به گزارش شهرآرانیوز، واردات برنج در تاریک‌خانه‌هایی مدیریت می‌شود که هیچ‌کس به آن راه ندارد. مافیای واردات برنج در حال چپاول مردم هستند. با یک حساب‌وکتاب سرانگشتی می‌توان ابعاد فاجعه را فهمید. از ابتدای سال تاکنون (مهرماه ۱۴۰۴)، ۸۱۴ هزار تن برنج وارد کشور شده است. برای واردات این میزان برنج از ارز با نرخ ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان استفاده شده و میانگین قیمتی هر کیلوگرم برنج وارداتی نیز ۳۱ هزار تومان است.
برنج پاکستانی باید در بازار به قیمت مصوب ۶۳ هزار تومان به فروش برسد، اما اکنون کمترین نرخ برنج وارداتی پاکستانی ۱۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. حالا با چند ضرب و تقسیم ساده متوجه چپاول بزرگ مردم ایران می‌شویم. اختلاف قیمت نرخ مصوب برنج با نرخ آن در بازار هم‌اکنون ۸۷ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بوده و این یعنی بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان از پول مردم ایران به جیب مافیای برنج سرازیر شده است.
«به وزیر اطلاعات گزارش دادم!»
این موضوع صدای اعتراض مقامات عالی‌رتبه دولتی را هم درآورده است. جایی که استاندار خراسان رضوی در جلسه شورای گفت‌و‌گو دولت و بخش خصوصی در حضور معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، این موضوع را مطرح کرد. صحبت‌های غلامحسین مظفری را در ادامه به صورت کامل می‌توانید بخوانید.
«همه‌چیز را متمرکز کرده‌ایم. تخصیص ارز و واردات را متمرکز کرده‌ایم. در جنگ ۱۲روزه پیش‌بینی ما این بود که باید نیاز‌های کشور را از شرق تأمین کنیم. بنادر ما کامل تحت تأثیر بودند. ما اینجا ظرفیت‌های بسیار خوبی داریم. ما رفتیم پاکستان، قیمت برنج پاکستانی به صورت جهانی هر کیلوگرم یک دلار است. فرمول خیلی ساده است. نرخ ارز برای واردات کالا‌های اساسی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است. یعنی قیمت خرید هر کیلوگرم برنج پاکستانی ۲۸۵۰۰ تومان است. قیمت مصوب برنج پاکستانی را ۶۳ هزار تومان گذاشته‌ایم، اما دربازار کمتر از ۱۵۰ هزار تومان نیست و به دست مردم هم نمی‌رسد.
خدمت رئیس‌جمهور گفتم ما در خراسان رضوی، جنوبی و شمالی ۱۰ درصد از جمعیت کشور هستیم. ۱۰ درصد از سهمیه ارز را به ما بدهید. به اندازه کافی آدم توانمند و صاحب‌صلاحیت داریم که برنج را بیاورند. در مدت جنگ هرچقدر تلاش کردیم نفهمیدیم این برنجی که وارد کشور شده است، سهمیه خراسان رضوی را چه کسی آورده است و کجا انبار کرده‌اند؟ ما برنج ۶۳ هزار تومانی اصلاً نداریم.
مکاتبه کردیم با آقای وزیر جهاد کشاورزی و این موضوعات را خدمت وزیر محترم اطلاعات هم مطرح کردم. من به عنوان استاندار جمعیت ۸ درصدی کشور با این‌همه امکاناتی که داریم چرا امکان واردات و صادرات در این مملکت را نداریم. تقریباً بی‌اختیار هستیم. حتی گفتیم به ما اجازه دهید بدون ارز ترجیحی و با ارز آزاد برنج وارد کشور کنیم. بازهم امکانش وجود ندارد.»
واردات برنج انحصاری است؟
صحبت‌های استاندار خراسان رضوی به قدری شفاف است که تا عمق فاجعه را بفهمیم، اما گویا بحرانی که مافیای برنج ایجاد کرده، بسیار عمیق‌تر بوده و اکنون فقط نوک کوه یخ این بحران بیرون زده است؛ چراکه این موضوع حتی صدای اعتراض رئیس سازمان بازرسی کل کشور را هم درآورده است. ذبیح‌الله خداییان در نخستین روز هفته جاری گفت: «برای واردات کالا‌های اساسی نباید به افراد خاص بدون ضابطه و شفافیت مجوز داد، زیرا این وضعیت موجب انحصار و برهم‌خوردن تعادل بازار می‌شود.»
رئیس سازمان بازرسی کل کشور به انحصاری که در حوزه واردات برنج ایجاد شده، اعتراض کرده و این در حالی است که طبق قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، «انحصار، تبانی، محدودکردن دسترسی رقبا، قیمت‌گذاری دستوری و ایجاد مانع برای ورود دیگران به بازار، همگی مصداق رفتار ضدرقابتی محسوب می‌شود و ممنوع است.» علاوه بر این هر تصمیمی که به ایجاد انحصار ارزی یا محدودیت بی‌دلیل برای دیگر واردکنندگان منجر شود، توسط سازمان بازرسی کل کشور قابل پیگیری است.
{$sepehr_key_154880}
آیا میزان واردات برنج کاهش پیدا کرده است؟
شاید این گمان وجود داشته باشد که امسال میزان واردات برنج کاهش پیدا کرده است و به همین خاطر شاهد افزایش قیمت برنج هستیم. گمرک جمهوری اسلامی ایران آمار واردات پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ را منتشر کرده است. بررسی این آمار نشان می‌دهد که از ابتدای سال تاکنون، ۸۱۴ هزار و ۵۸۲ تن برنج وارد کشور شده است.
این در حالی است که در سال ۱۴۰۳ در مدت مشابه، ۴۹۱ هزار تن برنج وارد کشور شده بود. این یعنی در ۵ ماه نخست امسال، ۶۵ درصد بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته برنج وارد کشور شده! اما قیمت برنج در مردادماه امسال نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته، سه‌برابر شده است.
ارز تخصیص‌یافته برای واردات برنج در سال جاری همچون سال گذشته، ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است. طبق آمار‌های رسمی منتشرشده از سوی گمرک، میانگین قیمت هر کیلوگرم برنج وارداتی در سال جاری، ۳۱ هزار تومان و در سال گذشته ۲۷ هزار تومان بوده است.
با این حال قیمت برنج پاکستانی از مردادماه تاکنون در بازار حداقل ۱۵۰ هزار تومان است. این درحالی است که در مردادماه سال گذشته، قیمت هر کیلوگرم برنج پاکستانی در بازار ۴۵ هزار تومان بوده است. البته شیب افزایش قیمت برنج پاکستانی از نیمه دوم سال گذشته شروع شد و در اسفندماه سال قبل، به ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید.
جالب است که از در پنج‌ماهه نخست امسال، ۱۳ هزار و ۳۲۳ تن برنج از گمرکات خراسان رضوی ترخیص شده است. این میزان برنج نیز با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان وارد کشور شده، اما در بازار مشهد هیچ خبری از برنج با قیمت مصوب ۶۳ هزار تومان نیست!
چه‌کسی مسئول است؟
این را که برنج‌های واردشده با ارز ترجیحی کجاست و در کدام انبار است و چرا به قیمت مصوب در بازار وجود ندارد، با مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در میان گذاشتم. امیررضا رجبی در پاسخ به ما گفت: «از آذرماه سال ۱۴۰۰، قانون انتزاع و تمرکز وظایف در جهاد کشاورزی اجرا شده و مدیریت کالای اساسی به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است. البته ما در کنارشان برای کمک هستیم و در حوزه ثبت سفارش یا بحث‌های نظارت همکاری داریم، اما چون موضوع مدیریت کالای اساسی از جمله برنج، روغن، شکر و گوشت با جهاد کشاورزی است، من در این موضوع ورود نمی‌کنم چراکه حوزه تخصصی آن‌هاست.»
بعد از دریافت این پاسخ، سراغ مجید جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، رفتیم. او نیز طی پاسخی مکتوب به ما گفت: «برنج وارداتی به استان با دو نوع برنج هندی و برنج پاکستانی بوده و سهمیه‌بندی خاصی برای استان در نظر گرفته نشده که البته وجود سهمیه مشخص (با توجه به پیک زائر) همیشه از تقاضا‌های استان بوده است. روند واردات برنج به کشور کاملاً سیستمی بوده و بدین صورت است که توسط واردکنندگان در فرایند ثبت سفارش کالا خریداری و با تأیید ثبت سفارش سیستمی به کشور وارد شده و طی فرایند‌های موجود در گمرک ترخیص و در شبکه توزیع قرار می‌گیرد.»
جعفری ادامه داد: «برنج وارداتی توسط بخش خصوصی خریداری و به استان حمل می‌شود. از ۱۵ شهریور، کلیه برنج وارداتی که اظهار می‌شود در سامانه بازارگاه توزیع می‌گردد و شبکه توزیع برنج موظف است برنج را با قیمت مصوب توزیع نماید؛ ضمناً نظارت بر بازار توسط جهاد کشاورزی و سایر دستگاه‌های مربوطه به طور مستمر در حال انجام است که درصورت محرزشدن تخلف گران‌فروشی واردکننده یا تأمین‌کننده عمده برنج به بنکداران استان برای حلقه قبل از بنکدار این استان، پرونده تعزیری تشکیل شده و به استان مبدأ ارسال می‌شود.»
{$sepehr_key_154881}
محرمانه نیست و همه می‌دانند که انحصاری است!
نایب‌رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در همین رابطه به ما گفت: «تعیین سهمیه واردات برنج در دست مرکز است. این موضوع خیلی محرمانه نیست و بخش عمده واردات برنج در دست سه یا چهار نفر است. باقی‌مانده سهمیه واردات برنج بین تاجران شهر‌های مختلف توزیع می‌شود که عددی نیست.»
مرتضی قندچی ادامه داد: «حال اینکه چه‌کسانی ارز دولتی گرفتند و برنج وارد کرده و کجا توزیع کردند، سؤالاتی است که دست حاکمیت است و حاکمیت باید پیگیری کند. شما به عنوان رسانه که نمی‌توانید رد برنج وارداتی را بزنید. شما نهایتاً می‌توانید سؤال کنید که این ارز را چه‌کسانی گرفتند؟ عمده واردات برنج در دست چند نفر است و آن اعداد بزرگ است که بازار را تکان می‌دهد. این باید مشخص شود. تقریباً هیچ شفافیتی وجود ندارد.»
وی در پاسخ به این سؤال که آیا آمادگی واردات برنج از سوی تجار خراسانی وجود دارد، گفت: «همین الان، تعاونی‌های مرزنشین در خراسان رضوی این کار را انجام می‌دهند و حتی حاضرند با نرخ ارز آزاد، واردات برنج را انجام دهند. سایر تجار خراسانی نیز این توانایی را دارند.»
در ادامه، ریز آمار واردات برنج در پنج ماه نخست امسال، پنج ماه نخست سال گذشته و آمار کلی واردات برنج در سال گذشته را مشاهده می‌کنید. این آمار از اطلاعات منتشرشده توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است.
