سمانه رضوانی | شهرآرانیوز؛ ما پدرومادر‌ها دوست داریم فرزندمان راه سی‌ساله ما را یک‌شبه برود، اما شدنی نیست و خیلی واضح است که این راه، اصولی دارد. مانند یک باغبان که برای رشد یک گل، به نور، آب و خاک خوب و البته صبر نیاز دارد، تربیت فرزند نیز قوانین خاص خودش را می‌طلبد. در این مسیر، چه چیزی بهتر از دین می‌تواند راهنما باشد؟ در این نوشتار، شش اصل طلایی تربیت را از نگاه اسلام باهم مرور می‌کنیم.
۱. تربیت، قبل از اینکه بدانیم شروع می‌شود
خیلی‌ها فکر می‌کنند تربیت از زمانی شروع می‌شود که بچه حرف زدن را یاد بگیرد، اما در نگاه دینی، تربیت خیلی زودتر از این حرف‌ها آغاز می‌شود. انتخاب همسر خوب، خوردن روزی حلال و رعایت آداب در زندگی زناشویی، مانند بذر سالمی است که در زمینی پاک کاشته می‌شود.
رسول خدا (ص) در این زمینه می‌فرمایند: برای نطفه‌های خود، همسر شایسته‌ای انتخاب کنید، زیرا کودکان، شبیه دایی‌ها و خاله‌های خودشان می‌شوند. این یعنی ویژگی‌های خانواده پدرومادر بر فرزند تأثیر می‌گذارد.
۲. یک نقشه راه کاربردی
حضرت رسول (ص) یک برنامه بسیار روشن برای تربیت به ما داده‌اند. ایشان می‌فرمایند: فرزند در هفت سال اول زندگی، آقا و سرور شماست. در هفت سال دوم، خدمتگزار و مطیع شماست و در هفت سال سوم، وزیر و مشاور شما می‌شود. این یعنی:
از تولد تا ۷سالگی
کودک باید در دریایی از محبت و بازی غرق شود. در این سن، او بیشتر از هر چیزی به نوازش، بوسه و امنیت نیاز دارد. اگر اشتباهی کرد، زیاد سخت نگیرید.
۷ تا ۱۴سالگی
حالا نوبت آموزش است. مانند یک زمین حاصلخیز که آماده کشت است، باید خواندن و نوشتن، مسائل دینی و آداب زندگی را به او بیاموزید.
۱۴ تا ۲۱ سالگی
در این دوره، با نوجوانتان مثل یک دوست رفتار کنید. به او اعتماد کنید و در مسائل مختلف با او مشورت کنید. این کار، اعتماد‌به‌نفس و قدرت تصمیم‌گیری او را تقویت می‌کند.
۳. عدالت، ستون استحکام خانواده
یکی از بزرگ‌ترین اشتباه‌ها در تربیت، مقایسه کردن یا قهر و لطف بی‌دلیل بین فرزندان است. این کار مانند این است که به بعضی از گل‌های باغتان بیشتر آب بدهید و بقیه را تشنه بگذارید. امام صادق (ع) به ما هشدار می‌دهند: عدالت را بین فرزندانتان مراعات کنید، همان‌طور که دوست دارید آنها در نیکى و اظهار مهربانى بین شما به عدالت رفتار کنند.
این عدالت فقط در دادن پول یا هدیه نیست، بلکه در نگاه محبت‌آمیز، حرف زدن و حتی بوسیدن هم باید رعایت شود. وقتی پدرومادر عادل باشند، حسادت و کینه از دل بچه‌ها رخت برمی‌بندد و خانواده به یک پناهگاه امن تبدیل می‌شود.
۴. بهترین سرمایه زندگی
چه سرمایه‌ای بهتر از اینکه فرزندی باادب داشته باشیم؟ پیامبر (ص) می‌فرمایند: هیچ پدری، بهتر از ادب نیکو را به فرزندش هدیه نداده است. ادب، فقط «سلام کردن» و «تشکر کردن» نیست. یعنی راست‌گویی، خوش‌زبانی، احترام به بزرگ‌تر‌ها و مسئولیت‌پذیری.
این مهارت‌ها، همان چیز‌هایی هستند که نه‌تنها در خانه و مدرسه، بلکه در تمام طول زندگی، راه موفقیت را برای فرزندمان هموار و او را در نظر همه، عزیز و محترم می‌کنند.
{$sepehr_key_170481}
۵. بهترین الگوی فرزندتان هستید
کودکان، بیشتر از آنچه که می‌شنوند، از آنچه که می‌بینند یاد می‌گیرند. اگر از فرزندتان می‌خواهید راست‌گو باشد، خودتان باید در عمل راست‌گو باشید. اگر از نماز خواندن برایش می‌گویید، باید ببیند که شما به نماز اهمیت می‌دهید. امام صادق (ع) یک توصیه طلایی دارند: مردم را با غیر زبان خود [به مذهب خویش]دعوت کنید، تا پارسایى و سخت‌کوشى [در عمل و عبادت]و نماز و خوبى را از شما ببینند، زیرا اینها، خود [بهترین]مبلّغ‌اند. این جمله یعنی بزرگ‌ترین درس‌ها، درس‌هایی هستند که در زندگی روزمره و با رفتار‌های ساده خودمان به فرزندان می‌دهیم.
۶. دعا، پشتوانه نامرئی تربیت
با همه این راهکارها، ما بدون کمک خدا نمی‌توانیم موفق شویم. شاید اینکه نسل جدید در تربیت فرزند دچار چالش‌های بیشتری شده این است که فقط نقش خود و علمشان را جدی گرفته‌اند و از نقش خدا در تربیت غافل شده‌اند دعا برای تربیت فرزند، پشتوانه‌ای معنوی است که هیچ چیزی جایگزین آن نمی‌شود.
رسول خدا (ص) به امیرالمومنین (ع) می‌فرمایند چهار دعاست که رد نمی‌شود یکی از آنها دعای پدر در حق فرزند است. در دعاهایمان از خدا بخواهیم که به ما کمک کند تا در تربیت فرزندانمان موفق باشیم و خدا دل آنها را به خوبی‌ها متمایل کند.