می‌دانیم ائمه اطهار هرکدام برحسب شرایط و اقتضای زمان خود وظیفه و رسالتی برای حفظ دین و تقویت ارکان آن داشتند؛ برای یکی جنگ، برای یکی صلح، برای دیگری کار فرهنگی و آن یکی هجرت، هرکدام مسئولیتی برعهده داشتند و در این شرایط، مقربان و اصحاب هر معصوم نیز تکلیف داشتند ببینند امام زمانشان چه وظیفه‌ای بر دوش دارد و در آن راستا کمک کنند. به‌طوری که شما می‌بینید یاران سیدالشهدا (ع) مکلف به یاری حضرت در میدان جنگ بودند و یاران امام صادق (ع) وظیفه داشتند در کار فرهنگی و علمی، حضرت را یاری دهند.

در زمانه امام رضا (ع) نیز راهبرد ولی خدا بر گسترش قلمروی نفوذ شیعه متمرکز بود و برهمین اساس، وجود اقدس علی‌‌بن‌موسی‌الرضا(ع) هجرت کرد و به ایران آمد. حتی پس از ایشان نیز سه امام بعدی شیعه یعنی امام جواد (ع)، امام هادی (ع) و امام عسکری (ع) که همگی ابن‌الرضا (ع) خوانده می‌شدند، در سطح کشور‌های اسلامی پخش شدند و شما می‌بینید امام جواد (ع) به بغداد آمد و دو ولیّ معصوم پس از ایشان نیز در کاظمین و سامرا ساکن شدند. هدف اصلی چه بود؟ اینکه شبکه‌ای منسجم به نام «شبکه وکالت» متشکل از یاران مجهتد و عالم ائمه اطهار تربیت و به سراسر بلاد اسلامی گسیل شوند تا مردم از طریق شبکه نایبان با اهل بیت (ع) در ارتباط باشند.

این شبکه که زیربنای شبکه مرجعیت کنونی محسوب می‌شود، در ایران یک مقوّم و زیربنای اساسی دارد که آن حضرت فاطمه معصومه (س) است. سلام خدا بر بانوی باکرامت قم! ایشان یک سال بعد از هجرت امام رضا (ع) به ایران آمد؛ از مسیر غرب کشور و همین شهری که اکنون به نام مهران شناخته می‌شود و در جریان عبور از ساوه توسط حکومت وقت بنی‌عباس شناسایی شد و هدف قرار گرفت. حضرت بیمار شد و همین که عده‌ای از مردم قم به استقبال ایشان رفتند و حضرت را به شهرشان آوردند، حضرت معصومه (س) پس از ۱۷ روز در قم از دنیا رفت.

در مقام تبیین جهادی که حضرت معصومه (س) در دوران حیات بابرکت خود برای تقویت شبکه تشیع و پایگاه‌سازی در ایران انجام داد، سخن گفتیم، اما شاید بخش مهم‌تر آن، وضعیتی باشد که امروز به برکت آن هجرت تاریخی شاهد هستیم؛ اینکه قم به پایگاه فرهنگی بزرگ شیعه در جهان تبدیل شده و چه بسیار علمایی که چراغ هدایت زمانه خود شدند و شاگرد مکتبی متمرکز در قم بودند.

اهمیت این شهر به‌خصوص به‌واسطه میزبانی از حرم حضرت معصومه (س) به حدی است که در روایتی متواتر از امام صادق (ع) آمده است: «اِنَّ لِلّهِ حَرَما وَ هُوَ مَکَّةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَما وَ هُوَ الْمَدینَةُ وَ لَنا حَرَما وَ هُوَ قُم وَ سَتُدْفَنُ فی‌ها امْرَأةٌ مِنْ وُلْدى تُسَّمى فاطِمةُ مَنْ زارَها وَ جَبَتْ لَهُ الجَنَّةُ» یعنی اگر حرم پروردگار مکه و حرم رسول خدا (ص) مدینه باشد، حرم ما اهل‌بیت(ع) نیز قم است که در آن، بانویی از نسل من به نام فاطمه دفن خواهد شد و هرکس آن را زیارت کند، بهشت بر او واجب می‌شود.

{$sepehr_key_156002}