به گزارش شهرآرانیوز؛ ارز‌های دولتی با آب‌پنیر و شیرخشک از کشور خارج می‌شوند. چطور؟ دولت ارز ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات نهاده دامی پرداخت می‌کند. اگر نهاده‌های دامی از دست دلالان و بازار سیاه جان سالم به در ببرد و از طریق بازارگاه به دامداران برسد، به خورد دام می‌رود و درنهایت تبدیل به محصولاتی از جمله شیر و گوشت می‌شود.
پس از آن شیر خام به کارخانه‌های تولید لبنیات می‌رود تا به محصولات لبنی برای سفره مردم تبدیل شود، یعنی ارز دولتی غیرمستقیم به جیب مردم بازگردد. اما علاوه‌براینکه این ارز به سفره مصرف‌کننده بازنمی‌گردد، مردم از دو بابت زیان می‌کنند. اول اینکه آن بخش از نهاده‌های دامی که در بازار سیاه تا سه‌برابر قیمت به دامداران می‌رسد، درنهایت موجب افزایش قیمت محصولاتی مانند شیرخام خواهد شد. پس افزایش قیمت محصولات اولیه کارخانه‌های لبنی، قیمت لبنیات را بالا می‌برد.
از سوی دیگر تصور کنید حتی اگر نهاده دامی دولتی به شیر خام تبدیل شود نیز افزایش افسارگسیخته صادرات محصولاتی از جمله آب‌پنیر و شیرخشک حجم زیادی از شیرخام را از کشور خارج می‌کند. درنهایت علاوه‌بر گرانی باید در انتظار کمبود محصولات لبنی نیز بود. موضوعی که در هفته‌های اخیر فعالان حوزه دام و فراورده‌های لبنی بار‌ها درباره آن هشدار داده‌اند. آژیر خطر مدت‌هاست که به صدا درآمده است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات لبنی استان در جلسه یکشنبه‌های اقتصادی به این موضوع اشاره کرد. مهدی هدایت‌نیا به شهرآرا می‌گوید: مکاتباتی با وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان مبنی بر ایجاد محدودیت صادراتی برای شیرخشک و پنیر اولیه که مصرف شیر بالایی دارد انجام شده است و درباره این موضوع هشدار داده‌ایم، اما هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
تولید هر کیلو آب پنیر نیازمند ۱۵ کیلو شیر
او با اشاره به مصرف زیاد شیر در تولید دو محصول آب پنیر و شیرخشک، می‌گوید: برای تولید یک کیلو پنیر اولیه پانزده کیلو شیر نیاز است. همچنین دوازده کیلو شیر تبدیل به یک کیلو شیرخشک می‌شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات لبنی استان با اشاره به چالش‌های دامداران در تهیه خوراک، مبارزه با بیماری‌ها و تولید شیرخام، می‌افزاید: محصولی که با این زحمت در کشور تولید می‌شود به جای مصرف مردم، به راحتی صادر می‌شود.
با ادامه صادرات، مردم باید دنبال شیر بگردند
به گفته هدایت نیا میزان صادرات پنیر اولیه در مهر نسبت به شهریور بیش از ۵۰درصد افزایش یافته و از ۷.۵ هزار تن به حدود ۱۲هزار تن رسیده است؛ یعنی تنها در یک ماه بیش از ۵۰ درصد افزایش صادرات در این یک قلم داشته‌ایم. اگر همین طور جلو برود مردم فردا باید دنبال شیر، دوغ و ماست بگردند.
او با اشاره به کاهش سرانه مصرف لبنیات تأکید می‌کند: باوجوداین، یکی از راهکار‌های اصلی برای حمایت از مصرف کننده محدودیت همین دو قلم کالاست که شیر زیادی می‌برد. یکی از مشکلات اساسی، صادرات از طریق «کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف» است. اگر جلو این نوع صادرات گرفته شود، بخش زیادی از نابسامانی‌ها برطرف خواهد شد.
{$sepehr_key_164413}
کارخانه‌ها به دنبال شیر خام
«همه کارخانه‌ها دنبال شیر می‌گردند و به همین علت قیمت افزایشی شده است.» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات لبنی استان این را می‌گوید و ادامه می‌دهد: در تأمین شیر باکیفیت نیز کمبود وجود دارد. این موضوع مقداری به دلیل مشکل دامداران است که علوفه مورد نیازشان تأمین نشده در نتیجه تولید شیر کاهش یافته است. دامداران می‌گویند به اندازه‌ای که دام ما زنده بماند غذا می‌دهیم.
به گفته هدایت نیا قیمت شیر خام از ۲۳هزار تومان به ۳۰هزار تومان افزایش یافته و نرخ شیر باکیفیت در گاوداری‌های صنعتی نیز به حدود ۳۴ تا ۳۵ هزار تومان رسیده است.
خروج ۳۰۰ تن شیرخام در روز از استان
او اضافه می‌کند: هرچند گفته می‌شود مشکل تأمین علوفه در حال برطرف شدن است، اما مشخص نیست این روند چقدر زمان بر خواهد بود. اکنون دام‌ها به سمت کشتارگاه می‌روند. از طرف دیگر، بیماری‌هایی نظیر تب برفکی آفریقایی که در تهران شیوع یافته موجب کاهش ۱۵ درصدی شیرخام در آنجا شده است؛ بنابراین آن‌ها نیاز خود را از استان‌های دیگر مانند خراسان رضوی تهیه می‌کنند.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات لبنی استان، می‌گوید: از سوی دیگر روزانه سیصد تن شیر خام از استان خارج می‌شود. با جهاد کشاورزی چند جلسه برگزار کردیم که جلو این موضوع گرفته شود، چون می‌توان در استان این میزان شیر را جذب کرد.
مریم سراج احمدی، کارآفرین و تولیدکننده صنایع لبنی، با اشاره به چالش کمبود شیر خام و افزایش قیمت آن می‌گوید: کاهش تولید شیر عمدتا نتیجه سیاست‌های نادرست سال‌های گذشته است؛ به ویژه در زمینه تأمین نهاده‌های دامی. بسیاری از دامداران به دلیل همین مشکلات ترجیح داده‌اند بخشی از گاو‌های مولد خود را به کشتارگاه بفرستند. طبیعی است که با کاهش تعداد دام، تولید شیر نیز کمتر شود.
او با اشاره به اینکه قیمت گذاری دستوری خود به مشکلی جدی تبدیل شده است می‌افزاید: وقتی قیمت‌ها به صورت دستوری پایین نگه داشته می‌شود، تولیدکننده انگیزه کمتری برای فروش در داخل دارد و به سمت صادرات تمایل پیدا می‌کند.
این تولیدکننده لبنیات ادامه می‌دهد: دامدار برای تغذیه دام خود به خوراک نیاز دارد و تقریبا دوسوم درآمد حاصل از فروش شیر صرف خرید خوراک دام می‌شود. حال اگر قیمت نهاده‌ها از نرخ مصوب بالاتر برود، هزینه‌ها افزایش می‌یابد و فروش شیر با قیمت پایین دیگر برای دامدار توجیه اقتصادی ندارد.
به گفته سراج احمدی، پیش‌تر گفته می‌شد قیمت هر کیلوگرم شیر باید معادل سه کیلوگرم جو باشد؛ یعنی اگر قیمت جو افزایش یابد، شیر هم باید متناسب با آن رشد کند. اما اکنون این تناسب از بین رفته است. تصور کنید قیمت جو در بازار آزاد تا ۳۰ هزار تومان رسیده و اگر بخواهد این فرمول اجرا شود باید قیمت شیرخام ۹۰ هزار تومان باشد که منطقی نیست.
{$sepehr_key_164411}
چالش کاهش ظرفیت تولید
او درباره وضعیت کارخانه‌های تولید لبنیات می‌گوید: متأسفانه بیشتر واحد‌های لبنی با ۲۰ تا ۳۰درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند. تولیدکنندگان نیز به دلیل کمبود نقدینگی و ندادن تسهیلات از سوی بانک‌ها با مشکل سرمایه در گردش روبه رویند. از سوی دیگر، در تابستان قطعی برق و در زمستان پیش رو نیز مشکل سوخت و قطعی گاز وجود دارد که همه این‌ها بر روند تولید تأثیر می‌گذارد.
به گفته این کارآفرین در کنار این مشکلات، مسائلی مانند مالیات، چک‌های برگشتی، دشواری فروش و ضعف زیرساخت نیز بر فعالیت تولیدکنندگان فشار وارد کرده است. در مجموع، همه این عوامل باعث شده تولید در آخرین اولویت قرار گیرد و حاشیه سود تولیدکننده به حداقل برسد.
از سوی دیگر هدایت نیا در گفته‌های خود به کاهش فعالیت در واحد‌های تولیدی اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی واحد‌ها فعالیت خود را کاهش داده‌اند، مثلا یک شیفت کاری را حذف کرده‌اند. میانگین ظرفیت تولید کارخانه‌های لبنی استان حدود ۳۰ درصد بود اکنون به طور میانگین به حدود ۲۵درصد رسیده است.
بد نیست اینجا این نکته را اضافه کنیم که کارخانه‌های لبنی که تعدادشان در استان کم نیست و طی سال‌های گذشته به دلیل نبود برنامه ریزی بر تعداد آن‌ها افزوده شده است، مدت‌ها با کمتر از نیمی از ظرفیت خود فعالیت می‌کردند. در سال‌های گذشته این میزان کاهش یافته و به حدود ۳۰ درصد و حالا کمتر از آن رسیده است.
این موضوع نه فقط درباره کارخانه‌های لبنیات، بلکه دیگر محصولات نیز دیده می‌شود که بار‌ها در مطبوعات به آن پرداخته شده است، فقط در اینجا بار دیگر به آن اشاره کرده‌ایم. چون ظرفیت خالی کارخانه ها، یعنی اسارت سرمایه و در نهایت همه این مشکلات از کمبود شیرخام تا صدور بی برنامه مجوز‌ها و خالی ماندن ظرفیت کارخانه بر یکدیگر اثرگذار است.
