سمیه سعادتمند | شهرآرانیوز؛ این روز‌ها نفس‌کشیدن در مشهد برای بسیاری از شهروندان دشوار شده است. کاهش کیفیت هوا و افزایش آلاینده‌ها، نگرانی‌ها درباره سلامت عمومی و تأثیرات بلندمدت آن بر زندگی مردم را شدت بخشیده است. کارشناسان هواشناسی و محیط‌زیست هشدار می‌دهند که ادامه این شرایط می‌تواند به‌ویژه برای گروه‌های حساس از‌جمله کودکان، بیماران قلبی و تنفسی و زنان باردار خطرناک باشد.
در هفته‌های اخیر، وارونگی دمایی در مشهد تداوم یافته و باعث انباشت آلاینده‌ها در مناطق شهری و صنعتی شده است. این وضعیت، هر چند در مقاطعی کوتاه‌مدت است، اما اثرات آن بر کیفیت زندگی مردم و سلامت عمومی جالب توجه است.
احتمال بارش باران در برخی نقاط استان
کارشناس مرکز پیش‌بینی اداره کل هواشناسی خراسان رضوی، با اشاره به تحلیل مدل‌های هواشناسی گفت: تا اواسط این هفته پایداری نسبی جو و تداوم وارونگی دمایی ادامه خواهد داشت. این شرایط باعث انباشت آلاینده‌ها به‌ویژه در مشهد و مناطق صنعتی شده است و کیفیت هوا همچنان در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس باقی خواهد ماند.
زهرا آهنگرزاده افزود: از سه‌شنبه ۱۱آذر تا پنجشنبه ۱۳آذر، احتمال افزایش ابر، وزش باد و بارش در برخی نقاط استان وجود دارد. هوای سرد شبانه تا سه‌شنبه ادامه خواهد داشت، اما دمای روزانه به‌تدریج افزایش خواهد یافت.
وی ادامه داد: انباشت آلاینده‌ها در شرایط وارونگی دمایی معمولا در ساعات اولیه صبح و شب افزایش می‌یابد و باعث می‌شود شاخص کیفیت هوا به سطح ناسالم برای گروه‌های حساس یا حتی تمامی افراد برسد. یک بارندگی چندساعته می‌تواند کیفیت هوای مشهد را تا حد زیادی بهبود ببخشد.
۲۲ روز آلودگی فسیلی پیاپی به ثبت رسید
همچنین مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی گفت: شاخص کیفیت هوای کلان‌شهر مشهد همچنان در وضعیت «ناسالم» قرار دارد و امروز هشتم آذرماه۱۴۰۴ برای بیست‌ودومین روز پیاپی نفس شهروندان این شهر زیر لایه‌ای سنگین از آلودگی‌های فسیلی تنگ است.
سعید محمودی با اعلام آخرین شاخص کیفیت هوای مشهد افزود: میانگین کیفیت هوا در ۲۴ساعت گذشته ۱۰۸ بود که نشان‌دهنده وضعیت ناسالم برای افراد حساس است. در برخی ساعات، این عدد به ۱۳۶ رسید که هوا را ناسالم برای گروه‌های حساس نشان می‌دهد. کیفیت هوا در ۱۰منطقه مشهد برای همه افراد ناسالم است و در ۱۳منطقه دیگر، ناسالم برای افراد حساس.
وی بیان کرد: افراد حساس از جمله بیماران قلبی و تنفسی، کودکان و زنان باردار باید از تردد غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند و در صورت ضرورت خروج از منزل، رعایت توصیه‌های حفاظتی و استفاده از ماسک‌های مناسب ضروری است.
محمودی همچنین بر لزوم همکاری شهروندان تأکید کرد و گفت: کاهش رفت‌وآمد‌های غیرضروری، استفاده از وسایل‌نقلیه عمومی به‌جای خودرو شخصی و پرهیز از آتش‌زدن زباله و هیزم می‌تواند نقش مؤثری در بهبود کیفیت هوا داشته باشد.
۱۲میلیارد دلار هزینه درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی
با توجه به پایداری معضل آلودگی هوا، هفته گذشته عضو کمیسیون بهداشت مجلس، وضعیت آلودگی هوا در کشور را بحرانی دانست و گفت: در روز‌های اخیر، بسیاری از شهر‌های کشور به‌ویژه تهران با افزایش شدید آلودگی روبه‌رو شده‌اند. خودرو‌های فرسوده و سوخت آلاینده، فعالیت برخی نیروگاه‌ها و ورود ریزگردها از ترکمنستان نقش مهمی در این وضعیت دارند.
عالیه کیاسری ادامه داد: بر اساس گزارش وزارت بهداشت، سالانه ۵۸هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که بیش از دوبرابر مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای است. هزینه درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا نیز حدود ۱۲میلیارد دلار در سال برآورد می‌شود.
کیاسری تأکید کرد: تنها راه برون‌رفت از این بحران، اجرای کامل قانون هوای پاک، اصلاح استاندارد خودروها، نظارت بر سوخت، کنترل ریزگردها و تقویت غربالگری بیماری‌های ناشی از آلودگی است. متأسفانه در حال حاضر آلودگی هوا برای مسئولان به یک موضوع تکراری تبدیل شده و جدیت لازم در مقابله با آن مشاهده نمی‌شود.
وی افزود: همچنین مذاکرات سه‌جانبه بین فراکسیون محیط‌زیست مجلس، استان گلستان و ترکمنستان در حال پیگیری است تا منابع ریزگرد کنترل شود و ورود آنها به استان‌های شمالی و مشهد محدود گردد.
توصیه‌های بهداشتی در روز‌های آلوده
کارشناسان محیط‌زیست و بهداشت توصیه می‌کنند که افراد حساس از تردد غیرضروری پرهیز کنند و در صورت ضرورت خروج از منزل، توصیه‌های حفاظتی مانند استفاده از ماسک‌های استاندارد و اجتناب از فعالیت‌های سنگین بدنی در هوای آلوده را رعایت کنند. همچنین کاهش استفاده از خودرو‌های شخصی، ترجیح حمل‌ونقل عمومی و توجه به هشدار‌های محیط‌زیست می‌تواند به کاهش آلودگی و بهبود کیفیت هوای شهر کمک کند.
کارشناسان بر این باورند که کنترل ریزگردها، همراه با اصلاح سوخت، استانداردسازی خودروها و بهسازی راه‌ها، می‌تواند اثرات بلندمدت آلودگی هوا را کاهش دهد و سلامت شهروندان را تضمین کند.