زینت‌هایی که ایمان ما را نشانه می‌روند | بررسی نگاه احکام شرعی به آرایش‌های نوظهور

به گزارش شهرآرانیوز؛ پدیده‌های نوظهور و تغییروتحولات همان‌قدر که در فناوری و علم رخ داده و در فاصله زمانی کوتاهی زندگی انسان را از این رو به آن رو کرده است، برای پاسخ به تمایلات فطری انسان هم راه و روش‌هایی را اصطلاحا از آستین بیرون آورده است و هر روز می‌کوشد به طریقی دلبری کند؛ نمونه‌اش پدیده آرایش‌های نوظهور که از شرع و فقه گرفته تا علم پزشکی نه‌تنها آنها را جایز نمی‌دانند، بلکه مضرات پرشمار برایش برمی‌شمارند، لذا خوب است جامعه هدف با احکام شرعی این به‌اصطلاح زینت‌ها آشنا شوند. در این‌باره با حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعباس دیانت‌مقدم، رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی واحد خراسان‌رضوی، گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

تأثیر مستقیم بر حلال و حرام درآمد

در مواجهه با حکم شرعی برخی موضوعات که در نگاه اول شاید مهم به نظر نرسند، باید اهمیت آنها برای مردم و مخاطبان بیان و ملموس شود؛ برای مثال از احکام مهم در مباحث مرتبط با آرایش‌های نوپدید، درآمدی است که از این راه به‌دست می‌آید. اگر درآمد حرام باشد، عواقب منفی آن دامنگیر زندگی این افراد می‌شود؛ چنان‌که در روایات آمده است مال و درآمد و لقمه حرام بر فرزند و نسل آدمی تأثیرگذار است.

در حدیثی معتبر و متقن از امام‌صادق (ع) که در کتب معتبر روایی همچون کافی مرحوم کلینی نقل شده، آمده است: «کسب حرام بر ذریه و فرزندان، اثر خود را می‌گذارد.»

نماز‌هایی که از دست می‌رود

این نگاه را اگر امتداد بدهیم، قبل از ورود به حکم شرعی کاشت ناخن و شبیه به آن، می‌بینیم در کافی مرحوم کلینی در باب ارکان اسلام آمده است: اسلام بر پنج پایه بنا نهاده شده که نخستین آن نماز است؛ یعنی اصلی‌ترین اعمال آدمی، نماز است و مهم آنکه آرایش‌های نوپدید، تأثیر مستقیم بر نماز می‌گذارند و با ایجاد مانع در وضو، نماز فرد را دچار اشکال کرده، باعث می‌شوند نماز او از دست برود؛ یعنی اصلی‌ترین عمل یک مسلمان، تنها به‌خاطر یک زینت از دست می‌رود.

عروج ابدی، بدون غسل!

باید این نوع نگاه را قبل از ورود به حیطه حرام و حلال آرایش‌های نوظهور به بانوان منتقل کنیم؛ مثل اینکه تبیین کنیم که یکی از ایستگاه‌های زندگی، مرگ است. وقتی مرگ رخ می‌دهد، باید غسل میت انجام شود. حالا اگر مؤمنی مشکلی دارد، با تیمم و غسل جبیره انجام می‌شود، اما اگر شخصی عامدا مانعی ایجاد کرده باشد، تبعات آن دنیایی‌اش چه می‌شود؟

لذا باید ابتدا اذهان را در این‌باره دغدغه‌مند کنیم. نباید تصور شود بعد از مرگ، دیگران این کار‌ها را برای میت انجام می‌دهند؛ چون بنابر بررسی‌های میدانی، قبرستان‌های متعدد در پاک کردن (ریمو) این قسم آرایش‌ها مشکل دارند و تنها تعداد معدودی این تمهید را دیده‌اند، لذا بسته به اینکه غسل میت چطور انجام شود، آخرت آن فرد را هم متأثر می‌کند و با غسل ناقص، وارد عالم برزخ می‌شود.

نماز‌ها و درآمد‌های مشکل‌دار

در احکام برای مواجهه با آرایش‌های نوظهور سه عنوان قابل طرح است: یکی نماز که اصلی‌ترین اعمال مؤمن مسلمان است. بحث دوم، احکامی در این‌باره که به ارتباط با نامحرم می‌پردازد و برای بانوان، مرتبط با پوشش و برای مردان، مرتبط با نگاه است. بعد سوم درآمد‌هایی است که از این طریق به زندگی افراد وارد می‌شود؛ چه از طریق آموزش و آموزشگاه‌داری و چه از طریق انجام و عرضه این آرایش‌ها که درآمد‌های هر دو، حکم شرعی خاص خود را دارند.

نظر فقها درباره کاشت ناخن

معمولا افرادی که این قسم آرایش‌های نوظهور به‌ویژه کاشت ناخن را انجام داده‌اند، مدعی هستند که ما حکم شرعی را پرسیده‌ایم و به ما گفته‌اند «با وضو و غسل جبیره می‌توانید نماز بخوانید!»، حتی در برخی آرایشگاه‌ها جزواتی تهیه شده است و این قسم احکام را به خورد مشتری می‌دهند، درحالی‌که فقها ازجمله آیات عظام خامنه‌ای و سیستانی که بیشترین مقلدان را در ایران دارند، بر این مسئله ایراد وارد کرده‌اند؛ برای مثال آیت‌ا... خامنه‌ای ایجاد عمدی مانع همچون ناخن زینتی را شرعا جایز نمی‌دانند، لذا دقت نکردن در فروع مسئله، باعث چنین برداشت‌هایی می‌شود.

۲ گناه مهم با کاشت ناخن

بنا بر حکم و نظر فقها، اگر امکان برداشتن ناخن‌هایی که بانوان اصطلاحا کاشت می‌کنند، برای طولانی‌مدت وجود نداشته باشد یا برداشتن آن با سختی بسیار زیاد همراه باشد، در این شرایط شرعا کاشت ناخن جایز نیست، اما اگر کاشته شده باشد، باید برای هر نماز وضوی جبیره و تیمم کند و بعد از برداشتن آن، نمازش را احتیاطا قضا کند. این باعث دو گناه توسط بانوی متدین می‌شود؛ نخست انجام کاری که جایز نبوده است و دوم قضای نماز برای مدت طولانی.

احکام به ما اجازه نمی‌دهند

برخی بانوان و آرایشگاه‌ها می‌گویند این ناخن‌ها برداشته می‌شود. در پژوهش‌های میدانی با مواردی مواجه شدیم که به‌دلیل شکننده شدن صدف ناخن در پی کاشت مکرر، کار به جایی رسیده که دیگر برداشت ناخن، ممکن نیست یا به‌شدت دردناک است. در چنین حالتی فرد نباید ناخن بکارد.

مورد دوم در شرایط سلامت ناخن است که مانع برداشتنی، باید قبل از هر نماز رفع شود و این کار هم هزینه‌بر و هم وقتگیر است و منطقی نیست، لذا در هر دو صورت، کاشت ناخن اشکال دارد و این ادعا که وضو و غسل جبیره را در کاشت ناخن جایز می‌داند، رد می‌کند؛ چراکه احکام چنین اجازه‌ای به ما نمی‌دهند.

ناخن کاشته و مواجهه با نامحرم

بانوان محجبه‌ای داریم که با وجود تدین و حجاب، متأسفانه رعایت لازم را برای پوشاندن زینت‌ها نمی‌کنند، حتی بر فرض اینکه خانمی سختی برداشت ناخن برای نماز را به جان بخرد، ضرورت شرعی پوشاندن آن ناخن از نامحرم، مرتفع نمی‌شود. در موضوع درآمد هم ارائه‌کنندگان این خدمات باید دقت کنند اگر کاشت از مواردی باشد که برای نماز امکان برداشت نیست یا سختی و حرج دارد، جایز نیست و این درآمد، مشروعیت شرعی ندارد.

{$sepehr_key_158726}

با مژه و اکستنشن، وضو بگیریم؟

درباره مژه هم مثل ناخن، قاعده کلی داریم که در ایجاد مانع عمدی چه ناخن باشد، چه مژه که باعث نرسیدن آب وضو به عضو بشود، باز همین احکام شرعی تکرار می‌شود و نماز و درآمد و سلامت و هزینه و زمان را دچار مشکل می‌کند.

درباره اکستنشن مو هم باید دقت شود که چه نوعی است؛ چون انواع متفاوت چسبی، گیره‌ای، کشی و... دارد، لذا بنابر آنکه با چه ابزاری انجام شود، حکم شرعی آن فرق می‌کند، برای مثال آیت‌ا... خامنه‌ای می‌فرمایند: احتیاطا مو‌های بلند باید در غسل شسته شود، بنابراین اگر اکستنشن مانع رسیدن آب به قسمتی از مو‌ها شود، احتیاطا غسل و به تبع آن نماز فرد باطل است، اما آیت‌ا... العظمی سیستانی این قید را ندارند و می‌فرمایند مو‌های کوتاه شسته شود، اما مو‌های بلند ضرورتی ندارد و این مشکل نماز و غسل را می‌توان با رجوع به نظر ایشان برطرف کرد، اما اگر اکستنشن، محل مسِ وضو را بپوشاند و برای اولین نماز امکان برطرف کردن این مانع نباشد، استفاده از آن جایز نیست.

حس زیبایی‌طلبی زن محترم است

درباره آرایش‌های نوپدید، خانم‌ها دقت کنند عناوین وقتی مختلف می‌شود، احکام می‌تواند متفاوت شود و حکمی جدید درپی داشته باشد. ما کاشت ناخن، مژه و اکستنشن و... داریم که هریک حکم خود را دارد. اگر خانمی با یکی از اینها درگیر شد، پیشنهاد می‌شود با بخش خواهران مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی مرتبط شود و مشاوره‌های لازم را بگیرد تا هم به مقصود برسد و هم گناهی رخ ندهد.

اسلام دین زیبایی است و با زیبایی مخالفتی ندارد. اسلام با هیچ امر فطری مخالفتی ندارد؛ به‌ویژه برای بانوان که فطرتا زیبایی و خودنمایی را دوست دارند. این حدوحدود برای مصونیت و مرزبندی است، نه پرهیز و ممانعت از بروز یک امر فطری.