به گزارش شهرآرانیوز، ایران‌زمین، همواره زادگاه زنان و مردانی بوده است که نامشان در تاریخ ماندگار شده است. در میان زنان اثرگذار این سرزمین، نام شیرین‌دخت اسپهبد رستم طبری – که بعد‌ها با عنوان سیده ملک‌خاتون شناخته شد – جایگاهی ویژه دارد.
او دختر اسپهبد رستم باوندی از خاندان‌های نامدار طبرستان بود و از تبار علم، سیاست و ایمان برخاست. در جوانی با فخرالدوله دیلمی، از شاهان آل‌بویه، ازدواج کرد و پس از آن لقب «سیده خاتون» را یافت. شیرین‌دخت، زنی شیعه‌مذهب، دانا و خردمند بود و در کنار همسرش نقشی فراتر از یک بانو و همسر درباری داشت.
با درگذشت وزیر کاردان فخرالدوله، صاحب‌بن‌عباد، سیده خاتون عملاً به مشاور ارشد و تکیه‌گاه سیاسی شاه تبدیل شد. او بر امور دربار و دیوان نظارت مستقیم داشت، در جلسات نظامی حاضر می‌شد، و به دلیل خرد و تدبیرش، محبوب سپاهیان بود. کلید خزانه شاه نیز در دستان او بود و اعتماد کامل همسرش را جلب کرده بود.
سیده ملک‌خاتون دو پسر به نام‌های ابوطاهر و ابوطالب به دنیا آورد. اما چندی بعد، فخرالدوله درگذشت و فرزندانش هنوز خردسال بودند. در نتیجه، زمام حکومت به‌طور موقت به دست سیده خاتون سپرده شد و از آن پس او را سیده ملک‌خاتون نامیدند. نخستین زن شیعه‌ای که رسماً بر سرزمین همسرش حکمرانی کرد.
دوران فرمانروایی او، از سال ۳۸۵ تا ۴۰۷ هجری قمری، از درخشان‌ترین دوره‌های حکمرانی زنان در ایران به شمار می‌آید. مورخان نوشته‌اند که ملک‌خاتون در اداره امور کشور از فخرالدوله نیز تواناتر بود. او ضمن حفظ اقتدار سیاسی، در نقش مادری نیز بی‌بدیل بود و برای تربیت فرزندانش استادان برجسته‌ای در فلسفه و کلام دعوت کرد؛ از جمله ابوعلی سینا که مدتی در دربار ری نزد او و فرزندش اقامت داشت.
ملک‌خاتون با وجود شورش‌ها و دسیسه‌های سیاسی، توانست با هوشمندی حکومت را حفظ کند. حتی زمانی که پسرش مجدالدوله علیه او شورید، با درایت و تدبیرش آشوب را فرونشاند. بعد‌ها نیز، هنگامی که سلطان محمود غزنوی قصد تسخیر ری را داشت و از او خواست در خطبه‌ها به نام او دعا کند، سیده ملک‌خاتون با شجاعت پاسخ داد:«از نبرد با پیرزنی بگذر؛ که اگر پیروز شوی، ننگ است، و اگر شکست بخوری، رسوایی.»
این پاسخ، نام او را در تاریخ سیاست ایران جاودانه کرد.
سیده ملک‌خاتون، نخستین زن شیعه‌ای که بر تخت حکمرانی نشست، در سال ۴۰۷ هجری قمری درگذشت. آرامگاه او در جاده خاوران تهران، در مکانی معروف به زیارتگاه سیده خاتون، همچنان زیارتگاه دوستداران تاریخ و آزادگی است.
{$sepehr_key_165825}