باردو، نمایشی از عشق، موسیقی و جنگ و زندگی است

به گزارش شهرآرانیوز، صبح امروز، نشست خبری گروه نمایشی «باردو» به تهیه کنندگی احسان محسنی ثانی، کارگردانی محمد نیازی و نویسندگی علی حاتمی‌نژاد در مرکز مدیریت رسانه فراهنگ در مشهد برگزار شد. 

احسان محسنی ثانی، تهیه کننده نمایش «باردو» در این نشست هنری با اشاره به اینکه از سال ۹۴ به سمت تئاتر گام برداشته است در خصوص تهیه کنندگی این اثر ابراز کرد: ما در این مدت با بچه‌های تئاتر بیشتری ملاقات کردیم و افتخار همکاری با آنها را داشتیم. از طرف دیگر، احساس نیاز به یک مجموعه حرفه‌ای در زمینه تئاتر در شهر کاملاً مشهود بود. هدف ما این است که به عنوان یک بازوی رسانه‌ای برای این بخش فعالیت کنیم. هنر‌های نوین یا هنر معاصر را اگر بررسی کنیم، می‌توانیم سه ضلع برای آن ترسیم کنیم.

یک ضلع آن خالقین اثر هستند، ضلع دیگر مخاطب و کسانی که به تماشا یا دیدن این اثر می‌آیند و ضلع سوم رسانه است. امیدوارم در این ضلع سوم بتوانیم کمکی کنیم تا این هنر، به عنوان مرکز مدیریت رسانه شناخته شود و بتوانیم به عنوان یک رسانه تأثیرگذار و مؤثر در این زمینه فعالیت کنیم. ان‌شاءالله با استفاده بیشتر از پتانسیل‌های خوب مشهد و استعداد‌های برجسته‌ای که بچه‌های این شهر دارند، بتوانیم به کشف و پرورش استعداد‌ها کمک کنیم و در سطح ملی و منطقه‌ای فعالیت کنیم.

نمایش دغدغه‌های انسانی به واسطه هنر تئاتر 

محسنی ثانی با بیان این مطلب که هدف ما این است که معنایی به مخاطب در انتهای نمایش منتقل شود افزود: من به عنوان یک مخاطب تئاتر دوست دارم زمانی که وارد سالن می‌شوم، چیزی بر اندیشه‌ام افزوده شود. مخاطب باید احساس کند که پس از خروج از سالن نمایش، اگر بخواهد نمایش را برای کسی تعریف کند، چه چیزی می‌گوید. امروزه پیام آثار کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ بلکه هنر‌ها به سمتی رفته‌اند که تنها بخشی از یک دغدغه یا مشکل را برای مخاطب نشان دهند و اندیشه‌ورزی پس از خروج از سالن اتفاق بیفتد. ما در این نمایش به دنبال این هستیم که احساسات و دغدغه‌های انسانی را از سال ۱۳۲۰ تا ۱۴۰۴ به تصویر بکشیم. این سه اپیزود، هر کدام در یک مقطع زمانی خاص اتفاق می‌افتند و سیر تاریخی را به صورت یک کل واحد به نمایش می‌گذارند. ما به انسان‌ها و زندگی‌هایشان توجه داریم، نه به ایدئولوژی‌ها و سیاست‌ها. در واقع، انسان رکن اصلی هنر‌های معاصر است و ما تلاش کرده‌ایم تا این سیر تاریخی را در سه اپیزود مجزا روی صحنه بیاوریم. 

تهیه کننده باردو و مدیر موسسه رسانه‌ای فراهنگ با تاکید بر این مطلب که ساخت این نمایش بدون هیچ گونه سفارشی و توسط بخش خصوصی انجام شده است، افزود: طبق تجربه بیست و اندی ساله‌ای که دارم به نظرم برای انجام یک کار نباید توقعی از دولت داشت و باید بر توانمندی‌های خود تکیه کرد و اگر دولت اجازه بدهد بخشی از کار‌ها را مردم و با مشارکت بخش خصوصی انجام بدهند به دلیل اینکه این افراد، کار را از خود می‌دانند با دلسوزی و دغدغه‌مندی بهتری آن را انجام می‌دهند و نتایج بهتری نیز حاصل می‌شود.

 به‌خصوص در شرایط اقتصادی کنونی، جایی که حمایت‌های دولتی ممکن است ناکافی باشد، حضور و فعالیت بخش خصوصی می‌تواند به عنوان یک محرک برای رشد و توسعه هنر عمل کند. این نکته که کار‌های مستقل و غیرسفارشی معمولاً کیفیت بالاتری دارند و با دلسوزی بیشتری تولید می‌شوند، تجربه‌ای است که بسیاری از هنرمندان با آن موافق هستند. رهمکاری بین بخش خصوصی و رسانه‌ها نیز می‌تواند به ترویج هنر و افزایش آگاهی عمومی درباره‌ی تئاتر کمک کند.

نمایشی از جنگ و زندگی و عشق در سه مقطع تاریخی ایران

علی حاتمی‌نژاد، نویسنده و کارگردان تئاتر مشهدی که در این پروژه نویسندگی «باردو» را به عهده دارد بیان کرد: در اصطلاح، «باردو» فاصله‌ای بین دو جهان است و در برخی فرهنگ‌ها به معنای دروازه‌ای بین مرگ و جهان دیگر تعبیر می‌شود. در فرهنگ‌های دیگر، انسان‌ها در لحظه مرگ آرزو‌هایی دارند که به آنها در جهان دیگر می‌رسند؛ این یعنی «باردو» و امیدوارم با دیدن نمایش، این مفهوم بهتر درک شود. 

حاتمی‌نژاد تصریح کرد: نکته اساسی که در نگارش نمایشنامه برای من مهم بود این است که وقتی ما سه مقطع تاریخی از ایران معاصر را روی صحنه نشان می‌دهیم، اگر بخواهیم مستقیماً به خود تاریخ بپردازیم، شکست خورده‌ایم. معتقدم که در عالم ادبیات دراماتیک، تاریخ باید همیشه در پس زمینه قصه باشد، نه در خود قصه. تاریخ تئاتر ایران و جهان نشان می‌دهد آثار موفق‌تر آنهایی هستند که تاریخ در پس‌زمینه صحنه قرار دارد نه روی صحنه. من همیشه به هنرجویان و دانشجویان می‌گویم که اگر بخواهیم درباره خود تاریخ روی صحنه صحبت کنیم، شکست خورده‌ایم.

وی افزود: مدیوم تئاتر اجازه نمی‌دهد که تاریخ به صورت مستقیم مطرح شود؛ بلکه بیشتر مناسب مقالات پژوهشی و سخنرانی‌های تاریخی است. در تئاتر، ما نیاز داریم که زندگی را با تمام فراز و نشیب‌هایش ببینیم.

کاستی‌ها و دغدغه‌ها و امیدها؛ بنابراین سعی کردیم تاریخ را در پس‌زمینه قرار دهیم تا انسان‌ها و زندگی‌هایشان را روی صحنه ببینیم. باردو در واقع یک داستان تاریخی در سال‌های ۱۳۲۰، ۱۳۶۲ و ۱۴۰۴ است که نگاه متفاوتی به مواجهه انسان با جنگ و زندگی و عشق دارد.

باردو، یک تجربه از ترومای شخصی در جنگ ۱۲ روزه بود

محمد نیازی، «باردو» را یک تجربه جدید عنوان کرد و درباره فرم آن گفت: نمایش ما به شکلی نوآورانه ترکیبی از موسیقی و روایت داستانی است که به آن «موسیقی نمایش» گفته می‌شود. در این نوع نمایش، قطعات موسیقی به‌طور مستقل در دل درام قرار می‌گیرند و نه تنها تزیینی بلکه کاربردی هستند و در پیشبرد داستان مؤثرند. این فرم جدید باعث شده تا یک تجربه متفاوت برای مخاطب ایجاد کنیم. 

وی در خصوص فرایند اجرایی نمایش ابراز کرد: ایده پردازی اواخر شهریور ماه آغاز شد و تمرینات از ابتدای مهرماه و نمایش نیز از ۱۳ آذرماه در تماشاخانه آکتور شروع خواهد شد. ما به دنبال این هستیم که مخاطب بتواند در طول نمایش، عشق، موسیقی و جنگ را لمس کند. دغدغه من این است که جامعه نیاز دارد تا مرهمی برای آرامش بیابد. به عنوان یک کارگردان تئاتر، احساس می‌کنم رسالت من این است که موضوعاتی را که بر مبنای عشق و انسانیت هستند، روی صحنه بیاورم و به مخاطب ارائه دهم. 

نیازی با اشاره به ایده اولیه نمایشنامه توضیح داد: باردو یک تجربه شخصی و حقیقی است که برای خودم در جنگ ۱۲ روزه پیش آمده است. زمانی که جنگ شد من به دنبال خرید یک پیانو بودم که این موضوع باعث ترس من و ایجاد ترومایی بین زندگی و علاقه من به موسیقی شد. وقتی در خیابان‌های شهر راه می‌رفتم هر لحظه گمان می‌کردم امروز ساختمانی نابود می‌شود و امیدی به فردا نداشتم و این درگیری ذهنی و زندگی با ترس، همراهم بود. وقتی این ایده را با آقای حاتمی مطرح کردم استقبال کردند و قرار شد نمایشنامه آن را بنویسند. 

{$sepehr_key_171407}

تکامل انسانی با هنر تئاتر

این کارگردان مشهدی تصریح کرد: در نمایش باردو، ما به موضوعاتی، چون عشق و موسیقی پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم تا با استفاده از روایت‌های انسانی، مخاطب را به تفکر وادار کنیم. من معتقدم که تئاتر باید به عمق احساسات انسانی توجه داشته باشد و این توجه به انسان، یکی از مبانی اصلی آثار من است.

حاتمی نژاد در تکمیل صحبت‌های نیازی خاطرنشان کرد: هنر مدرن به انسان به عنوان مرکز عالم توجه دارد. این دیدگاه ما را به سمت تکامل انسانی سوق می‌دهد تا به مسائلی، چون تربیت، آموزش و نیاز‌های اولیه انسان بپردازیم. در این راستا، تلاش ما بر این است که لغزش‌ها، دغدغه‌ها و ترس‌های انسان را به تصویر بکشیم. در آثار قبلی من، انسان به‌طور محوری‌تر مورد توجه قرار گرفته بود، اما اکنون احساس می‌کنم که معنا و هویت انسان در بستر اجتماعی‌اش شکل می‌گیرد. این اجتماع، حاصل جمع فرهنگ، رویداد‌های تاریخی، جنگ، عشق و فقر است. بنابراین، من سعی کرده‌ام دوربین را کمی عقب‌تر بکشم و انسان را در جمع و در اجتماعی پرمخاطره نشان دهم.

این جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، با دغدغه‌های روزافزون و وقایع پیرامونی متنوعی مواجه است. من در این نمایشنامه به فرهنگ، سیاست، ایدئولوژی و دین به عنوان اجزای تشکیل‌دهنده جامعه ایرانی پرداخته‌ام. 

حاتمی‌نژاد همچنین تاکید کرد: بررسی زیست معاصر و واکنش نسل امروز به جنگ در گفتگویی که با آقای محسنی‌ثانی داشتیم برایم بسیار جالب آمد. این اثر به نوعی نمایانگر احساسات و تجربیات مردم از جنگ به ویژه نسل جوان و دهه هشتادی است. 

گفتنی است نمایش صحنه‌ای «باردو» به تهیه کنندگی احسان محسنی ثانی، کارگردانی محمد نیازی و نویسندگی علی حاتمی‌نژاد و بازی مسعود میرنیکزاد، وحید عباسی، امیربهادر اورعی، دلارام صفری، اسما نیازی و نیلوفر وصالی‌خواه از ۱۳ آذرماه در تماشاخانه آکتور به مدت ۳۰ شب به روی صحنه می‌رود و علاقمندان می‌توانند از طریق سایت گیشات، بلیط آن را تهیه نمایند.