انتظار، تنها یک باور دینی یا آرزو برای آیندهای روشن نیست، بلکه یک «حالت فعال» در جان انسان است. انسان منتظر، در مسیر ساختن خویش و جامعه گام برمیدارد. از نگاه همه ادیان الهی، امید به آینده و وعده ظهور نجاتبخش، عامل پایداری و حیات معنوی انسانها بوده است. اسلام نیز در همین مسیر، مژده ظهور «بقیها...» را داده است؛ کسی که حکومت صالحان را در زمین برپا خواهد کرد، اما شرط همراهی با او، صالح بودن و بندگی خداست.
در همه ادیان الهی، اندیشه انتظار وجود دارد؛ چون این ادیان برای همیشه و همه زمانها آمدهاند. ادیان الهی ناگزیر انسانها را با امید زنده نگه داشتهاند. انسان امیدوار و منتظر، انسانی فعال و سازنده است. قرآن کریم میفرماید: «أنّ الأرض یرثها عبادی الصالحون: یعنی زمین را بندگان صالح من به ارث خواهند برد.» در این آیه، هم هدف نهایی -پیروزی صالحان- روشن است و هم راه رسیدن به آن؛ بندگی خدا.
در آیه، تکلیف نهایی هم روشن است که تنها بندگان صالح میتوانند یاران مصلح کل باشند. اما صالح بودن، بدون بندگی معنا ندارد. گاه گفته میشود میتوان انسان خوبی بود، بیآنکه دیندار بود. اما اخلاقِ جدا از بندگی، ریشه ندارد. نیکی اگر برای رضای خدا نباشد، پایدار نمیماند و ارزشی ندارد. آنکه بندگی میکند، نگاهش به خداست، نه به شهرت یا سود. درواقع چنین انسانهایی هستند که وارث زمین میشوند و جامعه الهی را بنا میکنند.
هدف نهایی در ظهور امام عصر (عج)، برقراری عدالت بهخاطر خود عدالت نیست، بلکه عدالت هم مقدمه بندگی است. عدالت یعنی هر چیز در جای خود قرار گیرد و غایت آن بندگی خداست. همه انبیا برای همین آمدهاند تا انسانها را بنده خدا کنند. اگر انسانها به خدا نزدیک شوند، عدالت خودبهخود برپا میشود. اما اگر از بندگی دور شوند، هیچ نظامی، هرچند بهظاهر عادل، پایدار نخواهد ماند.
در روایات آمده است که در زمان ظهور، عقلها کامل میشود. امام دست بر سر بندگان میگذارد و عقل آنان چندبرابر میشود. انسان عاقل میفهمد که گناه، شوم و موجب محرومیت از قرب الهی است و همه خوبیها در بندگی نهفته است. وقتی این معرفت در جامعه فراگیر شود، زمینه ظهور فراهم خواهد شد. از آن طرف، بندگی نیز محدود به مسجد و محراب نیست. در هرجای زندگی، اداره، خانه و خیابان میتوان بنده خدا بود. بندگی یعنی انجام وظیفه در هر موقعیت، برای رضای خدا.
این جمله مهم است که هرکه در جای خود درست رفتار کند، جهان بهسوی عدالت و ظهور حرکت خواهد کرد. انبیا و اولیای الهی رنجهای بسیاری دیدند و برای اصلاح انسانها بسیار کوشیدند تا مردم را به بندگی خدا برسانند. امام زمان (عج) نیز یارانش را از میان همین بندگان صالح برمیگزیند. ایمان ناگهانی در روز ظهور سودی ندارد؛ «معما چو حل گشت، آسان شود».
ایمان باید از پیش ساخته شود. هر ترک گناه، هر عبادت، هر نیکی، گامی است در راه ظهور. انتظار، نشستن نیست؛ برخاستن است. در دنیای آلوده به فساد هم میتوان بنده خدا بود و صالح ماند.
{$sepehr_key_159628}
قرآن میفرماید: «بقیها... خیرٌ لکم إن کنتم مؤمنین: بقیها... برای شما خیر است، اگر مؤمن باشید.» درواقع طبق این سند، ایمان و بندگی، دو رکن انتظارند. هرکه امروز بنده خدا باشد، فردا در سپاه مصلح کل خواهد بود. باید تمام سعیمان را بکنیم و دلهایمان را با بندگی آماده کنیم برای روزی که «پدر مهربان» از پس غیبت، بر فرزندانش ظاهر شود و زمین را پر از عدل و نور کند.