کتاب «مبارزه»، روایتی از شهید محمدصادق اسلامی و یار دیرین شهیدان بهشتی و باهنر | شهادت جان‌مایه انقلاب اسلامی است

به گزارش شهرآرانیوز، کتاب «مبارزه» به روایت شهید محمدصادق اسلامی به اهتمام جواد اسلامی، فرزند شهید و با حمایت مؤسسه فرهنگی هنری سرچشمه نور با هدف بازشناسی شخصیت و سیره مبارزاتی این شهید که جزو نقش‌آفرینان صدر انقلاب بوده، منتشر شده است؛ مردی که عمرش را از آغاز نهضت ملی نفت تا پیروزی انقلاب اسلامی، در خط مقدم جهاد فکری و عملی سپری کرد.

این کتاب همچنین در چهارمین دوره جایزه ادبی شهید اندرزگو، در بخش روایت و مستند شفاهی رتبه یک را بدست آورد و چاپ دوم آن در راه است که قرار است با تغییراتی در محتوا همراه باشد و در آن، سخنان غیرمشروح رهبر انقلاب درباره شهید اسلامی به آن اضافه خواهد شد.

چهره درخشان و اثرگذار ولی گمنام

شهید محمدصادق اسلامی است جزو چهره‌های درخشان تاریخ معاصر ایران است که به‌رغم نقش‌آفرینی‌های بزرگش، کمتر شناخته شده و در سایه مانده است؛ او یار دیرین شهیدان بهشتی و باهنر، از اعضای مؤسس حزب جمهوری اسلامی و از مردان بی‌نام و نشان مبارزات انقلابی بود که به تعبیر رهبر معظم انقلاب، «در رتبه کار انقلابی کمتر از شهید اندرزگو نبود.»

در «مبارزه به روایت شهید محمدصادق اسلامی» علاوه بر بازخوانی مصاحبه‌های شهید اسلامی در روزنامه‌ها و مجلات دهه نخست انقلاب، اسناد، روزشمار زندگی و بخش‌هایی از تصاویر تاریخی زندگی مبارزاتی این شخصیت نیز وجود دارد. نویسنده در مقدمه خود می‌گوید که این کتاب حاصل کار بر روی نوار‌های صوتی و روایت‌های شفاهی شهید اسلامی است که پیش‌تر در آرشیو مؤسسات پژوهشی تاریخ انقلاب نگهداری می‌شد و اکنون با دقت و امانت‌داری بازنویسی شده است.

در بخش آغازین کتاب، مقدمه‌ای از سوی ناشر آمده که با نقل سخنان مقام معظم رهبری درباره شهید اسلامی، جایگاه ویژه او را در میان نسل مؤمن و پیش‌گام نهضت تبیین می‌کند. رهبر انقلاب در خطبه دوم نماز جمعه تهران (۶ تیر ۱۳۶۵) درباره وی فرموده بودند: «من فکر نمی‌کنم مردم ما بدانند صادق اسلامی کی بود! و بتوانند بفهمند این مردی که در طول پانزده سال مبارزه یک لحظه آرام نگرفته بود، چه سهم بزرگی در پیشبرد انقلاب داشت. اگر امثال صادق اسلامی‌ها نبودند، اندرزگو‌ها هم نمی‌توانستند به وجود بیایند.»

خانه‌ای که پاتوق مبارزان انقلابی بود

شهید محمدصادق اسلامی، زاده سوم فروردین ۱۳۱۱در تهران، از خانواده‌ای گیلانی‌تبار بود. او از دوران جوانی در نهضت ملی شدن صنعت نفت فعال شد و بعد‌ها در کنار شهیدان بهشتی، باهنر، عراقی و بخارایی در شکل‌گیری هیأت‌های مؤتلفه اسلامی نقش مؤسس داشت. اسلامی از همان سال‌ها به عنوان یک عنصر فرهنگی، تشکیلاتی و انقلابی شناخته می‌شد؛ کسی که مسجد و خانه‌اش همواره پاتوق مبارزان بود و از تأسیس صندوق‌های قرض‌الحسنه و مدارس دینی تا سازماندهی فعالیت‌های سیاسی، در همه عرصه‌ها حضوری اثرگذار داشت.

نویسنده در این کتاب به نقش شهید اسلامی در دهه ۵۰ اشاره می‌کند؛ زمانی که بسیاری از گروه‌های مذهبی در پی انحراف سازمان مجاهدین خلق از اسلام، دچار تشتت و سردرگمی شدند. اسلامی از نخستین کسانی بود که خطر التقاط را تشخیص داد و با تمام توان برای بازگرداندن مبارزان مسلمان به مسیر اصیل انقلاب کوشید. او بعد‌ها با گروه‌های توحیدی صف، فجر اسلام و یاران شهید اندرزگو همکاری داشت و حتی در پروژه‌های مسلحانه علیه رژیم پهلوی مشارکت کرد.

تأسیس شرکت سهامی فیلم در خدمت دین

وجه دیگر زندگی شهید اسلامی، بُعد فرهنگی و اجتماعی اوست. تأسیس مؤسسات فرهنگی و اقتصادی، چون شرکت سهامی فیلم در خدمت دین، شرکت سهامی سبزه، بنیاد رفاه، مدرسه رفاه و صندوق اندوخته جاوید در مسجد لرزاده تنها بخشی از فعالیت‌های گسترده او در گسترش تشکیلات مذهبی و مردمی‌سازی نهضت اسلامی است. خانه او نه‌تنها محل رفت‌وآمد مبارزان، بلکه پایگاه تنظیم اساسنامه حزب جمهوری اسلامی در آستانه پیروزی انقلاب بود. به گفته منابع تاریخی، آیت‌الله خامنه‌ای و شهید باهنر متن نخستین اساسنامه حزب را در منزل شهید اسلامی نوشتند.

پس از پیروزی انقلاب، شهید اسلامی همچنان در صف خدمت و مدیریت انقلابی باقی ماند. او عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، از مسئولان کمیته انقلاب و معاون هماهنگی و پارلمانی وزارت بازرگانی در دولت شهید رجایی بود. اما سرانجام در شامگاه هفتم تیر ۱۳۶۰، در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی، همراه با یاران دیرینش بهشتی، باهنر و ده‌ها تن از رجال انقلاب، به آرزوی دیرینه خود یعنی شهادت رسید.

شهادت جان‌مایه انقلاب اسلامی است

مقدمه مؤلف کتاب، از سویی یادداشتی تأمل‌برانگیز درباره مفهوم شهادت و مجاهدت است. جواد اسلامی در این بخش، با استناد به کلمات امام علی (ع) و اندیشه امام خمینی (ره)، شهادت را نه پایان، بلکه تداوم حیات در مسیر حق می‌داند. او با لحنی حماسی می‌نویسد: «شهید اسلامی معتقد بود هنر آن است که بمیری پیش از آنکه بمیراننت. شهادت جان‌مایه انقلاب اسلامی است؛ قلبی که خون حیات را در شریان سپاه حق می‌دواند.»

کتاب در مجموع، تصویری روشن از زندگی مردی ارائه می‌دهد که در عین گمنامی، در بسیاری از بزنگاه‌های انقلاب نقش محوری داشت. از تدوین اساسنامه حزب تا نظارت بر اندوخته اسکناس در شورای انقلاب، از همراهی امام در نجف تا سازماندهی تظاهرات پانزده خرداد، ردّ پای صادق اسلامی در همه‌جا به چشم می‌خورد.