تغییر راهبردی کلان و بازنگری فراخوان‌ها | گفت‌و‌گو با مدیرعامل بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا (ع)

به گزارش شهرآرانیوز؛ اوایل مرداد امسال و هم زمان با اختتامیه نودوهفتمین اجلاسیه سراسری مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها بود که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از پوستر بیست ودومین جشنواره بین المللی امام رضا (ع) رونمایی شد؛ پوستری با شعار محوری این دوره از جشنواره: «ایران امام رضا (ع)». 

متعاقب این رویداد و هم زمان با فراهم آوردن مقدمات اولیه برگزاری جشنواره، تغییراتی نیز در مدیریت بنیاد بین المللی فرهنگی و هنری امام رضا (ع) رخ داد و حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، که پس از مرتضی سعیدی زاده به عنوان سرپرست بنیاد معرفی شده بود، با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سکان ریاست بنیاد را به فرشید فلاح لاله زاری، از مدیران کل سابق وزارت ارشاد در استان‌های سمنان و کرمان، سپرد؛ کسی که در ادوار مختلف برگزاری جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) نیز همراه ستاد جشنواره بوده است. 

با توجه به اینکه قرار است بخش‌های مختلف بیست ودومین جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) در استان‌ها رونمایی شود، در گفت‌و‌گو با مدیرعامل بنیاد بین المللی امام رضا (ع) به کم وکیف ادامه فعالیت‌های بنیاد و مهم‌ترین برنامه‌های آن در برگزاری این دوره پرداختیم.

در همه ادوار در کنار جشنواره امام رضا (ع) بوده‌ام

مدیرعامل بنیاد بین المللی امام رضا (ع) درباره ارتباط خود با رویداد‌های رضوی می‌گوید: سال ۱۳۸۲ که جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) با تشکیل بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا (ع) در مشهد آغاز شد، در کنار بنیاد و جشنواره بودم و هیچ گاه ارتباطم با ستاد برگزاری این جشنواره قطع نشده است.

باید یادآور شوم که جشنواره امام رضا (ع) حدود هشت سال پیش از تشکیل بنیاد، با جشنواره شعر رضوی در شهر بافت کرمان آغاز شد و سال‌ها پس از تشکیل بنیاد، تمرکز آن به مشهد منتقل و توسعه یافت؛ بنابراین سابقه جشنواره شعر رضوی از خودِ بنیاد امام رضا (ع) بیشتر است.

در بخش‌هایی از فعالیت‌های بنیاد، دچار افول شده‌ایم

فرشید فلاح درباره لزوم بازنگری در فعالیت‌های بنیاد در ادوار گذشته می‌گوید: در دوره جدید تلاش می‌کنیم با نگاه به گذشته و روز‌های اوج، فعالیت را با همان رویکرد، اما متناسب با شرایط امروز پیش ببریم. می‌پذیرم که در برخی بخش‌ها دچار افول شده‌ایم و از اهداف اولیه فاصله گرفته‌ایم؛ بنابراین باید روند اصلاح را متناسب با مقتضیات روز پیش ببریم تا بنیاد به دوران رشد و رونق خود بازگردد. بخش بین الملل نیز باید تقویت شود.

وی می‌افزاید: مردمی کردن فعالیت‌ها یکی از راهبرد‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است. این چارچوب کلی همه فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید باشد و ما نیز در همین مسیر حرکت می‌کنیم. همه جشنواره‌ها باید اجرا‌های عمومی و مردمی داشته باشند.

فلاح تأکید می‌کند: تغییر راهبردی کلان در بنیاد را مدنظر داریم و باید به جای فعالیت ذیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گستره فعالیت‌ها را به اعضای هیئت امنا و دیگر دستگاه‌های عضو توسعه دهیم.

وی اظهار می‌کند: سند چشم انداز بنیاد تدوین و رونمایی شده است؛ اما اجرای سندی ۱۰ ساله در حوزه فرهنگ و جشنواره ها، با وجود ارزشمندی آن، دشوار و نیازمند انعطاف است.

وی می‌افزاید: دفتر مرکزی بنیاد در مشهد است، اما یک دفتر هم در تهران دارد. برای فعالیت بین المللی ناچاریم بخشی از امور را در تهران مستقر کنیم تا دسترسی به نهاد‌های ملی و بین المللی فراهم باشد؛ بخش مهمی از فعالیت‌های ما در پایتخت انجام می‌شود؛ بنابراین تقویت دفتر تهران در دستور کار است.

فرهنگ کشور را در جریان جنگ ۱۲روزه نجات داد

مدیرعامل بنیاد امام رضا (ع) درباره اهمیت برگزاری جشنواره‌ها می‌گوید: برگزاری رویداد فرهنگی و جشنواره در جامعه، مانند ایجاد پارک و بوستان در محیط شهری است. به این معنی که جشنواره باید محفل و محل نشاط، گفت‌و‌گو، ارتباط شخصیت‌های فرهنگی در سطوح مختلف، نشاط آفرینی و سپری کردن اوقات فراغت و... باشد.

وی تأکید می‌کند: افرادی که با برگزاری جشنواره‌ها و رویداد‌های فرهنگی مخالفت می‌کنند، مانند این است که مخالف ایجاد پارک و بوستان در شهر باشند و شاید چندان متوجه اهمیت موضوع هم نباشند. جشنواره ها، یک فضای تنفس فرهنگی برای جامعه هستند. در فضای رویداد‌های فرهنگی، جشنواره‌ها و هر محفلی که زمینه ساز نشاط اجتماعی باشد، زمینه کشف استعداد، گفت وگوی نخبگان و نوپایان و... پدید می‌آید. جشنواره‌ها برای کشور یک فرصت طلایی است و باید به آن پرداخت.

فلاح با گلایه از کم توجهی به مسائل فرهنگی در سطح کلان می‌گوید: در کشور، سخن از اهمیت فرهنگ به میان می‌آید و همه بر ضرورت رشد و تعالی فرهنگی کشور تأکید دارند. اما وقتی زمان به برنامه ریزی فرهنگی می‌رسد، تنها چیزی که اعتبار و بودجه‌ای به آن نمی‌رسد، همین فرهنگ است. بماند اینکه افرادی هم به عمد یا از روی غفلت، موضوع‌هایی مطرح می‌کنند که حوزه فرهنگی را تخریب می‌کند.

وی تأکید می‌کند: باید به این موضوع باور داشته باشیم که آنچه کشور را در جریان جنگ ۱۲روزه نجات داد، فرهنگ بود. فرهنگ این مملکت است که مردم دانا و فرهیخته ما را در مقابل تهاجم بیگانه متحد می‌کند. اما این فرهنگ نجات بخش روح حاکم بر کشور از آن ارتزاق می‌کند، نیاز به رسیدگی و تنفس و ایجاد تعامل و جریان سازی دارد. مفاهیم ارزشمندی مثل وفاق ملی، رشد سرمایه اجتماعی و وحدت ملی که در کلام بزرگان کشور تکرار می‌شود، فقط در عرصه فرهنگ قابلیت تجلی و ابراز و اظهار پیدا می‌کند.

اجرای جشنواره باید به بخش خصوصی واگذار شود

فلاح با تأکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی هنری موجود در شهرستان‌ها و استان‌ها بیان می‌کند: تصدی گری و اینکه خود وزارت ارشاد فعالیتی را اجرا کند، خطا و اشتباه است. اجرا باید به عهده بخش خصوصی باتجربه و متخصص واگذار شود که البته دغدغه‌مند باشد و بتواند مشارکت را هم جذب کند.

ما باید با آورده‌ای از دولت، بتوانیم سرمایه‌های بخش غیردولتی را جذب کنیم. واقعیت این است که اصل فرهنگ در جامعه ما، بر دوش خود مردم به پیش می‌رود و بانی اصلی و فرهنگ، خود مردم هستند. دولت و به صورت مشخص وزارت ارشاد، نقش تسهیلگر را دارد. درباره برگزاری رویداد‌ها و جشنواره‌ها هم باید به این نکته توجه داشت.

وی می‌افزاید: مؤسسه ها، انجمن ها، تشکل‌های فرهنگی هنری و البته با حمایت شبکه‌های اقتصادی، رویداد‌های فرهنگی هنری را طراحی کرده و به پیش ببرند و البته وزارت ارشاد هم به عنوان تسهیلگر، نقش خود را ایفا کند.

راه ارتقای کیفی جشنواره ها، کم کردن آن‌ها نیست

فلاح با اشاره به سیاست دوره‌های اخیر جشنواره مبنی بر کاهش تعداد جشنواره‌ها می‌گوید: در ۲۲ سال گذشته، برگزاری جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) با فراز و نشیب زیادی همراه بوده است. محدودکردن تعداد جشنواره‌ها در دوره‌های اخیر، با هدف کیفی سازی جشنواره‌ها بوده و با این نگاه صورت گرفته است که اگر جشنواره‌ها تجمیع شود، آثار ارزشمندتری به جشنواره راه پیدا خواهد کرد. اما نگاه من به جشنواره‌ها متفاوت است.

بر این نکته تأکید داریم که وظیفه جشنواره، جریان سازی، کشف استعداد، ایجاد نشاط، ایجاد محفل برای تعامل فرهنگی هنری هنرمندان، ایجاد زمینه ارتباط نخبگان با یکدیگر و با دولت، افزایش سرمایه اجتماعی و برگزاری یک نوع کارگاه آموزشی است و نه تولید اثر فاخر. با این نگاه به جشنواره، به عنوان افرادی که به برقراری عدالت فرهنگی اعتقاد داریم، تلاش می‌کنیم همه استان‌های کشور را با کاروان بزرگ جشنواره‌های فرهنگی هنری رضوی همراه کنیم.

وی تأکید می‌کند: راه ارتقای کیفی جشنواره ها، کم کردن آن‌ها نیست. با طراحی گروه‌های علمی مشورتی و شورای سیاست گذاری، تکلیف بر تکریم استادان، برگزاری جشنواره‌ها به صورت تمام الکترونیک و افزودن بخش آرای مردمی در انتخاب آثار برتر، تعیین جایزه بخش مردمی در همه جشنواره‌ها و ... تلاش می‌کنیم بعد کیفی جشنواره‌ها را افزایش دهیم. همه استان‌ها هم با جشنواره همراه و همسو هستند و فعالیت‌های متنوعی در جریان است.

هر ایرانی، خود را دل بسته امام رضا (ع) می‌داند

مدیرعامل بنیاد امام رضا (ع) درباره انتخاب شعار «ایران امام رضا (ع)» به عنوان شعار محوری جشنواره بیست ودوم می‌گوید: هر ایرانی و با هر گرایش فکری، خود را زیر چتر کرامت امام رضا (ع) می‌داند و دل بستگی به امام رضا (ع) دارد و یکی از مؤلفه‌های وحدت ایران مثل زبان فارسی، تجارب مشترک تاریخی که ملت ایران با هم پشت سر گذاشتند و ... نیز امام رضا (ع) است.

دل بستگی به امام رضا (ع) ملت را کنار یکدیگر و متحد و امیدوار نگه می‌دارد. شعار محوری «ایران امام رضا (ع)» تلاش می‌کند این تصویر دل بستگی به امام رضا (ع) در گستره‌ای به وسعت ایران را ارائه کند. البته در برگزاری جشنواره، به دنبال مناسک و ظواهر زیارت و... نیستیم. می‌خواهیم بیشتر به معارف و فرمایشات امام رضا (ع) در حوزه‌های مختلف بپردازیم.

وی تأکید می‌کند: در فراخوان آثار هم به این موضوع تأکید خواهیم داشت که بیش از ظواهر، به رویکرد‌های موجود در سیره آن حضرت مانند هم زیستی و مدارا و ... بپردازیم.

باید به سلیقه جوانان احترام بگذاریم

مدیرعامل بنیاد بین المللی امام رضا (ع) در ادامه می‌گوید: تلاش می‌کنیم جشنواره ویژه نسل Z برگزار شود. باید به سلیقه جوانان احترام بگذاریم. هدف اصلی ما باید جذب جوانان باشد.

وی تأکید می‌کند: باید فراخوان جشنواره ها، هر سال بازنگری می‌شد که این موضوع اتفاق نیفتاده است. امسال تمام فراخوان‌ها بازنگری شد و اتفاقا یکی از برنامه‌های گروه‌های مشورتی محتوایی که در کنار هم جشنواره شکل گرفته، تغییر در فراخوان و به روز کردن شرایط برگزاری جشنواره هاست.

برای دهه سوم فعالیت بنیاد، برنامه‌هایی داریم

فلاح درباره فعالیت‌های مختلف تعریف شده ذیل بنیاد امام رضا (ع) می‌گوید: بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا (ع) کارویژه‌های متعددی دارد که یکی از آن‌ها جشنواره امام رضا (ع) است.

وی می‌افزاید: کارویژه‌های دیگری از جمله تکریم خادمان رضوی، خبرگزاری رضوی که به دلیل محدودشدن فعالیت‌ها مجوز آن به پایگاه خبری تبدیل شده و به دنبال آن هستیم که دوباره به صورت خبرگزاری اداره شود، انتشارات (با بیش از صد عنوان کتاب منتشرشده و سی عنوان جدید در دست انتشار تا موعد افتتاحیه جشنواره بیست ودوم)، حمایت از آثار فاخر، فعالیت‌های مردمی در دهه کرامت و انتشار دو نشریه علمی پژوهشی و ... از دیگر برنامه‌هایی هستند که در کنار برگزاری جشنواره امام رضا (ع) در بنیاد انجام می‌شود.

فلاح در ادامه می‌گوید: در بنیاد، بسته‌های فرهنگی هنری از نگارگری‌ها از خوش نویسی‌ها و از نقاشی‌های امام رضایی آماده کرده‌ایم که بنا داریم آن‌ها را در اختیار کلان شهر‌ها قرار دهیم تا در نگارخانه‌های شهر‌ها و استان‌ها اکران شود. قرار است نگارخانه‌هایی به وسعت همه شهر‌های ایران داشته باشیم.

{$sepehr_key_165396}

آنچه در جشنواره بیست ودوم قرار است اتفاق بیفتد

مدیرعامل بنیاد امام رضا (ع) درباره جزئیات برگزاری جشنواره بیست ودوم می‌گوید: اردیبهشت سال آینده، افتتاحیه جشن‎‌های دهه کرامت در شهر قم آغاز می‌شود. اختتامیه این دهه همراه با مراسم اختتامیه جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) در مشهد برگزار خواهد شد. جشنواره در هشت حوزه و سی عنوان در سراسر کشور برگزار می‌شود.

وی می‌افزاید: در بخش شعر و ادبیات، سی امین جشنواره بین المللی شعر رضوی در کرمان، پانزدهمین جشنواره بین المللی شعر عربی رضوی در خوزستان، نوزدهمین جشنواره بین المللی شعر ترکی رضوی در آذربایجان غربی، چهاردهمین جشنواره ملی دوسالانه مشاعره رضوی در چهارمحال و بختیاری، شانزدهمین جشنواره ملی سفرنامه و خاطره نویسی رضوی در ایلام، شانزدهمین جشنواره ملی داستان رضوی در لرستان و پنجمین جشنواره ملی دوسالانه داستان نویسی ترکی رضوی (قیزیل ایوان) در زنجان برگزار خواهد شد.

در بخش ادبیات کودک و نوجوان نیز شاهد برگزاری شانزدهمین جشنواره ملی شعر کودک و نوجوان رضوی در همدان و پانزدهمین جشنواره ملی داستان کودک و نوجوان رضوی در بوشهر خواهیم بود.

فلاح اظهار می‌کند: در بخش هنر‌های نمایشی، هجدهمین جشنواره ملی تئاتر رضوی در آذربایجان شرقی، پانزدهمین جشنواره ملی تئاتر کودک و نوجوان رضوی در هرمزگان، چهارمین جشنواره ملی تئاتر خیابانی رضوی در کهگیلویه و بویراحمد و هفدهمین جشنواره ملی دوسالانه نمایش نامه نویسی رضوی در گیلان برگزار می‌شود. در بخش فضای مجازی، اولین جشنواره روایت رضوان در جنوب کرمان آغاز خواهد شد.

در بخش فیلم، شاهد برگزاری اولین جشنواره بین المللی دوسالانه فیلم دینی رضوان در یزد خواهیم بود. در بخش هنر‌های تجسمی، بیست و یکمین جشنواره ملی خوش نویسی رضوی در قزوین، هفدهمین جشنواره ملی دوسالانه نگارگری رضوی در خراسان رضوی، دهمین جشنواره ملی گرافیک رضوی در سیستان و بلوچستان، ششمین جشنواره ملی دوسالانه تصویرسازی رضوی در خراسان جنوبی، سومین جشنواره ملی دوسالانه نماد‌های شهری رضوی در تهران، چهاردهمین جشنواره بین المللی عکس رضوی در البرز، دوازدهمین جشنواره ملی جلوه‌های فرهنگ رضوی در هنر‌های سنتی (سفال و سرامیک) در سمنان و دوازدهمین جشنواره ملی دوسالانه جلوه‌های فرهنگ رضوی در صنایع دستی در اصفهان برگزار خواهد شد. 

در بخش آوا‌ها و نواها، اولین جشنواره ملی دوسالانه آهنگ سازی نغمه‌های رضوی در فارس و هفدهمین جشنواره ملی آوا‌ها و نوا‌های رضوی در گلستان برگزار می‌شود. در بخش روستایی و عشایری نیز شاهد برگزاری هفدهمین جشنواره ملی فرهنگ روستایی و عشایری آسمان هشتم در مازندران خواهیم بود.

مدیرعامل بنیاد امام رضا (ع) در ادامه می‌گوید: علاوه بر هشت بخش فرهنگی و هنری مذکور، سه همایش نیز در بخش پژوهشی برگزار می‌شود که شامل نهمین همایش بین المللی علمی پژوهشی گفت‌و‌گو و مناظرات با تأکید بر تعالی انسان و گفتمان سازی تمدنی در اردبیل، چهاردهمین همایش ملی علمی پژوهشی سیمای امام رضا (ع) در زبان و ادبیات فارسی با محوریت ادبیات کودک و نوجوان در کرمانشاه و پانزدهمین همایش ملی علمی پژوهشی اخلاق، معنویت و سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سیره و معارف رضوی در استان مرکزی است.

جشنواره نگارگری رضوی، میراث ماندگار استاد فرشچیان

فلاح درباره برنامه‌های استان خراسان رضوی در جشنواره بیست و دوم می‌گوید: مشهد به جز میزبانی از مراسم اختتامیه جشنواره بیست ودوم؛ میزبانی جشنواره نگارگری رضوی را نیز بر عهده خواهد داشت. در جشنواره نگارگری رضوی، نکوداشت مرحوم استاد فرشچیان نیز برگزار می‌شود.

وی می‌افزاید: باید تأکید کنیم که اصل برگزاری جشنواره ملی نگارگری رضوی نیز به پیشنهاد و ابتکار مرحوم استاد فرشچیان شکل گرفت.