به گزارش شهرآرانیوز، بروز و ظهور نسلی به نام «زِد» که همراه با دنیای دیجیتال بود، بسیاری از معادله‌های گذشته را به هم زد که یکی از آن‌ها، آموزش سنتی در کلاس‌های درس بود. شاید اگر زمانی، معلمان به دانش‌آموزان فرمول‌های طولانی ریاضی، مشق‌شب‌های چندده‌صفحه‌ای، تحقیقات کتابخانه‌ای و نوشتن نشریات و جزوات مختلف مکتوب را تکلیف می‌دادند، هیچ‌کس خرده نمی‌گرفت و والدین نیز فرزندان خود را ملزم به اجرای آن می‌کردند؛ اما از زمانی که نسل زد و امروزه، آلفا پا به دنیای مدرسه و تحصیل گذاشتند، کم‌کم معلم، مدیر و معاونان آموزش و پرورش، مشاوران، والدین و بیش از همه خود دانش‌آموزان به این نتیجه رسیدند که دیگر روش‌های سنتی تدریس که غالباً رابطه‌ای یک‌سویه بود، کارایی لازم را ندارد و باید از روش‌های جدید تدریس که بیشتر تعاملی است استفاده کنند. روز دانش‌آموز، بهانه‌ای شد تا ما به چالش‌های تدریس سنتی در مدارس برای نسل نوجوان امروز که به «زِد» و «آلفا» معروف‌اند، بپردازیم.
آموزش هوش مصنوعی به بیش از ۱۰ هزار معلم
پاسخ به این سؤال که «وضعیت فعلی مدارس و حال‌و‌هوای تدریس کلاس‌های درس باوجود معلم‌هایی که علاوه بر فاصله نسلی که بین آن‌ها و دانش‌آموزان وجود دارد، شکاف دیجیتال اجتماعی نیز رخ داده، چگونه است؟» در دست مسئولان و برنامه‌ریزان آموزش و پرورش است.
مصطفی اسدی، مدیرکل اداره آموزش و پرورش خراسان رضوی، در این باره در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز، می‌گوید: ما قائل به ایجاد تناسب میان نسل نوجوان امروز با معلمان هستیم؛ لذا آموزش‌هایی را در حوزه فناوری از تابستان امسال شروع کردیم. آموزش هوش مصنوعی و توانمندسازی معلمان، مربیان در حوزه فضای مجازی و ارتباط با دانش‌آموزان، جزو برنامه‌های مهم ماست و معتقدیم هرچه سن معلم‌ها با دانش‌آموزان کمتر باشد، ارتباط بهتری می‌توانند با آن‌ها در کلاس برقرار کنند.
اسدی با تأکید بر برگزاری دوره‌های هوش مصنوعی ویژه معلمان، می‌افزاید: هوشمندسازی کلاس‌ها و آموزش هوش مصنوعی برای ما اولویت است. دوره آموزشی هوش مصنوعی را از تابستان امسال شروع کردیم و این روند همچنان ادامه دارد. تاکنون بیش از ۱۰ هزار نفر از معلمان دوره‌های ابتدایی و متوسطه در این کلاس‌ها شرکت کردند تا در مقابل سؤالات دانش‌آموزان بتوانند پاسخگو باشند.
سفر یادگیری برای معلمان
حسن عدالتجو، معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز در پاسخ به این پرسش که تاکنون چه اقداماتی برای رفع شکاف نسلی معلمان و دانش‌آموزان صورت گرفته است تا روش تدریس جذاب‌تر و به‌روزتری استفاده شود، به شهرآرانیوز پاسخ می‌دهد: همین ابتدا بگویم ما نیز قائل به این موضوع هستیم که روش‌های تدریس سنتی و قدیمی، دیگر برای نسل نوجوان و دانش‌آموز امروز، کارایی چندانی ندارد و ما به سمت استفاده از روش‌های نوین گام برداشتیم و نهضتی را در این مسیر با عنوان «سفر یادگیری» راه‌اندازی کردیم و در حال برداشتن گام‌های اولیه در این مسیر هستیم.
عدالتجو درخصوص نهضت «سفر یادگیری» توضیح می‌دهد: حرف «سین» در این عبارت، به‌معنای سنجش و ارزشیابی میزان یادگیری دانش‌آموزان است تا معلم نقاط ضعف و قوت آن‌ها را بشناسد و درصدد رفع اشکالاتشان برآید و بر دانسته‌هایشان بیفزاید. حرف «ف» به‌معنای به‌کارگیری فناوری‌های نوین و توجه به نرم‌افزار‌ها و هوش مصنوعی است. حرف «ر» نیز به‌معنای استفاده از روش‌های نوین آموزشی و ظرفیت‌های موجود هر مدرسه مانند کتابخانه، پژوهش‌سرا‌های دانش‌آموزی، آزمایشگاه، کانون‌های فرهنگی‌تربیتی، نمازخانه و حیاط مدرسه است و صرفاً آموزش را به چارچوب کلاس درس محدود نمی‌کند.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش خراسان رضوی، با اشاره به اینکه نزدیک به ۳۲ روش تدریس استاندارد وجود دارد، می‌گوید: وقتی از معلم حرفه‌ای سخن می‌گوییم، یعنی کسی که حداقل باید به پنج روش مسلط باشد. ما نیز روش‌هایی را عنوان کردیم و خواستیم معلمان از امسال، این شیوه‌ها را به کار گیرند، اما مسئله مهم این است که فرهنگ‌سازی شیوه‌های مدرن که نیازمند تغییر است، زمان‌بر بوده و ما تا برقراری کامل این نهضت در شیوه‌های نوین تدریس نیاز به فرصت داریم. ازجمله این روش‌ها که بسیار ساده است، تغییر در چیدمان میز و صندلی کلاس‌ها به صورت گروهی، استفاده از آموزش مشارکت‌محور، ارائه درس و کنفرانس توسط دانش‌آموزان و به‌کارگیری ابزار‌های دیجیتالی و هوش مصنوعی در تدریس دروس است.
{$sepehr_key_164253}
مواجهه نه! رابطه با نوجوان
نوجوان امروز مانند نوجوان دیروز نیست و ویژگی‌های انحصاری خود را دارد که معلمان به عنوان افرادی که نیمی از روز را با این نسل می‌گذرانند، نیازمند آگاهی و دانش درخصوص ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها هستند.
مهدی مسگرخراسانی، مشاور تربیتی، برخلاف بسیاری از صحبت‌های عوامانه که ورد هر زبانی شده و نسل زد را پرچالش می‌پندارد، نظر دیگری دارد و در مقام کارشناس به شهرآرانیوز می‌گوید: نوجوان امروز اگرچه با دنیای دیجیتال و فضای مجازی بزرگ شده، اما آنچه مسلم است اینکه هر فردی دارای تیپ شخصیتی منحصربه‌فرد خود است که به لحاظ علمی این تیپ‌ها، از استاندارد بالایی برخوردار است و تنها کافی است معلمان با آزمونی در این خصوص، با ویژگی‌ها و تیپ‌های شخصیتی دانش‌آموزان خود آشنا شوند تا بدانند چطور با آن‌ها رابطه برقرار کنند.
در ادامه، مسگرخراسانی عبارت جالبی را به کار می‌برد و تأکید می‌کند: ما همه انسان هستیم و نیاز به تعامل داریم. شناخت ویژگی‌های شخصیتی نوجوان امروز از سوی معلمان باعث می‌شود آن‌ها ارتباط بهتری با دانش‌آموزان خود داشته باشند؛ به نظر من لفظ «مواجهه» که در رسانه‌ها و توسط افراد مختلف استفاده می‌شود، درست نیست. این نوجوان‌ها فقط نیاز به فهمیده‌شدن دارند و باید با آن‌ها ارتباط مناسبی برقرار کرد. استفاده از زبان مناسب و عدم قضاوت در ارتباط با این نسل، می‌تواند به ایجاد اعتماد و ارتباط مثبت کمک کند. به‌جای «مواجهه»، باید بر روی «ایجاد ارتباط و فهم متقابل» تمرکز کنیم.
تدریس مشارکتی با دانش‌آموزان
نگاه معلم به دنیای دیجیتال به عنوان نقش محوری که در کلاس درس دارد، می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ای برای روش‌های تدریس متناسب با نسل زد و آلفا باشد. علاوه بر این، شناخت ویژگی‌های این نسل و نیازهایشان هم در روابط اجتماعی و انسانی معلم و شاگرد، بدون‌شک اثرگذار است. در بخش نهایی گزارش، به سراغ یکی از همین معلم‌ها رفتیم.
وحید اکبرپور ازجمله معلمان مشهدی در مقطع ابتدایی دوره دوم است و درباره نحوه تدریس خود، به شهرآرانیوز می‌گوید: باوجود اینکه من در یک مدرسه حاشیه شهر تدریس می‌کنم و میزان دسترسی این بچه‌ها به‌نسبت یک منطقه برخوردار، از امکانات موبایلی کمتر است، اما به طور قطع می‌توانم بگویم بسیاری از آن‌ها به‌خوبی از فضای عکاسی، هوش مصنوعی و تولیدات محتوای موبایلی استفاده می‌کنند و از من به عنوان معلمی که بخشی از کارش، رسانه است، جلوتر هستند.
اکبرپور ادامه می‌دهد: بخشی از تدریس من در کلاس توسط دانش‌آموزان و به کمک هوش مصنوعی انجام می‌شود که آن‌ها نیز از این موضوع استقبال کرده‌اند و پویایی و فعالیت و مشارکت آن‌ها بیشتر شده است. امروز دیگر نمی‌توان گوشی‌های هوشمند را از زندگی نوجوان حذف کرد. اینکه دائم به او بگوییم گوشی همراه، بد است و استفاده نکن، یک دروغ است. وقتی نحوه کار درست با گوشی همراه را به دانش‌آموزان یاد بدهیم، از آن هم درست استفاده می‌کنند. دانش‌آموز به دنبال یادگیری این موضوع است که فضایی برای انجام و آموزش مناسب و کاربردی با گوشی همراه و نرم‌افزار‌ها برایش فراهم شود. اینکه دائم او را منع کنیم، در واقع حریص‌ترش می‌کنیم؛ درحالی‌که من معتقدم نسل امروز بهتر از ما تعامل و کارکردن با نرم‌افزار‌ها را می‌داند، تنها باید مدیریت شود تا از آسیب‌های موجودی که در کمین او نشسته، آگاه شود.
در نهایت باید گفت نهضت «سفر یادگیری» که امسال از سوی آموزش و پرورش مطرح شده حرکت سودمندی به نظر می‌رسد و نیاز است مجدانه توسط مسئولان و معلمان پیگیری شود. ما با گوش‌دادن به نسل زد، نه‌تنها آموزش را برای آن‌ها بهبود می‌بخشیم، بلکه آن را برای نسل‌های آینده نیز فراهم می‌کنیم.