به گزارش شهرآرانیوز، بسیاری از ما هنگام سفر یا دوری از خانه، وسایل ارزشمند خود را به آشنایان می‌سپاریم تا از آنها نگهداری کنند. این توافق ساده و رایگان، در قانون «عقد ودیعه» نام دارد و اگرچه معمولاً شفاهی انجام می‌شود، اما آثار و تعهدات حقوقی مشخصی برای طرفین ایجاد می‌کند.

عقد ودیعه چیست و طرفین آن چه کسانی‌اند؟

در این عقد، شخصی که مال خود را برای نگهداری می‌سپارد «ودیعه‌گذار» (مودع) و کسی که آن را دریافت می‌کند «امین» یا «مستودع» نامیده می‌شود.

برای شکل‌گیری ودیعه، امین باید نگهداری مال را قبول کند و مهم‌تر اینکه این کار باید کاملاً رایگان انجام شود؛ در غیر این‌صورت رابطه حقوقی از حالت ودیعه خارج شده و به «اجاره» تبدیل می‌شود. البته تعیین پاداش در متن توافق، مانع صحت ودیعه نیست.

ودیه می‌تواند شفاهی یا کتبی باشد و هر دو طرف هر زمان که بخواهند حق برهم‌زدن آن را دارند.

تعهدات امین در برابر مالک

امین باید مطابق خواسته مالک و در نبود آن، به‌صورت متعارف از مال مراقبت کند.

مال باید به مالک واقعی بازگردانده شود؛ اگر مشخص شود فرد تحویل‌دهنده مالک نبوده است، امین موظف به تحویل مال به صاحب اصلی است.

اگر مال در بسته‌بندی مهر و موم شده به امانت گذاشته شده باشد، امین حق بازکردن آن را ندارد و در صورت تخلف، ضامن خسارت است—مگر اینکه دو طرف توافق دیگری داشته باشند.

در صورت کوتاهی یا سهل‌انگاری، امین مسئول جبران خسارت است.

اگر مالک فوت کند، مال باید به وراث قانونی او تحویل داده شود.

تعهدات مالک در برابر امین

مالک باید هزینه‌هایی را که امین برای نگهداری مال پرداخت کرده است، جبران کند. همچنین مخارج ضروری برای پس‌دادن مال نیز برعهده مالک (مودع) است.

مدت و پایان یافتن عقد ودیعه

ودیه از نظر حقوقی یک عقد جایز است؛ یعنی هر یک از طرفین هر زمان می‌توانند آن را فسخ کنند.

تعیین مدت در قرارداد، طرفین را تا پایان آن ملزم نگه می‌دارد، اما حتی در این حالت نیز قانون حق فسخ را برای هر دو طرف محفوظ دانسته است.