سمانه رضوانی | شهرآرانیوز؛ یکی از پایههای مهم خانواده، «محبت» است. خانواده جایی است امن. زندگی در آن با جریان محبت، امکانپذیر است. گرمی اجاق مهر در خانواده آنقدر از نظر اسلام مهم است که پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرمایند: «خداوند، مؤمن و خانواده و فرزندانش را دوست دارد؛ محبوبترین چیز نزد خداوند، آن است که مرد را با زن و فرزندانش بر سفرهاى ببیند که از آن غذا مىخورند؛ پس در آن هنگام که بر سفره گردآیند، به آنها نگاهى مهربانانه مىکند و آنان را پیش از آنکه از جاى خود متفرق شوند، مىآمرزد.»
حتما مواجه شدهای با مردهایی که میگویند من با رفتارم و برطرف کردن احتیاجهای همسرم به او نشان میدهم که دوستش دارم و از محبت کلامی فراری هستند ولی نه محبت کلامی بدون عمل، کافی است و نه کلام بدون عمل نشانه صداقت است. امامرضا (ع) درباره ابراز محبت تأکید میکنند: «اگر نسبتبه کسی محبتی دارید، آن را آشکار کنید؛ زیرا اظهار دوستی، نیمی از خردمندی بهشمار میآید.» این ابراز محبت، مودت را در دل اعضای خانواده تثبیت میکند و بعد رابطهها را از سطحی بودن به عمق میرساند و پایدار میکند.
آموزههای دینی سراسر مهربانی و محبت افراد به یکدیگر است؛ بهخصوص به همسر و فرزندان. ما، چون از این آموزههای غنی اخلاقی و رفتاری فاصله داریم و از آنها اطلاع کافی نداریم، دچار خطا میشویم. یکی از راههای ایجاد محبت در خانواده، بها دادن به اعضای خانواده است. در سیره ائمه (ع) این بها دادن دیده میشود؛ مثلا امامباقر (ع) وقتی که میخواستند دعا کنند، زنان و کودکان را جمع میکردند. سپس دعا میکردند و آنان آمین میگفتند.
امام صادق (ع) میفرمایند: «مسلمان، کسى است که مردم از دست و زبان او آسوده باشند.» خانواده باید پناهگاهی باشد که در آن، اعضا از آزار و اذیت در امان باشند. محبت است که این حریم امن را ایجاد و از آن پاسداری میکند. امنیت روانی در خانواده، ارزشی است که در سایه عوامل متعددی، چون درک متقابل، احترام و همدلی بهدست میآید؛ چراکه دلها را بههم پیوند میدهد و فضایی سرشار از آرامش و اعتماد ایجاد میکند. وقتی محبت حاکم باشد، مشکلات در درون خانواده و با همان زبان محبت، حل میشود و هیچ عضوی از خانواده احساس نمیکند که باید پناهگاهی خارج از این حریم برای شکایت بجوید.
جمله «دل به دل راه دارد» را همه شنیدهایم. مردى خدمت حضرت امامصادق (ع) عرض کرد: «شخصى به من مىگوید من تو را دوست دارم؛ چگونه بدانم که او راست میگوید و واقعا مرا دوست میدارد؟» امام در پاسخ فرمودند: «اِمْتَحِنْ قَلْبَکَ فَإنْ کُنْتَ تَوَدُّهُ فَإنَّهُ یَوَدُّک: قلب خود را بیازماى؛ اگر تو او را دوست مىدارى، او هم تو را دوست میدارد.» این روایت نشان میدهد که اگر محبت عمیق در دل ما وجود داشته باشد، به بقیه اعضای خانواده هم سرایت میکند.
{$sepehr_key_161894}
هیچ خانوادهای از خطا و سوءتفاهم مصون نیست. آنچه یک خانواده را زنده نگاه میدارد، توانایی آن در زدودن کدورتها با غبارروب محبت است. محبت، ظرفیت بخشش را افزایش میدهد و اجازه نمیدهد خردهکدورتهای روزمره، به دیواری بین اعضا تبدیل شود. این اصل، روح حاکم بر بسیاری از توصیههای اخلاقی معصومین (ع) است که گذشت و عفو را سرمایه زندگی میدانند. امامعلی (ع) میفرمایند: «براى درو کردن بدى از سینه دیگران، آن را از سینه خودت ریشهکن کُن!»
کانون خانواده، فقط محل تأمین نیازهای عاطفی و مادی نیست، بلکه مهمتر از آن، بستری برای تربیت و تعالی روحی اعضاست. حضرت رسول (ص) میفرمایند: «سوگند به نام آنکه جانم در دست اوست، به بهشت وارد نمیشوید تا ایمان بیاورید و ایمان نمیآورید تا با یکدیگر دوست باشید؛ آیا نمیخواهید شما را به کاری راهنمایی کنم که اگر انجام دهید، با هم دوست شوید؟ (برای ایجاد محبت) به یکدیگر آشکارا سلام کنید.»
هنگامیکه محبت پایه روابط باشد، فضایی سرشار از آرامش ایجاد میکند که در سایه آن، دلها آماده پذیرش کمالهای اخلاقی و معنوی میشوند.