حضرت زهرا (س)، معیار حقیقت و هویت امت

مکتب حضرت فاطمه‌زهرا (س) منظومه‌ای از درس‌هاست که در جهان امروز نیز می‌تواند به عنوان نقشه راهبردی و قطب‌نمای فکری، امت اسلامی را از گرداب انحرافات سیاسی و فرهنگی برهاند.

سیره ایشان، به‌ویژه در ابعاد سه‌گانه سیره سیاسی، دفاع از حریم ولایت و جهاد تبیین، محوری است که هویت حقیقی مؤمنان بر آن استوار است. از منظر سیره سیاسی و سیادت اخلاقی، جایگاه حضرت زهرا (س) فراتر از جایگاه عاطفی و خانوادگی بود. ایشان تجسم معیار الهی برای سنجش صحت‌وسقم هر کنش سیاسی و اجتماعی پس از رحلت پدر بزرگوارشان بودند. 

حدیث مشهور نبوی که «إنّ‌الله یغضب لغضب فاطمة ویرضى لرضاها» نه‌تنها یک فضیلت، بلکه یک سند راهبردی الهی است که خشم و رضایت ایشان را به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی مشروعیت الهی هر جریانی معرفی می‌کند. پس از ارتحال پیامبر (ص)، هرگاه جریانی به‌دنبال مشروعیت‌بخشی به قدرت خود بود، ناگزیر به آزمون نزد فاطمه (س) می‌شد. این تقابل، عمق سیره سیاسی ایشان را نشان می‌دهد: ایشان به عنوان حلقه وصل میان وحی و امت، معیار اصالت نبوی را در مقابل ساختار‌های قدرتمند سیاسی نوظهور نگه داشتند.

 ظلمی که بر ایشان روا شد، در واقع نمادی از قدرت یافتن خطی بود که حقیقت را فدای مصلحت سیاسی کرد و هشداری بود که نشان می‌داد چگونه حقیقت می‌تواند توسط قدرتمندترین ابزار‌های سیاسی به انزوا کشیده شود. از‌این‌رو، حذف جایگاه ایشان از فرهنگ رسمی، همانا تلاش برای حذف ترازوی سنجش حق از گفتمان امت است.

از منظر دفاع از حریم ولایت، سیره حضرت زهرا (س) که در قالب صبر فعال معنا می‌یابد. آن حضرت صرفا مظلوم نبودند؛ بلکه دربرابر انحرافی که اساس غدیر و وصیت نبوی را تهدید می‌کرد، به دفاع برخاستند. حضور ایشان در جمع مهاجرین و انصار و ایراد خطبه فدکیه، اوج این دفاع بود که در قالب آن، با استناد به قرآن و سنت، جایگاه حضرت علی (ع) را نه به‌عنوان یک توصیه، بلکه به عنوان تکلیف الهی امت به اثبات رساندند.

این دفاع، نمایشی از این حقیقت است که پیوند میان ولایت الهی و امامت عادل، پیوندی جدایی‌ناپذیر است و هرگونه تلاش برای گسست آن، خشم الهی را به‌دنبال خواهد داشت. حادثه فدک، صرفا یک ملکیت مادی نبود، بلکه نمادی از سهم معنوی و جایگاه حقوقی حضرت فاطمه (س) در میراث نبوت بود که دفاع از آن، دفاع از تمامیت دین بود. 

{$sepehr_key_169257}

از منظر تبیین حقیقت، نقش حضرت زهرا (س) ما را به ضرورت جهاد تبیین در عصر حاضر رهنمون می‌سازد. ایشان با بیاناتی شیوا، عمیق و مستدل، مسیر حقیقت را در بزنگاهی که قدرت‌های سیاسی سعی در تحریف کلام پیامبر (ص) داشتند، روشن کردند. این روشنگری، مدل اساسی برای امروز است؛ اینکه سیاست باید با تبیین حقیقت آمیخته شود.

الگوی فاطمی، ما را به این باور می‌رساند که معنویت حقیقی هرگز از اجتماع و مسئولیت‌های اجتماعی منفک نیست. ایشان با پیونددادن عبادت شبانه (نماز و تهجد) با ایستادگی دربرابر انحراف در روز (خطبه‌ها)، نشان دادند که بالاترین عبادت، حفظ دین در جامعه است. در دنیایی که با تحریفات فرهنگی و سیاسی پیچیده مواجهیم، بازخوانی خطبه فدک و سیره تبیینی ایشان، سلاحی است برای روشنگری و مقابله با سیاست‌های انزوای حقیقت.

ایام فاطمیه، فرصتی است برای بازتعریف هویت خودمان؛ هویتی که در آن، عدالت و حقیقت‌گویی نه شعار‌های انتزاعی، بلکه عمل به سیره راهبردی زهرای‌اطهر (س) باشد.