سه حوزه پشتیبانی، امداد و رزمی است. در دوران تحصیل در استان کرمان، پایان‌نامه‌ام درباره نقش زنان شهرستان‌های مختلف در جنگ بود و دیدم منابع مستند فراوان است. همین موضوع ذهنم را مشغول کرد که چرا در خراسان چنین کار پژوهشی جامعی انجام نشده است.
وی افزود: خراسان بزرگ نزدیک به یک‌چهارم کشور را شامل می‌شد و نقش زنان آن در پشتیبانی، امداد و حتی بخش‌هایی از عملیات‌های رزمی چشمگیر بود، اما هیچ منبع مکتوب جامعی وجود نداشت. به همین دلیل تصمیم گرفتم این خلأ را پر کنم و موضوع را با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در میان گذاشتم. خوشبختانه از سوی مسئولان، به‌ویژه خانم حسینی، استقبال و حمایت شد.
فرایند پژوهش و جمع‌آوری مستندات
بهادری توضیح داد: پژوهش بر پایه اسناد جهاد سازندگی، بنیاد شهید و پایان‌نامه‌های پیشین آغاز شد. بخش پشتیبانی به دلیل وجود مستندات فراوان زودتر تکمیل شد، اما بخش‌های امداد و رزمی نیازمند گفت‌و‌گو‌های میدانی و جمع‌آوری روایت‌های شفاهی بود.
وی ادامه داد: زنان خراسانی به‌ویژه در قالب امدادگر در خط مقدم حضور داشتند. آنها در عملیات‌هایی، چون آزادسازی خرمشهر به دلیل ضرورت کمک به مجروحان، نزدیک خطوط درگیری فعالیت می‌کردند. حتی آموزش نظامی دیده و برای مواقع اضطراری آماده بودند.
{$sepehr_key_154789}
دسته‌بندی فعالیت‌های بانوان
بهادری درباره تقسیم‌بندی کتاب گفت: فعالیت‌ها در سه بخش اصلی پشتیبانی، امداد و رزمی دسته‌بندی شد. برخی بانوان صبح‌ها در انبار‌ها بسته‌بندی کمک‌ها را انجام می‌دادند و بعد از ظهر‌ها در بیمارستان‌ها مجروحان را پانسمان می‌کردند. مادران شهدا نیز علاوه بر فعالیت فرهنگی، در خط مقدم روحیه‌بخشی و امدادگری مشارکت داشتند.
وی افزود: در ابتدا تصمیم داشتم کتاب را محدود به خراسان رضوی کنم، اما به‌دلیل پیوستگی تاریخی و جغرافیایی، آن را به خراسان بزرگ تعمیم دادیم. فعالیت‌های شمال و جنوب خراسان نیز از مرکزیت مشهد ساماندهی می‌شد. نوع کمک‌ها در مناطق مختلف متفاوت بود؛ محصولات کشاورزی جنوب و تولیدات محلی شمال خراسان ویژگی‌های خاصی داشت که در ارسال به جبهه مؤثر بود.
اهمیت کتاب برای نسل‌های آینده
بهادری در پایان گفت: این کتاب حاصل بیش از ده سال تحقیق میدانی و اسنادی است. بسیاری از اسناد در اختیار نهاد‌ها نبود و روایت‌ها را از زبان زنان، امدادگران، همسران شهدا و فرماندهان گردآوری کردیم. این اثر می‌تواند به‌عنوان مرجع پژوهشی معتبر برای آینده مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: امیدوارم این کتاب که با نیت خالصانه و برای ثبت فداکاری‌های زنان خراسان تدوین شده، مقبول درگاه امام رضا (ع) قرار گیرد و چراغ راه آیندگان باشد. این اثر نه‌تنها سهم زنان خراسان، بلکه سهم فرهنگ ایثار و مقاومت در تاریخ ایران را روشن‌تر می‌سازد.
کتاب مجاهدت‌های ماندگار با پرداختن به خاطرات مستند و روایت‌های شفاهی، تصویری واقعی از نقش زنان خراسان در دفاع مقدس ارائه می‌دهد. از تهیه غذا و پشتیبانی تا امدادگری در بیمارستان‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، زنان این خطه نشان دادند که حضورشان در جنگ، هرچند پشت جبهه، بی‌بدیل و تعیین‌کننده بود. این اثر پژوهشی علاوه بر ثبت تاریخی، فرصتی است برای یادآوری نقش ارزشمند بانوان و تکریم یاد شهیدان کمتر شناخته شده خراسانی.