علی بابازاده | شهرآرانیوز؛ ساعت ۲ بامداد یکم مردادماه امسال، مأموران شرکت توزیع برق مشهد در پی گزارش خاموشی‌های پی درپی در محله پنج تن، مسیر مصرف غیرعادی برق را تا کارگاه متروکه‌ای در حاشیه جاده ابلق دنبال کردند. در آهنی زنگ زده که باز شد، موجی از گرمای سنگین و صدای یکنواخت ده‌ها فن از انبار این کارگاه بیرون زد. در میان تاریکی، ردیف‌هایی از جعبه‌های فلزی خاک نشسته با چراغ‌های سبز روشن، بی وقفه برق را از شبکه می‌بلعیدند. پشت سیم‌ها و دستگاه ها، مزرعه‌ای از ماینر‌ها بود؛ صحنه‌ای که برای نیرو‌های شرکت برق و ضابطان قضایی مشهد تازگی نداشت.

کشف این کارگاه فقط یکی از ده‌ها مرکز مشابهی است که در ماه‌های اخیر در مشهد شناسایی و پلمب شده است. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که فعالیت و استخراج رمزارز در مشهد در نقاط مختلف شهر ریشه دوانده است. از خانه‌هایی که به کارگاه‌های شبه صنعتی تبدیل شده‌اند تا مغازه‌هایی که در ظاهر تابلوی فروش لوازم الکترونیکی دارند، اما از زیرزمینشان صدای فن‌های نامتعارف به گوش می‌رسد. 

با وجود هشدار‌های مکرر، جذابیت سود دلاری استخراج رمزارز سبب شده است برخی افراد تحصیل کرده به این فعالیت غیرمجاز روی آورند، درآمدی که عملا از جیب مردم شهر و با برق مشترکان خانگی تأمین می‌شود. نتیجه این روند، خاموشی‌های مکرر، افزایش هزینه‌های تعمیر شبکه و تحمیل بار اضافی بر نیروگاه هاست.

این پدیده حالا به نقطه‌ای رسیده که دو نهاد اصلی درگیر آن شده‌اند، از سمتی قوه قضائیه که مأمور برخورد با قاچاق تجهیزات ماینری، سرقت انرژی و پیگیری خسارت‌های ناشی از مصرف غیرمجاز است و از سوی دیگر شرکت توزیع نیروی برق که با رصد هوشمند مصرف‌ها و ردگیری انشعابات مشکوک می‌کوشد جلوی فرسایش شبکه را بگیرد.

برای واکاوی جنبه‌های حقوقی و اجرایی این حوزه، به سراغ جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه۹ مشهد می‌رویم که در این باره می‌گوید: این پدیده به دلیل سود سرشارش، برخی را به فعالیت غیرمجاز در این زمینه کشانده است.

قاضی احمد یساقی ادامه می‌دهد: ماینر‌ها کالایی هستند که ورود و استفاده از آن‌ها فقط با مجوز دولت مجاز است، بنابراین هرگونه واردات یا بهره برداری بدون مجوز، طبق قانون قاچاق کالا و ارز جرم محسوب می‌شود.  

وی اضافه می‌کند: بیشتر این دستگاه‌ها از مسیر قاچاق وارد کشور می‌شوند و فعالان از برق به شکل غیرمجاز استفاده می‌کنند، موضوعی که علاوه بر جنبه کیفری، خسارت سنگینی به شبکه توزیع برق وارد می‌کند.   یساقی می‌افزاید: در قانون، سه عنوان مشخص برای این تخلفات در نظر گرفته شده است، قاچاق کالا، استفاده غیرمجاز از انشعاب برق و جبران خسارت وارده به شبکه انرژی.

به گفته این مقام قضایی، پدیده ماینر‌های غیرمجاز تقریبا در تمام نقاط مشهد وجود دارد از واحد‌های صنفی گرفته تا خانه‌های مسکونی و حتی زیرزمین پاساژها. در این مکان‌ها به ظاهر فعالیت صنعتی وجود دارد، اما عملا هدف استخراج رمزارز است. این درحالی است که تفاوتی میان ماینر‌های خانگی و مزرعه‌ای از نظر ماهیت جرم نیست، ولی مجازات با توجه به تعداد دستگاه‌ها و میزان خسارت متفاوت است.

حبس در انتظار متخلفان ماینر

جانشین سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه۹ مشهد با اشاره به روند برخورد قضایی با متخلفان، می‌گوید: پرونده‌های مرتبط ابتدا به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع و در صورت گستردگی، به دادسرا ارسال می‌شوند. معمول‌ترین مجازات‌ها جزای نقدی و ضبط تجهیزات است و در موارد گسترده تر، حبس نیز پیش بینی شده است.   او می‌افزاید: هرچند مجازات‌ها از نظر قانونی بازدارنده است، اما به دلیل سود زیاد این فعالیت، انگیزه تخلف همچنان وجود دارد. بیشتر متهمان دستگیرشده زیر چهل سال هستند و انگیزه آن‌ها رسیدن به درآمد بالاست.

صدور ۲ مجوز قانونی

یساقی می‌گوید: در دو تا سه سال اخیر هیچ موردی از استفاده ماینر در ادارات دولتی مشهد گزارش نشده و افزایش نظارت‌ها سبب کاهش تخلف در بخش دولتی شده است.   این مقام قضایی درباره وضعیت مجوز‌های قانونی، بیان می‌کند: درحال حاضر فقط دو مجوز رسمی برای استخراج رمزارز در خراسان رضوی صادر شده است، بیشتر فعالان بدون مجوزند و ادامه برخورد‌های نظارتی سبب شده بسیاری از آن‌ها فعالیت خود را به استان‌های دیگر منتقل کنند.

وی بیان می‌کند: استخراج رمزارز بدون مجوز نه تنها به اقتصاد رسمی کشور لطمه می‌زند، بلکه با واردکردن فشار سنگین به شبکه انرژی، به منافع عمومی آسیب می‌رساند. برخورد قضایی قاطع، اطلاع رسانی درست و اصلاح قوانین می‌تواند این پدیده را مهار کند.

افزایش بی سابقه کشف مراکز ماینر

در ادامه برای بررسی حجم واقعی مراکز کشف شده در خراسان رضوی به سراغ مجری شناسایی و جمع‌آوری مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز شرکت توزیع نیروی برق مشهد رفتیم.

مجید حسن نژاد با اشاره به اینکه روند کشف و تشکیل پرونده‌های مرتبط با استخراج غیرمجاز رمزارز در سال ۱۴۰۴ به طور محسوسی رو به افزایش است می‌گوید: در یک سال گذشته ۲۱۰پرونده قضایی در ارتباط با فعالیت مراکز ماینر در سطح استان تشکیل شده و طرح پرونده‌ها در مراجع قضایی همچنان با اهمیت بالا در حال انجام است.

وی می‌افزاید: امسال تاکنون ۲۶۳محل استخراج غیرمجاز شناسایی شده که از این مکان‌ها حدود ۲۱۰۰دستگاه ماینر توقیف شده و به طور میانگین از هر محل حدود هشت دستگاه استخراج رمزارز کشف و ضبط شده است.

جایگاه خراسان رضوی در آمار ملی

وی با اشاره به گستردگی این پدیده در سطح کشور ادامه می‌دهد: کشفیات خراسان رضوی حدود ۹درصد مجموع کشفیات ماینر در کشور را تشکیل می‌دهد، عددی که نشان دهنده تمرکز بالای فعالیت‌های غیرمجاز در این استان است.

به گفته حسن نژاد بخش زیادی از این کشفیات در حوزه مشهد انجام و حدود ۶۲درصد دستگاه‌های کشف شده استان در مشهد شناسایی شده است که این آمار، بیانگر گستردگی برخورد با فعالیت مراکز ماینر در محدوده شهری و لزوم تشدید نظارت‌ها در این منطقه است.

وی با اشاره به ابعاد اقتصادی این تخلفات، می‌گوید: ارزش مالی تقریبی دستگاه‌های ماینر کشف شده در استان حدود ۸۴میلیارد تومان برآورد می‌شود، مبلغی که نشانگر گستره زیاد سرمایه گذاری غیرمجاز در این حوزه است.

حسن نژاد اضافه می‌کند: قدرت اسمی دستگاه‌های کشف شده بیش از ۷.۵مگاوات است و براساس محاسبات انجام شده، این دستگاه‌ها در طی یک سال می‌توانند حدود ۶۵میلیون کیلووات ساعت برق مصرف کنند و این میزان مصرف معادل برق موردنیاز چندین هزار خانوار در یک ماه است.

{$sepehr_key_169594}

سهم زیاد مکان‌های مسکونی در پرونده‌ها

مجری شناسایی و جمع‌آوری مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز شرکت توزیع نیروی برق مشهد، بیان می‌کند: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که حدود۶۰درصد آدرس‌های محل کشف، مربوط به مکان‌های مسکونی بوده و مابقی شامل مراکز صنعتی و تجاری است. این مسئله نشان می‌دهد که بخشی از شهروندان با مشاهده سودآوری بالای رمزارزها، منازل خود را به مراکز استخراج تبدیل کرده‌اند که این اقدام علاوه بر خسارت اقتصادی، تهدیدی برای شبکه برق شهری و ایمنی ساختمان‌ها محسوب می‌شود.

او در پایان تأکید می‌کند: طرح برخورد برای استفاده غیرمجاز از برق و مراکز استخراج رمزارز همچنان به طور مستمر در حال اجراست، همکاری نزدیک میان شرکت توزیع نیروی برق، نهاد‌های قضایی و نیرو‌های انتظامی باعث شده روند شناسایی این مراکز سریع‌تر و دقیق‌تر از گذشته شود، هدف نهایی ما حفظ پایداری شبکه برق و صیانت از حقوق مشترکان است.

کشف ماینر‌های قاچاق از خانه یک سودجو

سهیل دیبا | در روز‌های گذشته، پلیس مشهد به اطلاعاتی مبنی بر نگهداری و فعالیت دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال (ماینر) در یک منزل مسکونی دست یافت. رسیدگی به این پرونده برعهده مأموران دایره امنیت عمومی کلانتری شهید آستانه‌پرست قرار گرفت. تیم رسیدگی‌کننده پرونده با کنترل نامحسوس محل، پس از اطمینان از صحت موضوع ضمن هماهنگی با مقام‌قضایی در بازرسی از این مکان، دو دستگاه ماینر قاچاق را که با برق غیرمجاز در حال کار بود، کشف کردند. ارزش کالای قاچاق کشف‌شده بنا به اظهارنظر کارشناسان اداره گمرک ۱۰۰ میلیون تومان برآورد شده است. متهم پس از تشکیل پرونده مقدماتی به‌منظور سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شد.