به گزارش شهرآرانیوز، سقط جنین موضوعی حساس و چندلایه است؛ مسئلهای که برخی هنوز درباره آن با احتیاط سخن میگویند، برخی آن را در چارچوب قانون و ضوابط حقوقی بررسی میکنند و گروهی نیز در حوزه رسانه و تولیدات سینمایی، تلاش کردهاند با روایتهای داستانی به آن نزدیک شوند. با این حال، در سالهای اخیر بهندرت شاهد آن بودهایم که سقط جنین به عنوان محور اصلی یک فیلم سینمایی مطرح شود. اغلب، این موضوع تنها در گوشهای از روایت یا در قالب یک سکانس فرعی مورد اشاره قرار گرفته است.
با وجود این، میتوان فیلم «دعوت» ساخته ابراهیم حاتمیکیا را یکی از معدود نمونههای تابوشکن در پرداخت مستقیم و شفاف به مسئله سقط جنین دانست. این فیلم در قالب پنج اپیزود مستقل، از زوایای گوناگون به این موضوع میپردازد و زنان را در موقعیتهای متفاوت و گاه بحرانی قرار میدهد. حاتمیکیا در «دعوت» نه حکم صادر میکند و نه نسخهای قطعی برای مخاطب میپیچد، بلکه او را در مرز باریک اخلاق و بیاخلاقی مینشاند و وادار به تأمل میکند.
زنانی که در این فیلم به سمت سقط جنین سوق داده میشوند، هر یک دلایلی به ظاهر عقلانی دارند: حفظ موقعیت شغلی، بارداری ناخواسته در سنین بالا، بارداری در ازدواج موقت، فقر شدید و ناتوانی مالی در تأمین آینده فرزند. فیلم، بدون آنکه این دلایل را انکار کند، مخاطب را با پرسشی بنیادین مواجه میسازد: آیا هیچیک از این توجیهات میتواند مرگ یک موجود زنده را که حاصل پیوند دو انسان است، مشروع کند؟
{$sepehr_key_173606}
این رویکرد، اگرچه به شکل محدودتر، در برخی آثار دیگر سینمایی همچون «سعادتآباد» نیز دیده میشود؛ جایی که زنی بدون اطلاع همسرش تصمیم به سقط جنین میگیرد. در این فیلم نیز با نمایش چهرهای عصبی و پرخاشگر از همسر زن، قضاوت نهایی به مخاطب واگذار میشود و تردید اخلاقی همچنان باقی میماند.
در شرایطی که آمارهای رسمی از وقوع سالانه حدود ۴۰۰ هزار سقط جنین در کشور خبر میدهند؛ سقطهایی که بخش قابل توجهی از آنها به صورت غیرقانونی و با دلایلی، چون بارداری ناخواسته، بدون برنامهریزی یا روابط خارج از عرف انجام میشود، مسئله دیگر صرفاً یک انتخاب فردی نیست، بلکه با یک فاجعه انسانی و اجتماعی روبهرو هستیم.
این آمارها نشان میدهد که جامعه بیش از هر چیز نیازمند آگاهیبخشی، آموزش و پیشگیری است؛ اقداماتی که پیش از وقوع بحران، به درمان ریشهها بپردازند. در این میان، رسانهها و بهویژه سینما و تلویزیون، نقش مهمی در شکلدهی افکار عمومی دارند. روایتهای داستانی نزدیک به زیست واقعی مردم، همانگونه که در فیلم «دعوت» تجربه شد، میتوانند بستری مؤثر برای طرح آسیبهای اجتماعی، افزایش حساسیت اخلاقی و در نهایت کاهش آمار سقط جنین در جامعه فراهم کنند.