به گزارش شهرآرانیوز، محمدباقر قالیباف در آیین افتتاح دومین نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی که عصر امروز (چهارشنبه، ۳۰ مهر ۱۴۰۴) با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر امور خارجه، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سفرای جمهوری اسلامی در ۱۱ کشور همسایه، مسئولان دستگاه‌های اقتصادی و مدیران تشکل‌های فعال بخش خصوصی برگزار شد، اظهار کرد: امروز در شهری گرد آمده‌ایم که هم قلب تپنده ایران است و هم دروازه جهان شرق و پیوندگاه ملت‌ها. حضور ما در مشهد، تداوم اندیشه‌ای است که از شیراز آغاز شد تا سیاست خارجه را از حصار پایتخت بیرون بیاورد و آن را در زندگی مردم جاری کند.
{$sepehr_key_161084}
وی افزود: مجلس شورای اسلامی تحولات نشست شیراز را بادقت دنبال کرد و تأکید داشت که استان‌ها باید از حاشیه تصمیم‌سازی به متن تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری بیایند. در مباحث طرح‌شده، باور جمعی ما بر این شد که می‌توان دیپلماسی کشور را از تمرکز به تعامل و از تشریفات به پویایی رساند. امروز مشهد سرآغاز مرحله‌ای تازه از گذار از گفت‌و‌گو به اقدام و از ایده به سازوکار است.
۴ ویژگی حکمرانی مولد
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: امروز، یک حکمرانی موفق، حکمرانی است که بتواند منابع خود را به ارزش تبدیل کند و با تکیه بر عقلانیت و مشارکت مدنی و مردمی، ثبات درونی و نقطه اثر بیرونی بسازد. این همایش چیزی است که ما از آن به‌عنوان حکمرانی مولد یاد می‌کنیم؛ الگویی که از سطح اداره تا سطح تمدن، کارآمدی را به‌عنوان روح حاکم بر تصمیم و اقدام می‌نشاند.
وی ادامه داد: حکمرانی مولد، چهار ویژگی دارد؛ هوشمندسازی، شفاف‌سازی، مردمی‌سازی و کارآمدی. هوشمندسازی یعنی تصمیم‌ها و فرایند‌های اجرایی برپایه داده، فناوری و علم باشد. شفاف‌سازی یعنی اعتماد عمومی و پاسخگویی در همه سطوح تقویت شود. مردمی‌سازی یعنی مردم از تماشاگران سیاست به بازیگران تحول تبدیل شوند و کارآمدی هم به‌معنای این است که خروجی هر سیاست درنهایت به بهبود زندگی مردم تبدیل شود و همین کارآمدی است که جوهره تصمیم‌سازی در داخل و تعامل در خارج است.
۴ دستاورد بنیادین حکمرانی مولد
قالیباف تصریح کرد: این ویژگی‌ها در کنار هم موجب تولید چهار دستاورد بنیادین خواهد بود؛ قدرت، ثروت، منزلت و معرفت. در واقع این چهارگانه ضامن استقلال و منافع ملی کشور است؛ قدرت برای پاسداری از امنیت کشور، ثروت برای رفاه و پویایی اقتصاد، منزلت برای جایگاه ملی و عزت بین‌المللی و معرفت برای اینکه سیاست از حکمت و اخلاق تهی نشود. هرگاه این چهار دستاورد حاصل شود، نه‌تنها جامعه اداره می‌شود بلکه به خود می‌بالد و اثر خود را در همه عرصه‌ها از سیاست داخلی گرفته تا سیاست خارجی نشان می‌دهد.
وی تأکید کرد: در این میان، دیپلماسی به‌عنوان نمود بیرونی این چهار مؤلفه جایی است که می‌تواند چهره حکمرانی مولد را در عرصه بین‌المللی نشان دهد. دیپلماسی استانی هم ذیل همین مفهوم، صورت میدانی پارادیپلماسی ملی است؛ یعنی ورود هدفمند و هماهنگ استان‌ها به عرصه تعاملات خارجی در چهارچوب سیاست ملی.
ضرورت کنشگری دیپلماتیک استانداران
رئیس قوه مقننه با تأکید بر ضرورت کنشگری میدانی استانداران در عرصه دیپلماسی گفت: در این الگو، طراحی کلان در مرکز انجام می‌شود، اما این استانداران و فعالان اقتصادی هستند که با شناخت میدانی و ارتباط نزدیک با واقعیت‌های مرزی، قطعات جورچین ملی را در جای درست خود قرار می‌دهند. البته باید آگاه بود که دیپلماسی استانی در کنار فرصت‌های بزرگ می‌تواند تهدید‌های بزرگ را به فرصت تبدیل کند و از مسیر آن، پیوند ملی و امنیت پایدار مرزها تقویت شود.
وی بیان کرد: کشوری با موقعیت ژئوپلیتیک ایران نمی‌تواند سیاست خارجی خود را به روابط رسمی محدود بماند و بر همین اساس، سیاست خارجی باید در دو سطح عمل کند؛ در سطح ملی، برای جهت‌گیری و منافع کلان و در سطح فروملی و استانی، برای اجرای میدانی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی. هماهنگی میان این دو سطح، سیاست خارجی را از حالت واکنشی به ابتکاری بدل می‌سازد و مستلزم تقسیم کار ملی و فروملی هوشمند است. به‌گونه‌ای‌که هر استان با توجه به مزیت نسبی خود، نقش مشخص و روشنی در دیپلماسی کشور ایفا کند.
قالیباف با اشاره به تجربه‌های موفق جهانی در تقویت قدرت ملی برپایه دیپلماسی اقتصادی منطقه‌ای اظهار کرد: کشورهایی همچون ترکیه، هند و برخی کشورهای آسیای میانه با فعال‌سازی شهر‌ها و ایالت‌ها در دیپلماسی اقتصادی توانسته‌اند قدرت ملی خود را چندبرابر کنند. ایران نیز با پیشینه تاریخی و موقعیت منحصربه‌فرد خود، ظرفیت عمل در هر دو سطح ملی و فروملی را دارد و می‌تواند در هم‌راستایی با چین و روسیه به‌عنوان شرکای راهبردی، محور همکاری‌های چندجانبه منطقه‌ای و جهانی را گسترش بدهد.
وی افزود: چنین همکاری‌هایی علاوه بر تقویت پیوندهای اقتصادی و فناورانه در تقابل با یک‌جانبه‌گرایی و ساختارهای سلطه‌جویانه جهانی معنا پیدا می‌کند. نمونه روشن این دگرگونی، بازی تعرفه‌ها و سیاست‌های تجاری تبعیض‌آمیز ایالات متحده در شرایط کنونی است که با هدف تحمیل اراده به اقتصاد جهانی دنبال می‌شود اما ملت‌ها دیگر زیر بار این انحصار نمی‌روند. ناکامی آمریکا و سه کشور اروپایی در فعال‌سازی غیرقانونی اسنپ‌بک و مخالفت دو عضو دائمی شورای امنیت، نشان‌دهنده شکل‌گیری دنیایی نوین است که سرنوشتش دیگر در یک پایتخت نوشته نمی‌شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: امروز بخش مهمی از قدرت منطقه‌ای ایران در استان‌ها نهفته است؛ در مرزها، بازارچه‌ها، بندرها، مناطق آزاد، در زائران و گردشگران و کارآفرینانی که در استان‌ها هر روز در تعامل با جهان هستند. در این منظر، آمایش سرزمینی تنها یک برنامه توسعه‌ای نیست، بلکه بُعدی از دیپلماسی ملی است. سیاست خارجی باید برپایه نقشه ظرفیت‌های استانی طراحی شود تا هر منطقه متناسب با موقعیت جغرافیایی و فرهنگی خود بتواند بخشی از راهبرد منطقه‌ای ایران اسلامی را به پیش ببرد.
وی ادامه داد: شناسایی ظرفیت‌های منطقه‌ای در هر استان نیز باید توسط مردم خود استان انجام شود؛ از کارآفرینان و تجار گرفته تا دانشگاهیان و نخبگان فرهنگی. آن‌ها با شناخت میدانی می‌توانند چهره واقعی توان محلی خود را بسنجند، ظرفیت‌های محلی را معرفی کنند و مسیر همکاری‌های فراملی به دست آن‌ها کوتاه‌تر شود.
دیپلماسی استانی، تجسم عبور از تمرکز به سمت تعامل
قالیباف تصریح کرد: در این چهارچوب، هر استان دارای مزیت تخصصی و نقش برجسته‌ای است که در کنار دیگر استان‌ها می‌تواند نقشه تقسیم کار ملی را در سیاست خارجی شکل بدهد. همه این اهداف نیز باید در چهارچوب هماهنگی وزارت امور خارجه و سیاست کلان کشور سامان یابد تا ضمن حفظ انسجام تصمیم‌سازی، ظرفیت بومی نیز از حالت بالقوه به حالت بالفعل تبدیل شود.
وی تأکید کرد: دیپلماسی استانی یعنی عبور از تمرکز به سمت تعامل؛ به‌طوری‌که هر استان تبدیل به پنجره‌ای شود برای نمایش سیمای واقعی ملت ایران. با عنایت به مرزهای گسترده کشور عزیزمان، در حقیقت هر استان مرزی به یک سفارت زنده تبدیل می‌شود؛ به یک نقطه تماس واقعی با همسایگان که از خطوط محدودکننده جغرافیایی فراتر می‌روند و به پل‌های تعامل و همکاری تبدیل می‌شوند. مرز باید نقطه آغاز باشد، نه توقف و این یک اصل اساسی است.
۲ پیشنهاد ویژه رئیس مجلس
رئیس قوه مقننه گفت: مرزها می‌توانند به کریدورهای روان و کم‌هزینه تجارت، گردشگری و تبادلات فرهنگی تبدیل شوند و بذر شکوفایی را برویانند. این‌گونه است که ایران به شریکی قابل‌اتکا، قابل‌اعتماد و قابل‌اعتنا برای هم‌پیمانان خود تبدیل می‌شود. تجربه ما نشان می‌دهد که پیوندهای پایدار زمانی شکل می‌گیرد که همکاری میان کشورها، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و زیست‌محیطی به‌طور هم‌افزا باشد؛ زیرا منطقه ما نه میدان رقابت و دامن‌زدن به چالش‌ها بلکه عرصه‌ای برای استفاده از فرصت‌های بالفعل است.
وی بیان کرد: در مسیر دیپلماسی استانی و کارآمد، هرکدام از ارکان حاکمیت و مردم، نقش مؤثری دارند؛ نخست وزارت امور خارجه است که میدان را هماهنگ می‌کند، سپس نوبت به استانداران می‌رسد که خط مقدم ارتباط را برعهده بگیرند، در ادامه جایگاه مجلس شورای اسلامی به چشم می‌آید که حلقه اتصال مردم و حاکمیت است و در انتها، مسئولیت دولت مهم خواهد بود که تسهیلگری کند و مجری صادق قوانین باشد.
در انتهای سخنان خود، رئیس مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرد که در ساختار هر سفارت، به قید فوریت کارگروه‌های ویژه منطقه‌ای و استانی تشکیل شود که ارتباط مستمر با استانداران داشته باشند. علاوه بر این، ایجاد هلدینگ لجستیکی و مالی میان ایران و کشورهای همسایه به‌عنوان یک راهبرد مهم خواهد توانست ارتباطات تجاری، بیمه‌ای و مالی را در بستری شفاف و امن رقم بزند.
{$sepehr_key_161083}